M’ έκσταση και δέος στον συγκλονιστικό ενθρονιστήριο λόγο του προανήγγειλε προφητικά τη βαθιά πνευματική, πολιτιστική κρίση της αδιέξοδης παγκόσμιας, αλλά και εθνικής μας, ζωής, η οποία μας έφερε στο σημερινό οικονομικό και κοινωνικό, αδιέξοδο που μας έχει κατακαλύψει σε όλα τα επίπεδα του σημερινού και αυριανού βίου μας, ο οποίος τραγικά έγινε αβίωτος για το 90% των ελληνικών οικογενειών, που καθημερινά βρίσκονται σε συνθήκες απόγνωσης.
Σ’ αυτό τον λόγο της ενθρόνισής του ο ιεράρχης της Κρήτης (που έλαμψε με το πνεύμα του και τα έργα του σε διεθνή κλίμακα) μίλησε με αγωνία και θάρρος για τους συνεχιζόμενους πολέμους, για την πυρηνική απειλή, για την κοινωνική μετάλλαξη.
Τη συνεχιζόμενη οικονομική, παγκόσμια εκμετάλλευση, για την πολιτική ευθύνη, για το αδιέξοδο που έχει δημιουργηθεί για τους νέους και τις νέες.
Χωρίς να απαλλάξει την Εκκλησία από τις ευθύνες της όταν έχει κάνει λάθη είτε ως διοικούσα Εκκλησία είτε ως πρόσωπα εκκλησίας ευθύνης που τα ίδια την παραβαίνουν. Με αποτέλεσμα να βρίσκεται, χωρίς κανείς να μπορεί να τ’ αρνηθεί, ότι βρίσκεται η ίδια σε δοκιμασία μέσα στη γενική πνευματική κρίση της εποχής. Χωρίς η χριστιανοσύνη να είναι πια ενεργός παράγων της ιστορίας στον σύγχρονο αποχριστιανισμένο κόσμο μας, παρά τα λάθη και τις αδυναμίες του, όμως, ο χριστιανισμός και η εκκλησία του Χριστού είναι ο ίδιος ο Χριστός, παρατεινόμενος εις τους αιώνας.
Ομως, μέσα από τη σημερινή κρίση αναδύεται η μεγάλη ελπίδα για τον ´χρυσό´ αιώνα της αλήθειας, της λάμψης, του χριστιανισμού…
Με αγώνες ειρηνικούς χωρίς να σωπαίνουν οι άμβωνες για την εκφορά των λόγων της χριστιανικής ευθύνης, για έναν καλύτερο άνθρωπο και κόσμο τώρα ιδιαίτερα, που η ανθρωπότητα πορεύεται στον εξωγήινο κόσμο του διαστημικού ανθρώπου.
Σ’ αυτή την ιστορική του ομιλία ανήγγειλε ότι η νέα ποιμαντορία του θα αφιερωθεί στους αγώνες για την ειρήνη του Χριστού και κάλεσε τον λαό να πάρει τα δικαιώματά του και τις ευθύνες για την ανάσταση χριστιανισμού – ορθοδοξίας στον 21ο αιώνα χωρίς η Εκκλησία και οι πιστοί να μένουν στο περιθώριο της ζωής και των προβλημάτων της.
Με θριαμβευτική υποδοχή χαράς, βαθιάς συγκίνησης και απέραντης αγάπης απέναντι στον καλό ποιμένα (πίστης, Εκκλησίας και λαού) ένα μέγα πλήθος υποδέχτηκε τον λαοφίλητο ποιμενάρχη τον Ειρηναίο, για την ενθρόνισή του για δεύτερη ποιμαντορία.
Παρά τα μέτρα τάξης η πορεία από την είσοδο της πόλης ως τον παλιό μητροπολιτικό ναό του Αγίου Σπυρίδωνος ήταν εξαιρετικά δύσκολη.
Σχεδόν ανοιξιάτικη μέρα, 15 του Φλεβάρη του 1981. Ολοι και όλες ήταν συμμετέχοντες στο γεγονός της ενθρόνισής του από τον Αρχιεπίσκοπο Τιμόθεο -πέρα από τις σθεναρές αντιδράσεις του. Ολα τα πρόσωπα ήταν γεμάτα χαρά, που τη μετασχημάτιζαν σε εκκλησιαστικό και λαϊκό ενθουσιασμό οι πανηγυρικές αναστάσιμες κωδωνοκρουσίες… Με τον επιστρέφοντα αρχιερέα της ειρήνης να είναι συγκλονισμένος για την πίστη του λαού και για την αγάπη του στον ίδιο ως έναν ταπεινό ιερέα – αρχιερέα του Χριστού, που είχε κρατήσει με βαθιά συναίσθηση, δέος και ευθύνη τη χριστιανική – ορθόδοξη αποστολή του.
Σηκώνοντας ψηλά τον σταυρό της μαρτυρίας του στην πρώτη ποιμαντορία του, στην επόμενη εξορία του και στη σκληρή δοκιμασία άρνησης επιστροφής του με πολλούς κινδύνους για την εκκλησία, γι’ αυτόν τον ίδιο, αλλά και για τις δίκαιες προσδοκίες του λαού που πέρασε τη δική του δοκιμασία… Οπως έκρινε ο λαός, πλείστοι όσοι εκκλησιαστικοί και θεολογικοί φορείς, αλλά και υπεύθυνοι πολιτικοί Φορείς εκείνης της εποχής, όπως έγραφε αναλυτικά στα απομνημονεύματά του ο τότε πρωθυπουργός Γεώργιος Ράλλης (όπως μου υπενθύμισε ο έξοχος διανοούμενος συγγραφέας Σταύρος Καλαϊτζόγλου).
ΜΕΓΑ ΠΛΗΘΟΣ, ΜΕΓΑΛΗ ΣΥΓΚΙΝΗΣΗ ΚΑΙ ΧΑΡΑ
Σ’ αυτές τις στιγμές ήμουν κοντά του. Τον ήξερα καλά και διέκρινα τον συγκρατημό του να μην αφήσει να τρέξουν λυτρωτικά τα δάκρυα της συγκίνησής του.
Γιατί εκείνες τις κρίσιμες στιγμές της δικαιωμένης αγωνίας του λαού και της πραγμάτωσης της δικής του δίκαιης επιθυμίας να επιστρέψει (όπως μου είπε τα μεσάνυχτα εκείνης της σπουδαίας εν Χριστώ ημέρας) εκτυλισσότανε στα μάτια του σαν κινηματογραφική ταινία όλες οι φάσεις των δυσκολιών και δοκιμασιών που είχε αντιμετωπίσει. Ενώ, παράλληλα, μέσα σε αυτές τις εικόνες της μνήμης εισχωρούσανε επικυρίαρχα οι ζωντανές εικόνες της ενθουσιώδους διακύμανσης της λαοθάλασσας που μέσα της έπλεε.
Στην παλιά μητρόπολη του Αγίου Σπυρίδωνος οι χαροποιείς κωδωνοκρουσίες εντάθηκαν μαζί με την κορύφωση του λαϊκού ενθουσιασμού και την ένταση της συγκίνησης του Ιεράρχη, όταν η πομπή πλησίαζε.
ΜΕ ΕΚΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΔΕΟΣ ΕΚΦΩΝΗΣΕ ΤΟΝ ΕΝΘΡΟΝΙΣΤΗΡΙΟ ΛΟΓΟ
Στην είσοδο, ο Δεσπότης είχε γίνει σχεδόν αιωρούμενος. Εφθασε στα σκαλιά του Δεσποτικού, έκανε τον σταυρό του και ανέβηκε με δύσκολα βήματα. Στιγμή, ώρα και μέρα ιστορική. Τελετή ενθρόνισης φεγγοβόλος. Ωσπου ήρθε η σειρά για την εκφώνηση του ενθρονιστήριου λόγου του, ο οποίος για δεύτερη φορά από τον ίδιο θρόνο έδινε τη γεμάτη έκσταση και δέος αρχιερατικής μαρτυρίας του στον μέγα αρχιερέα Χριστό, στην αποστολική εκκλησία του και στον αγαπημένο του ´περιεστώτα λαό´.
Σ’ αυτόν τον ενθρονιστήριο λόγο αναφέρθηκε στην ευρεία, αιωνία, αξία της Εκκλησίας του Χριστού, αλλά και στη σημασία της προσφοράς της στη συνείδηση της ανθρωπότητας.
Για να αναφερθεί στη δοκιμασία που περνά σήμερα η Εκκλησία μέσα στη γενική πνευματική κρίση της εποχής εκείνης (που έχει γίνει δεινότερη στην εποχή τούτη).
ΠΡΟΦΗΤΙΚΕΣ ΘΕΣΕΙΣ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ
ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΥ
Για να προσθέσει επίσης τους κάτωθι προφητικούς λόγους: ´Κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί ότι ο Χριστιανισμός όχι μόνον γίνεται μειονότητα στην αναλογία του σημερινού πληθυσμού της γης, αλλά παρουσιάζεται εξασθενημένη και η κοινωνική και παιδαγωγική επιρροή που ακούσε άλλοτε στην ανθρωπότητα´.
Kι όπως είπε ο διάσημος θεολόγος π. Ευδόκιμος ´η χριστιανοσύνη δεν είναι πια ο ενεργός παράγων της ιστορίας, αλλά ο θεατής των προσβάσεων που ξεφεύγουν από την επιρροή της και κινδυνεύουν να φέρουν την εκκλησία στις διαστάσεις και στη σημασία μιας αιρέσεως συσπειρωμένης στον εαυτό της και στο περιθώριο των πεπραγμένων του κόσμου…´.
Βέβαια, εμείς δεν απορούμε γι’ αυτή την κάμψη που περνά ο Χριστιανισμός μέσα στη γενική πνευματική πτώση της εποχής μας. Γιατί όπως στη ζωή του Χριστού υπάρχει ο Σταυρός και η ανάσταση, η ταπείνωση και ο θρίαμβος, το ίδιο και στη ζωή της εκκλησίας που δεν υπάρχουν μόνον ´χρυσοί αιώνες´ και ´ηρωικές ομολογίες´, αλλά υπάρχουν και λάθη και πτώσεις.
Μάλιστα όπως λέγει ο χριστιανός φιλόσοφος Μπερντιάζ ´η αποτυχία του Χριστιανισμού δεν είναι τίποτα άλλο παρά τα λάθη των Χριστιανών…´.
ΝΑ ΜΗ ΣΩΠΑΙΝΟΥΝ
ΟΙ ΑΜΒΩΝΕΣ ΣΤΗ ΣΥΝΕΧΗ ΚΡΙΣΗ
Αλλά δεν πρέπει να αγνοούμε ότι στην ίδια αυτή εποχή μας που φαίνεται τόσο αντιθρησκευτική υπάρχουν ωστόσο γεγονότα και σημεία που δείχνουν πως οι άνθρωποι και οι λαοί κουρασμένοι και απογοητευμένοι από τις αποτυχίες των διαφόρων ιδεολογιών και οικονομικοτεχνοκρατικών συστημάτων ξαναεπιστρέφουν στο βάθος των θρησκειών για μια νέα πορεία του κόσμου.
Ομως όταν οι άνθρωποι αγωνίζονται για έναν καλύτερο κόσμο στους δρόμους, στα εργοστάσια, στα χωράφια, στις πλατείες και οι άμβωνες σιωπούν ή μιλούν μόνο για το ´κύμινον και το ἡδύοσμον´ και αφήνουν τα βαθύτερα του νόμου. Τότε ο Χριστός θα κατέβει στας ´ρύμας και τας αγιάς´ για να ζητήσει το απολωλός (Ματθ. 19,11) επίσης ο Χριστός θα κατέβει στους δρόμους και στις πλατείες και θα μας φωνάξει με το στόμα μυριάδων αδελφών του τα αυστηρά προφητικά λόγια ´έλεον θέλω και ου θυσίαι´ (Ματθ. 23,13).
ΑΝΑΓΚΗ ΑΦΥΠΝΙΣΗΣ
ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗΣ
Πάντως ο σημερινός χριστιανισμός πρέπει να ξανακερδίσει τον αποχριστιανισμένο σημερινό κόσμο, με μαρτυρία χριστιανική παντού όπου πάσχει η μοίρα και κλονίζεται η σωτηρία του ανθρώπου. Με αφύπνιση της παγκόσμιας χριστιανικής συνείδησης περιμένοντας πως η 3η χιλιετηρίδα της χριστιανικής ιστορίας θα είναι πιθανόν μια νέα εποχή, του εξωγήινου και διαστημικού ανθρώπου. Με ελπίδα πως ο νέος αυτός καιρός θα είναι ένας νέος χρυσός αιώνας της χριστιανικής πίστης και της ανάστασης της Χριστιανοσύνης.
Με τον θησαυρό της Ορθοδοξίας να κρατά στην ψυχή μας και τις παραδόσεις του ολόκληρος ο Ελληνισμός, κλήρος και λαός, τεχνίτες και επιστήμονες, καλλιτέχνες, άρχοντες και πολίτες.
Γιατί σε αυτή την ευκαιρία έχουμε καθήκον να καλέσουμε τον λαό του Θεού να πάρει τα δικαιώματα και τις ευθύνες του για την ανακαίνιση της χριστιανοσύνης…
Στο τέλος του σημαντικού ιστορικού λόγου του που μίλησε για κρίση του χριστιανισμού, γενικά του πολιτισμού, των ατομικών όπλων, αλλά και για τους άμβωνες που σωπαίνουν, την εξωγήινη ζωή του ανθρώπου, την εκμετάλλευση για τα φθαρμένα ερείπια του σύγχρονου κόσμου κ.λπ.
ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΑ ΜΕΙΖΟΝΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ
Για να αναφερθεί τέλος στα μείζονα προβλήματα της εποχής μας λέγοντας ´Σαν επίσκοπος σημαδεύω τα προβλήματα της εποχής μας και ακούω τους φόβους και την αγωνία του κόσμου που ζούμε. Ενός κόσμου που όσο και να φαίνεται πολιτισμένος και χαρούμενος γίνεται κάθε μέρα απειλητικότερος και απάνθρωπος. Ενός κόσμου που όχι μόνο απειλεί άμεσα τη φυσική μας ύπαρξη με τα ατομικά όπλα, τη μόλυνση του περιβάλλοντος και τη σπατάλη – κατανάλωση των βιοτικών αγαθών, αλλά με την αφηνιασμένη προπαγάνδα του που ξεπλύνει εγκεφάλους και καρδιές απειλώντας και αυτή την πνευματική μας ισορροπία και ακεραιότητα ακούω αυτό τον μέγα πόνο του κόσμου και προβληματίζομαι. Οι άνθρωποι και οι λαοί δεν σώζονται μόνον με το κατά κεφαλήν εισόδημα και οι βαθιές κρίσεις των πολιτισμών του δεν ξεπερνούνται μόνο με οικονομικοκοινωνικές μεταρρυθμίσεις…
Χρειάζεται μια εκ βαθέων αλλαγή για την οποία σεις εδημιουργήσατε ήδη μια ελπίδα στον τόπο αυτό…
Με συγκίνηση θυμούμαι τη συμπαράστασή σας στο έργο μου στην πρώτη ιερατεία. Ομως τώρα στη δεύτερη θα ήθελα να την αφιερώσω σ’ ένα βαθύτερο πνευματικό έργο, πιστεύοντας πως θα έχω πάλι την εμπιστοσύνη και προθυμία σας´.
ΚΑΛΕΣΜΑ ΣΤΟΝ ΛΑΟ ΓΙΑ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
´Σας καλώ όλους και όλες, ιδιαίτερα τους νέους – νέες να συνεχίσουμε τον αγώνα ν’ αναστήσουμε το χριστιανικό, το ηρωικό και δημιουργικό πνεύμα της κρητικής μας ψυχής και να κάνουμε προκοπή και δημιουργία την ιστορία και την παράδοσή μας´…
Μετά από λίγο η τελετή της ενθρόνισης του Ειρηναίου της Ειρήνης είχε περάσει στην ιστορία.
Ο ιεράρχης κάτωχρος από ένταση, με βαθιά συγκίνηση, πορεύθηκε να προσκυνήσει τις άγιες εικόνες ευχαριστώντας Θεό, ιεραρχία, κλήρο και λαό για τη μεγάλη ευθύνη που του αναθέσανε για το πολύ δύσκολο έργο του της νέας του αρχιερατείας.
Ακολούθησε το πνευματικό γεύμα φιλοξενίας για το σημαντικό γεγονός της ενθρόνισης οι ευχές και τα συγχαρητήρια συνεχίστηκαν ως τα μεσάνυχτα.
Ηταν εξαιρετικά κοπωμένος. Ημουν ως τότε δίπλα του. Μεσάνυχτα τον ικέτευα να αποσυρθεί όμως εκείνος κατευθύνθηκε στην αίθουσα συνεδριάσεων του πτωχού Επισκοπείου λέγοντάς μου ας μείνουμε λίγο ακόμα να μιλήσουμε Δημητρό (έτσι με αποκαλούσε). Από αύριο τι κάνουμε; Από μέρους του ακολούθησε μικρή σιωπή…
Για ν’ απαντήσω Ειρήνη, Ειρήνη, Ειρήνη, όπως λέει το όνομά σου!
