Εκείνη τη νύχτα ο ταπεινός, αλλά βαθύς στη σκέψη και υψηλόφρων στην ευθύνη απέναντι σε Θεό, Εκκλησία και άνθρωπο, ιεράρχης της ειρήνης προδιέγραψε (κατάκοπος μεν σωματικά, αλλά υπέρκοπος πνευματικά) την πορεία του στον δύσκολο δρόμο της ειρήνης μέσα σε έναν κόσμο πολεμοκρατούμενο και σε μια κοινωνία υλοκρατούμενη, με ανταγωνισμό όλων των φορέων εκμετάλλευσης και καταναγκασμού ´έως θανάτου´.
Με πέρασμα των αποπροσανατολιζόμενων και απροστάτευτων πολιτών στη μεγάλη παγίδα της τελικής εξουθένωσής τους. Οπως έγινε τώρα, με παραζαλισμένους τους πολίτες του κόσμου μέσα στην ανειρήνευτη παγκοσμιοποίηση και μέσα στην εθνική εκμηδένιση και ταπείνωση που πρωτοζήσαμε (και ζούμε) εμείς οι Ελληνες που πιστέψαμε στο εφιαλτικό παραμύθι – όνειρο μιας ψευδούς ευδαιμονίας που σήμερα απροκάλυπτα δείχνει το ειδεχθές δολοφονικό πρόσωπό της.
Ομως, ο Ειρηναίος της ειρήνης και της ευθύνης στη συζήτησή μας εκείνη την ´τηλαυγή νύχτα της ειρήνης´ μετά την ευφρόσυνη μέρα της επανενθρόνισής του, για μια δεύτερη ποιμαντορία, απευθυνόμενος με δέος στον Κύριο της Ειρήνης, της αγάπης, της θυσίας και της λάμψης της Ανάστασης είπε με μέγιστη ταπεινοφροσύνη:
…Δώσε μου Κύριε τη φώτιση, τη δύναμη, την αντοχή να υπηρετήσω την ειρήνη σαν και την αγάπη σου έως εσχάτων στις δύσκολες μέρες που έρχονται για τη χώρα μας και τον κόσμο…´.
Αλήθεια, τώρα, που ήρθαν αυτές οι τόσο δύσκολες μέρες, ποιος ιεράρχης της Ορθοδοξίας ή της χριστιανικής εκκλησίας θα σηκώσει στην πλάτη τον βαρύ σταυρό της ειρήνης και της αγάπης του Χριστού σ’ έναν τόσο αντίχριστο και απάνθρωπο κόσμο;
Εμείς θα συνεχίσουμε να αναφερόμαστε σ’ αυτή την ανάγκη, χωρίς καμιά εκμετάλλευση, γιατί το πνεύμα και η εν ζωή παραγγελία του Ειρηναίου μας καθορίζει την ειρηνοποιό βούλησή του.
´Ναι, ειρήνη, ειρήνη, ειρήνη και σ’ αυτή τώρα να συστρατευθούμε´, μου απάντησε ο ιεράρχης της ειρήνης.
Κόντευε, ν’ ανοίξουμε την πόρτα της δεύτερης ώρας του μεσονυκτίου της 16ης του Φλεβάρη 1981.
Σηκωθήκαμε. Προπορεύτηκε από την αίθουσα του Δεσποτικού, σταμάτησε στον διάδρομο προς το δωμάτιό του, έκαμε τον σταυρό του και με βαθιά αναπνοή είπε: ´Δόξα σοι Κύριε, δόξα σοι για τη νέα σου ευλογία στην τοπική και την οικουμενική εκκλησία σου, για τον λαό σου και για τον ταπεινό εργάτη του αμπελώνα σου Ειρηναίο´.
´Δώσε μου Κύριε τη φώτιση, τη δύναμη, την αντοχή να υπηρετήσω την ειρήνη σου, την αγάπη σου, τη δικαιοσύνη σου έως εσχάτων στις δύσκολες μέρες που έρχονται για τη χώρα μας και τον κόσμο´.
Εμεινε δύο λεπτά ακίνητος με το βλέμμα του στραμμένο ανατολικά στον τοίχο του διαδρόμου, λίγα βήματα πιο πέρα από τη σκάλα…
Η ΜΕΓΑΛΗ ΠΟΡΕΙΑ ΣΤΟΝ ΔΡΟΜΟ ΤΗΣ ΕΙΡΗΝΗΣ…
Υστερα γύρισε προς εμένα βαθιά συγκινημένος λέγοντάς μου: ´Δημητρό, ώρα για ύπνο ειρηνικό… γιατί από αύριο αρχίζει η πορεία στον δύσκολο δρόμο της ειρήνης´. Και συνέχισε: ´Ευχαριστώ τον Θεό, τον πιστό λαό μας και όλους όσοι του συμπαρασταθήκατε στον μεγάλο αγώνα του προς δόξα της εκκλησίας´.
Εσκυψα, του φίλησα το χέρι. Με αγκάλιασε σαν πατέρας το παιδί, ακούμπησε στο κεφάλι μου χέρι ευλογίας κι αφήσαμε πίσω μας τη μεγάλη μέρα της επανθρόνισής του. Στάθηκα λίγο στο κεφαλόσκαλο κι εκείνος πορεύτηκε στο κελί του…
Ο ΚΡΙΣΙΜΟΣ ΑΓΩΝΑΣ ΠΟΥ ΕΚΑΜΕ Ο ΛΑΟΣ ΚΙΣΑΜΟΥ – ΣΕΛΙΝΟΥ
Κατέβηκα τη σκάλα, βγήκα στην αυλή της εισόδου της ταπεινής Μητρόπολης, για να πάω κι εγώ ν’ αναπαυτώ στον απέναντι μικρό ιδιωτικό ξενώνα που μέναμε με τη γυναίκα μου Μαρία, που είχε την ευθύνη της γραμματείας σε όλο σχεδόν τον καιρό του κρίσιμου αγώνα που έκαμε ο λαός των δύο ιστορικών επαρχιών Κισάμου και Σελίνου.
Εξουθενωμένος έπεσα να κοιμηθώ όμως πού ύπνος;
Παρά τη χαρά της Δικαίωσης, τελικά (από Πατριαρχείο, τοπική Σύνοδο και αρμόδιους κρατικούς Φορείς) ενός μεγάλου αγώνα του λαού του Θεού, για την επάνοδο στον τόπο του ιεράρχη που είχε ανυψώσει σε πρότυπο τη Μητρόπολή του εκείνο το μεσονύχτι με κατακλύζανε ανάκατες εικόνες από όλες τις στιγμές και τις φάσεις αυτού του αγώνα ως την ώρα της Δόξας στην οποία οδήγησε ο Χριστός για την ειρήνη στην Εκκλησία. Μια ειρήνη με την οποία ήταν πάντα συνταυτισμένος ο Ειρηναίος ακόμα και στις πιο κρίσιμες στιγμές του αγώνα, που δεν ήθελε, επ’ ουδενί, να παραβλαφθεί από αυτή την κρίση η χριστιανική ειρήνη με τρόπους κοσμικής σύγκρουσης, αντιπαλότητας και βίας.
Η ΤΟΛΜΗ ΤΟΥ ΓΙΑ ΜΙΑ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΚΛΗΡΟΥ ΚΑΙ ΛΑΟΥ
Η τόλμη του για μια εκκλησία κλήρου και λαού όσο κι αν έθιγε πολλά, αποτέλεσε, παράλληλα με όλο το μεγάλο κοινωνικό έργο του, μια θεμελιώδη αναζήτηση για μια πιο ενδυναμωμένη από τον πιστό λαό εκκλησία. Για να δείξει τον δρόμο που σήμερα και αύριο πρέπει να ακολουθήσει η διοικούσα εκκλησία.
Η πολυεπίπεδη επαγγελία και εφαρμογή με έργα αυτής της ανάγκης δημιούργησε αίσθηση σε όλες τις κοινωνικές βαθμίδες των πιστών, ακόμα και απίστων…
Εξακολουθούσαν να εισβάλλουν εικόνες στο πεδίο της εντεινόμενης αϋπνίας μου. Με μια εικόνα να είναι η αξιόλογη -αλλά με συμβολισμό αγάπης και εμπιστοσύνης στον ´δεσπότη της ειρήνης´- οικονομική ενίσχυση που δώσανε τότε κάποιοι αξιόλογοι συμπολίτες για μια πρώτη βοήθεια στις ανάγκες της Μητρόπολης από την επόμενη μέρα μετά την επανενθρόνιση Ειρηναίου.
Συγκεκριμένα μου έδωσαν, τότε, να δώσω (χωρίς να το ανακοινώσω) 500.000 δραχμές ο Βαρδής Βαρδινογιάννης και 200.000 δραχμές ο Χρήστος Λαμπράκης). Ομως, εγώ παράβηκα την απαίτησή τους και το ανακοίνωσα, επιδίδοντας δημόσια αυτά τα ποσά στο τέλος του εορταστικού γεύματος που έγινε στα σχολικά κτήρια της Μητρόπολης μετά την τελετή της επαννθρόνισης. Μία ενέργεια, παράβασης, που σαν εικόνα ανάμεσα από πολλές άλλες δεν με άφηνε να κοιμηθώ.
ΤΟ ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΨΗΦΙΣΜΑ τΟΥ ΛΑΟΥ
Αλλά μέσα σ’ όλο τον κυκεώνα πολλών εικόνων εισέβαλε κάποια στιγμή η μεγάλη εικόνα του ψηφίσματος του λαού Κισάμου και Σελίνου με ημερομηνία 14 Δεκέμβρη 1979. Αυτό το πρώτο ψήφισμα μου το έστειλε ο τότε δήμαρχος Κισάμου καθηγητής μαθηματικών, φίλτατος Αντώνης Σχετάκης, με την παράκληση να δημοσιευθεί, για παρουσίαση του αιτήματος στις εφημερίες ΒΗΜΑ – ΝΕΑ κ.λπ. στις οποίες είχα την ευθύνη δημοσιότητας και επικοινωνίας και δημοσίων σχέσεων.
Αυτό το ψήφισμα υπογραφότανε από τα 5 μέλη της εκλεγείσας εκτελεστικής επιτροπής από τη ΔΙΕΠΑΡΧΙΑΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΑΓΩΝΑ. Αυτό το ψήφισμα έλεγε, βασικά, ότι: ´Σήμερα 14 Δεκέμβρη 1979 ο λαός Κισάμου και Σελίνου διαδηλώνουμε την ομόψυχη επιθυμία μας να συμπληρωθεί η κενή Μητρόπολή μας, με μετάθεση του άλλοτε Μητροπολίτη μας και νυν Γερμανίας κ. Ειρηναίου…
Εμείς μη αντιδικώντας με κανένα, απευθύνουμε έκκληση στον Σεπτό Οικουμενικό Πατριάρχη, να ευλογήσει την προσπάθειά μας που αποβλέπει στη συσπείρωση του λαού μας υπό την ποιμαντορία του αδιαμφισβήτητα γενικά αποδεκτού ιεράρχου, του Ειρηναίου, νυν Γερμανίας. Απευθύνουμε έκκληση προς την Ιερά Σύνοδο Κρήτης, να μη παρίδει την αποφασιστική θέληση του λαού των δύο επαρχιών και να μη σπεύσει στην πλήρωση της έδρας της Μητροπόλεώς μας. Απευθύνουμε έκκληση προς την πολιτεία να μεσιτεύσει και να εξασκήσει την πολιτική λογική της στην ιεραρχία της Κρήτης, ώστε να γίνει αντιληπτό ότι διαφορετική απόφαση θα εξεγείρει ολόκληρο τον λαό των δύο επαρχιών και θα οδηγήσει σε ενέργειες των οποίων τις επιπτώσεις δεν μπορούμε να προδικάσουμε…´.
Οι υπογράφοντες αυτό το ψήφισμα που επικύρωσε ο λαός στην πάνδημη συγκέντρωση στο Καστέλι στις 14 Δεκέμβρη 1979 είναι οι εξής:
1) Κατζουράκης Νικόλαος, ιατρός.
2) Κουφάκης Ιωάννης, νομαρχιακός σύμβουλος Κισάμου.
3) Σημαντηράκης Γ. Εμμανουήλ, δημοτικός σύμβουλος.
4) Σκουλάκης Εμμανουήλ, ιατρός.
5) Σχετάκης Ελ. Αντώνιος, δήμαρχος Κισάμου.
Αργότερα όμως προστέθηκαν τα ονόματα του αείμνηστου δημάρχου της Καντάνου Γ. Πυροβολάκη, του υψηλού προδιαγραφών παρόχου Αλεξ. Τζατζάνη και τόσων άλλων.
Αυτή η μεγάλη εικόνα, που δημιούργησε πολλές αμέτρητες άλλες δυσάρεστης όψης εικόνες, που αλληλοσυγκρουότανε στο αγωνιακό πεδίο της αϋπνίας μου, τάραξαν την ευφρόσυνη διάθεση της προηγούμενης φωτεινής μέρας.
ΠΙΚΡΟ ΔΙΕΡΩΤΗΜΑ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΗΓΕΣΙΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
Διερωτήθηκα με πικρία: ´Αλήθεια, γιατί να μην εισακουστεί από την Εκκλησία Κρήτης, κατά βάση, η ειλικρινής και σπουδαίας σημασίας, για την ενδυνάμωση της ίδιας της εκκλησίας, η φωνή του λαού του Θεού, από την ηγεσία της τοπικής εκκλησίας, αλλά και από την ίδια την αξιοσέβαστη πατριαρχική Ιερά Σύνοδο που πρέπει νάχει τη Σοφία Θεού, να διασφαλίζει την ειρήνη του Χριστού που συνήθως στην πράξη την αναιρεί η ίδια η εκκλησία;´.
Στην ουσία από τότε η ανώτατη πατριαρχική και τοπική ιεραρχία δεν ακούσανε καν το μήνυμα της παράκλησης -αλλά και απαίτησης- του λαού και των εκπροσώπων του για την επιστροφή στην έδρα του, ενός καταξιωμένου στη συνείδηση των πιστών ιεράρχη που, ήδη, είχε γίνει σύμβολο της σύγχρονης έκφρασης της ορθόδοξης εμψύχωσης ειρήνης και αγάπης, σ’ έναν ανειρήνευτο, πολεμικό κρατούμενο, αλληλομισούμενο και εκμεταλλευτικό κόσμο. Ομως, χάθηκε πολύτιμος χρόνος, δημιουργήθηκαν εντάσεις, κακότητες, αντιμαχίες και πολλές πολιτικοκομματικές σκοπιμότητες εκμετάλλευσης του γεγονότος διαφωνίας του κλήρου της Μητρόπολης Κισάμου και Σελίνου με την ηγεσία της εκκλησίας, αλλά και του Πατριαρχείου με αποτέλεσμα την αντίθεσή τους με τη χριστιανική αγαπητική βούληση του λαού προς τον αγαπημένο τους ιεράρχη, που αποχωρίστηκε βίαια από το ποίμνιό του…
Αυτές οι πικρές αλήθειες δεν μ’ άφηναν ακόμα να κοιμηθώ, ενώ πλησίαζε η ώρα που οι πετεινοί θ’ άρχιζαν να διαλαλούν τον ερχομό της νέας ημέρας, για μια νέα ΑΡΧΗ στην εκκλησία της ιστορικής Μητρόπολης Κισάμου και Σελίνου, με τον Ειρηναίο, πάλι, της ειρήνης να πηδαλιουχεί το πνευματικό σκάφος. Αλήθεια, πόσοι κίνδυνοι, πόσες αγωνίες, πόσες δυσκολίες, εκμεταλλεύσεις, απειλές πολιτικές και κοινωνικές σκοπιμότητες έγιναν κι αντιμετωπίστηκαν από τον ίδιο τον Ειρηναίο, από τους αυθεντικούς πιστούς και προμάχους αυτού του σπάνιου πνευματικού αγώνα;
Η νυχτόβια σκέψη μου γύρισε λίγο στον κίνδυνο που αντιμετωπίσαμε για να μεταφερθεί και ν’ ακουστεί ο λόγος της βαθιάς χριστιανικής ουσίας αυτού του αγώνα σε όλες τις μεγάλες κωμοπόλεις της Μητρόπολης. Με πρώτη έξοδο στις Βουκολιές, αλλά και μέσα στα Χανιά με τη μεγαλειώδη συγκέντρωση που έγινε στον κινηματογράφο ΑΠΟΛΛΩΝ και σε όλη την περιοχή έξω από την αίθουσα. Ακόμα σκέφθηκα τον κίνδυνο που προλάβαμε να μην πυρποληθεί η Αρχιεπισκοπή στο Ηράκλειο και να μην χτυπηθεί η ορθόδοξη Ακαδημία στο Κολυμπάρι. Ομως, σε λίγο ξημέρωσε άλλη μια μέρα γεμάτη φως.
Η ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΕΙΡΗΝΗΣ
Από τότε άρχισε η προετοιμασία για το πρώτο πρόγραμμα εκδηλώσεων, συζητήσεων, συνεδρίων, προβληματισμών, συναντήσεων για τα μεγάλα θέματα της ειρήνης από τον Μητροπολίτη Κισάμου και Σελίνου, με κατεύθυνση των μηνυμάτων για όλη την Ελλάδα, τα Βαλκάνια, τη Μεσόγειο, τη Μ. Ανατολή, τον κόσμο ολόκληρο. Με παράλληλα προγράμματα για μια νέα σύγχρονη και εναλλακτική γεωργική, κτηνοτροφική, βιοτεχνική ανάπτυξη ειρήνης σε όλη την Κίσαμο και το Σέλινο. Για μια σύζευξη (του πρώτου κύματος) Γεωργικού – Βιοτεχνικού πολιτισμού με το δεύτερο κύμα του βιομηχανικού πολιτισμού και του τρίτου κύματος του σύγχρονου αυτοματικού και εικονικού πολιτισμού της παγκοσμιοποιημένης αδιέξοδης κρίσης που μας απειλεί.
Αλλά θα ολοκληρώσουμε τη σειρά αυτή των άρθρων με τις πρώτες εκδηλώσεις ειρήνης ’81 – ’84 με το τελευταίο άρθρο να παρουσιάζει τα γεγονότα της δημιουργίας του Ακρωτηρίου ειρήνης από το ’81 έως το ’84.
