Για ευρύτερη γνώση με επίγνωση σ? έναν τεχνοκρατούμενο κόσμο επιθετικότητας, βίας, κοινωνικής κρίσης και συνεχούς χαλασμού κάθε σταθερότητας, κάθε προοπτικής, κάθε πραγματικής σωτηρίας με μια παιδεία που αναπαράγει την προσαρμογή των νέων στο πλαίσιο ενός συστήματος βίας, τρόμου και εκμετάλλευσης που όλα μαζί καθιστούν τον βίο α-βίωτο, ανειρήνευτο, απάνθρωπο.
Ενα σημαντικό πνευματικό συμπόσιο για την παιδεία της ειρήνης που πραγματοποιήθηκε στο Καστέλι Κισάμου, στο μεγάλο πρόγραμμα συζητήσεων για τον ρόλο της Ορθοδοξίας στη νέα χιλιετία. Αυτό το συμπόσιο έγινε την Πεντηκοστή του 1981, λίγους μήνες μετά την επανεθρόνιση Ειρηναίου, ο οποίος, μέσα από τη σκληρή εμπειρία του ως μητροπολίτης Γερμανίας είχε επισημάνει τους αναπτυσσόμενους νέους κινδύνους τόσο στην Ευρώπη όσο και στον κόσμο ολόκληρο, παρά το ´όνειρο´ της ενωμένης Ευρώπης, το οποίο αυτός διαπίστωσε την αβεβαιότητα πραγμάτωσής του. Γιατί ως ενορατική ψυχή διέβλεπε την πρόκληση των συμφερόντων, αλλά και τους γερμανικούς πειρασμούς για να ξαναμπεί στον αδιέξοδο και άκρως επικίνδυνο δρόμο να ξαναεπικυριαρχήσει στην Ευρώπη και ευρύτερα λόγω του συνδρόμου της γενοτυπικής της υπεροχής, που τελικά, γίνεται αυτοκαταστροφική και ετεροκαταστροφική συνάμα.
Για να νοιάζεται διαρκώς και για τον γερμανικό λαό της προκοπής που, πάντα, αποτελούσε το αντικείμενο (όχι το υποκείμενο), θύμα των αλλεπάλληλων γερμανικών καταστροφών, προς την υψηλή παιδεία τόσο των γερμανικών σχολείων και Πανεπιστημίων όπως και των γαλλικών, αλλά και των αγγλικών που, μαζί με τις μεγάλες καλλιτεχνικές δημιουργίες δεν ποτίσανε με το πνεύμα της ειρήνης του Χριστού την παιδεία της γνώσης για να αποκτήσει την απολύτως αναγκαία ΕΠΙ-ΓΝΩΣΗ για να μην μετεξελιχθεί η δύναμη της γνώσης σε καταστροφή.
Οπως, δυστυχώς, γίνεται, τώρα, πάλι με την μεγάλη κρίση που μαστίζει Ελλάδα – Ευρώπη – κόσμο. Λόγω της σκληρής αμερικανικής παγκόσμιας επικυριαρχίας σε όλους τους τομείς -την οποία δεν την αναχαίτισε, όπως μπορούσε να κάνει το ευρωπαϊκό πνεύμα με πνευματοποίηση της παιδείας, που αποτελεί θεμέλιο για την πνευματοποίηση ολόκληρου του πολιτισμού, ο οποίος τώρα έχει αποβαραθρωθεί: αυτό επεσήμανε, εξ αρχής στη δεύτερη αρχιερατεία του ως μέγιστος ιεράρχης της βαθιάς ορθοδοξίας που ανύψωσε τα άγια θυσιαστήρια. Παράλληλα με ευλογία και ανύψωση των πιστών και γενικά των ανθρώπων πάνω από τις σκληρές δοκιμασίες της ζωής και των εξουσιαστικών μηχανισμών που την ορίζουν και την προσδιορίζουν σε όλα τα επίπεδα ζωής. Χωρίς παιδεία πνευματική.
Ο ιεράρχης της ειρήνης, Ειρηναίος Γαλανάκης, πριν να φορέσει τελικά το ράσο του μοναχού είχε διδάξει τους θεολόγους στο λαμπρό ιδιωτικό σχολείο του Γιώργου Καψωμένου στον Αλικιανό, αλλά και στη Δημόσια Μέση Εκπαίδευση στα Χανιά.
Το ζωηρό ενδιαφέρον για την παιδεία διατηρήθηκε και μετά. Ως αρχιμανδρίτης ανέλαβε Δ/νση και διδασκαλία στην Εκκλησιαστική Σχολή στα Χανιά με ιδιαίτερη γόνιμη θητεία για τους μαθητές της που τους άνοιξε δρόμους βαθιάς θρησκευτικής συναίσθησης, αλλά και ευρύτερης προσέγγισης σε σύγχρονες αξίες. Ως ιεράρχης στην πρώτη δεκαετία της ποιμαντορικής του δράσης στη Μητρόπολη Κισάμου και Σελίνου δημιούργησε πρωτοποριακά (όπως είναι γνωστό) Ιδρύματα παιδείας Μέσης Εκπαίδευσης, αλλά και παιδεία σε σημαντικής σημασίας σχολές τεχνολογικών σχολών για να σπουδάσουν μαθητές και μαθήτριες τεχνικά και τεχνολογικά επαγγέλματα άμεσης και ουσιώδους κοινωνικής χρησιμότητας.
ΠΑΙΔΕΙΑ ΕΙΡΗΝΗΣ, ΜΕ ΕΥΡΥΤΕΡΗ ΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΕΠΙΓΝΩΣΗ
Στη δεύτερη όμως ποιμαντορία, αυτή η άμεσης χρησιμότητας παιδεία δεν έπρεπε κατά τη γνώμη του να λειτουργήσει μονοδιάστατα, χωρίς πνευματικό ´εξοπλισμό´. Γιατί με αυτό το ΧΩΡΙΣ, η παιδεία θα δημιουργούσε ανθρώπους τεχνο-κατευθυνόμενους και όχι ανθρώπους πνευματικά σκεπτόμενους: ως πολίτες, ως συνανθρώπους, αλλά και ως οντότητες που με ανθρωπιστική παιδεία θα είχαν μια ευρύτερη γνώση και επίγνωση για τους φορείς της Παιδείας, οι οποίοι θα δίδανε μια γενικότερη αντιπροσωπευτική γνώση για τα κρίσιμα και καθοριστικά προβλήματα που δημιουργούσαν οι νέες τεχνοεξελίξεις, οι νέες οικονομικές ανάλγητες εκμεταλλεύσεις στην Κρήτη, την Ελλάδα, την Ευρώπη, τη Μεσόγειο, τον κόσμο ολόκληρο. Οπου σε όλες τις περιοχές και των δύο ημισφαιρίων του φανερωνότανε από τον Μάη του 1966 (Γαλλικός Μάης, αμερικανική φοιτητική εξέγερση, εξεγέρσεις στην Κίνα κ.λπ.) ή αναπτυσσόμενη συρρίκνωση των ανθρωπιστικών παραμέτρων παιδείας για ανάπτυξη των φυσικών επιστημών και των τεχνοκρατικών μονομερειών.
Για να δημιουργείται παγκόσμιο πρόβλημα απόλυτης τεχνοεξάρτησης. Με συστηματική πνευματική αποεξάρτηση. Ενα γεγονός το οποίο ο Ειρηναίος το είχε επισημάνει από τότε ως ´σαφώς επικίνδυνο´. Γιατί χωρίς να είναι αντίθετος στις νέες τεχνο-εξελίξεις και κατακτήσεις
´ΕΥΛΟΓΗΣΕ´ ΤΟΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗ?
εν τούτοις ανησυχούσε ότι, κυρίως, η νέα παιδεία, ιδιαίτερα η ανώτατη, θα παρήγαγε ανθρώπους ´συνδεδεμένους´ ηλεκτρονικά και τεχνολογικά, αλλά, ασύνδετους ψυχοπνευματικά, ηθικά, κοινωνικά, ανθρωπιστικά.
Μάλιστα, αναφέρω πως τον επόμενο χρόνο για να δείξει τη χρησιμότητα της ηλεκτρονικής τεχνολογίας την ´ευλόγησε´, όταν εγκαταστήσαμε στο παλιό Γυμνάσιο Κολυμπαρίου της Μητρόπολης έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή που είχα παρακαλέσει τον μαθηματικό ηλεκτρονικό της Ι.Β.Μ. τον Δ. Σεργέντη να τον δωρήσει η εταιρεία στη Μητρόπολη.
Στην ευλογία αυτή ήταν παρόντες μεταξύ των οποίων και ο αγαπητότατος Γιώργος Πρασιανάκης, ο Σκουλάκης, ο Σχετάκης, ο δρ Φιλιππίδης και άλλοι σημαίνοντες θεολόγοι.
ΕΥΛΟΓΗΜΕΝΟΣ, ΑΛΛΑ ΝΑ ΜΗΝ ΓΙΝΕΙΣ ΚΑΤΑΡΑΜΕΝΟΣ
Ομως, πέρα από την ´ευλογία´ ο Ειρηναίος φοβότανε και τις πολλές κακές συνέπειες που ήταν δυνατό να δημιουργήσει η απόλυτη παράδοση της ψυχής και του νου του ανθρώπου σε ολόκληρη την ανθρωπότητα. Χωρίς, βέβαια, να φταίνε οι μηχανές, ως εργαλεία, αλλά οι χρήσεις τους, με τις επίβουλες χρήσεις. Για να πει, μετά την ´ευλογία του´ σε έναν υπολογιστή από τα παλαιότερα μοντέλα της Ι.Β.Μ.: «νάσαι ευλογημένος, μα κοίταξε, όταν θα αναπαράγεσαι μόνος σου, να μην γίνεις? .καταραμένος?».
Με αυτή την αντίληψη ο Ειρηναίος δέχτηκε, διόρθωσε και ενέκρινε το πρόγραμμα του σημαντικού συνεδρίου που είχαμε οργανώσει με πολλή ευθύνη για να πραγματοποιηθεί στο ενοριακό κέντρο της Μητρόπολης, συμβολικά, γιατί ο αγώνας για την επιστροφή του ιεράρχη πραγματοποιήθηκε στο Καστέλι, πρωτεύουσα της επαρχίας Κισάμου. Βέβαια η Ακαδημία είχε πραγματοποιήσει σημαντικά συνέδρια για την παιδεία με Ελληνες και διεθνείς επιστήμονες – εισηγητές. Ομως επαναλαμβάνω ότι οι εκδηλώσεις αυτές έπρεπε να γίνουν στο Καστέλι ´τιμής ένεκεν´.
Η ΚΡΙΣΗ ΤΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΤΟΥ ΜΑΖΙΚΟΥ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ
Ιστορικά για να καταδειχτεί το ευρύτατο πνεύμα του Ειρηναίου σε όλα τα επίπεδα της σύγχρονης και αυριανής κοινωνίας – ελληνικής μας ζωής ο μακαριστός σήμερα κυρός Ειρηναίος ενέκρινε το πρόγραμμα που καταρτίσαμε για την ´πνευματοποίηση της Παιδείας´. Μάλιστα, ανέλαβε την προεδρία, έκαμε την έναρξη -με ευλογία και τροπάρια Πεντηκοστής- για να κάμει ο ίδιος την εναρκτήρια ομιλία μετά τον χαιρετισμό του τότε δημάρχου Κισάμου και πρωταγωνιστικού πρόμαχου για την επιστροφή Ειρηναίου στη Μητρόπολή του. Τίτλος της εναρκτήριας ομιλίας του ήταν: ´Η κρίση της παιδείας του μαζικού τεχνολογικού πολιτισμού και η άμεση ανάγκη πνευματοποίησής της´.
Η ΠΟΛΥΤΙΜΗ ΒΟΗΘΕΙΑ ΤΟΥ ´ΣΟΦΟΥ´ ΠΑΙΔΑΓΩΓΟΥ ΝΙΚΟΥ ΠΕΤΡΟΥΛΑΚΗ
Πολύτιμη ήταν η συμβολή όλων των συμμετεχόντων τότε εισηγητών, με καθοριστική τη βοήθεια του σοφού παιδαγωγού (αγωνιστή για την επάνοδο Ειρηναίου) δρος Φιλοσοφίας, επίτιμου ειδικού συμβούλου του ΚΕΜΕ, κ. Νίκου Πετρουλάκη, ο οποίος διοργάνωσε τη συμμετοχή, κυρίως, των εισηγητών του γ? μέρους του σημαντικού διημέρου συμποσίου με τίτλο (κεντρικό θέμα) ´πνευματοποίηση της Παιδείας´ 13 – 14 Ιουνίου 1981 (με την ευκαιρία των εορτών της Πεντηκοστής) στον χώρο του ενοριακού κέντρου. Πρόεδρος συνάντησης ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης κ. Ειρηναίος. Πρωτοβουλία Ι.Μ.Κ.Σ. Καστέλι Κισάμου. Οργάνωση – συντονιστής συζητήσεων συνάντησης Δημήτρης Κακαβελάκης.
Η ΚΟΙΝΩΝΙΟΠΑΘΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΣΤΗΝ ΚΡΙΣΗ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΜΑΣ
Μετά το πρώτο μέρος, το οποίο ήδη αναφέραμε, το δεύτερο μέρος είχε θέμα τον ´θεολογικό κύκλο εισηγήσεων´. Με τις κάτωθι τρεις σημαντικές εισηγήσεις:
α) ´Αντιπνευματικότητα, το πρόσωπο της εποχής μας´ εισηγητής π. Μιχαήλ Καρδαμάκης, δρ Θεολογίας, καθηγητής ανώτερης Εκκλησιαστικής Σχολής Αθηνών.
β) ´Ο λόγος της ορθοδοξίας για την πνευματοποίηση της παιδείας´. Εισηγητής Γιώργος Γρατσέας, υφηγητής Θεολογικής Σχολής Αθηνών, σύμβουλος ΚΕΜΕ.
γ) ´Κοινωνιοπαθολογία του σχολείου´, εισηγητής Αριστ. Βουγιούκας, ειδικός σύμβουλος ΚΕΜΕ.
Το τρίτο μέρος του γενικού θέματος ´Πνευματοποίηση της Παιδείας´ αποτέλεσε τον παιδαγωγικό κύκλο συζητήσεων για την ´Παιδεία στην πνευματική και ηθική κρίση της εποχής μας´ με τις κάτωθι εισηγήσεις από διακεκριμένους ειδικούς εισηγητές ως κάτωθι:
ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΕΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ?
α) ´Παιδαγωγικές και κοινωνικές διαπιστώσεις´, εισηγητής Νίκος Πετρουλάκης, δρ Φιλοσοφίας, επίτιμος ειδικός σύμβουλος ΚΕΜΕ.
β) ´Ψυχολογική θεώρηση´, εισηγητής Γιώργος Μαραγκουδάκης, παιδαγωγός, ειδικός σύμβουλος ΚΕΜΕ.
γ) ´Παιδαγωγική αντιμετώπιση´, εισηγητής Κώστας Χάρης, παιδαγωγός, επίτιμος ειδικός σύμβουλος ΚΕΜΕ, τ. επόπτης ελληνικών σχολείων κεντρικής Ευρώπης.
Το σημαντικό αυτό διήμερο συμπόσιο άρχισε από το πρωί του Σαββάτου (9 π.μ.) 13 Ιουνίου 1981 και συνεχίστηκε έως τις 2 μ.μ. Με διαλόγους μεταξύ όλων των συμμετεχόντων εισηγητών και με δημιουργική συμμετοχή όλων των ομάδων του κοινού που το παρακολουθούσε.
Οι απογευματινές συνεδριάσεις της ίδιας μέρας άρχισαν από τις 6 το απόγευμα μιας ζεστής μέρας. Γεγονός που μας υποχρέωσε να πραγματοποιήσουμε τη συνέχιση των ομιλιών και των συζητήσεων στο προαύλιο του ενοριακού κέντρου.
ΕΙΡΗΝΗ ΥΜΙΝ ΚΑΙ ΤΟ ΡΙΓΟΣ ΤΗΣ ΚΑΤΑΠΕΜΦΗΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ
Την Κυριακή 14 Ιουνίου, ημέρα της Πεντηκοστής 1981, όλοι οι εισηγητές και πλήθος λαού παρακολούθησαν με κατάνυξη τη συναισθηματικά και πνευματικά φορτισμένη λειτουργία που τέλεσε ο αρχιερέας της ειρήνης του Χριστού, ο οποίος με τις βαθύπνοες εν ανθρώποις γονυκλινείς ευχές της Πεντηκοστής μετέδωσε το ρίγος της κατάπεμψης του Αγίου Πνεύματος στο υπεραίο της σύναξης των Αγίων Αποστόλων στους οποίους αμέσως μετά την ανάσταση ο Χριστός τους είπε: ´Ειρήνη υμίν´.
Για να έρθει η Πεντηκοστή να ´καταπέμψει αυτοίς το πνεύμα το άγιον, να τους κάμει, αυτό, πανσόφους για να σαγηνεύσουν την οικουμένη ότε, ότι καταβάς τας γλώσσας συνέχεε, διεμέριζαν έθνη ο ύψιστος ότε του πυρός τας γλώσσας, διένειμεν, εις ενότητα πάντας εκάλεσε´.
ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ, ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ
Αμέσως μετά από αυτό το έξοχο γεγονός μιας μέθεξης στην πνευματοφόρο λειτουργία του Ειρηναίου στην Πεντηκοστή του 1981. Τέσσερις μήνες μετά την επανενθρόνισή του, ολοκληρώθηκε το συμπόσιο ´Πνευματοποίηση της παιδείας´ (την ημέρα Πεντηκοστής) με την τελευταία σπουδαία εισήγηση του καθηγητή Πολιτικής Επιστήμης στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών Γιάννη Μεταξά με τίτλο της εισήγησής του ´Κοινωνική και πολιτική ιδεολογία της παιδείας´ για ειρήνη και όχι για πόλεμο.
Στο επόμενο: Χριστούγεννα στο σπήλαιο
της ειρήνης στα Τοπόλια με αρχιποιμένα
τον Ειρηναίο της ειρήνης του Χριστού.
