» Nέα έκδοση συμπληρωμένη (2007, για τα 50 χρόνια από τον θάνατό του)
Γιώργος Εμμ. Στεφανάκης Εκδόσεις: Καστανιώτη
Με έξοχα περιεχόμενα από έναν συγγραφέα διανοούμενο και σημαντικό σύγχρονο νομικό, ο οποίος αφιέρωσε πολλά χρόνια από τη ζωή του για να ερευνήσει και να γράψει το πολυσέλιδο και πολύτιμο έργο του ´Αναφορά στον Καζαντζάκη´.
Με 5 μεγάλα κεφάλαια:
1) Η φιλοσοφία και η θρησκεία.
2) Η πολιτική διάσταση του Καζαντζάκη.
3) Ο Καζαντζάκης και η γλώσσα.
4) Κωδικός magna Dea.
5) Οι γυναίκες στη ζωή του Καζαντζάκη.
Ο Καζαντζάκης έγραψε την έξοχη αναφορά στον Γκρέκο. Μια αυτοβιογραφία με αναφορά στον μεγάλο ´παππού´, τον μεγάλο Κρητικό – Ελληνα ζωγράφο που το έργο του κέρδισε με τη μοναδική αισθητική του διάσταση το μεγάλο βραβείο της παγκόσμιας αναγνώρισης και συν-ακόλουθα της αιωνιότητας.
Σ? αυτόν έκαμε την αναφορά ζωής, πορείας και απορίας του, για όλα όσα εκδιηγούμενος αναφέρει ο άλλος, επίσης, παγκόσμιας αναγνώρισης συγγραφέας Νίκος Καζαντζάκης.
Σ? αυτόν όμως (40 χρόνια μετά τον θάνατό του, το 1997) διάλεξε να κάνει τη δική του αναφορά ένας διακεκριμένος, πάλι, Κρητικός σημαντικός συγγραφέας – δημοσιογράφος, αρθρογράφος, άνθρωπος του πολιτισμού, αλλά και ξεχωριστός νομικός της ζωντανής δικηγορίας, ο Γιώργος Εμμ. Στεφανάκης.
ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ: ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΤΗΣ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΤΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΑΣ
Το βιβλίο του, 650 σελίδες, κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις ´ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ´ το 1997, στα 40 χρόνια από τον θάνατο του Καζαντζάκη. Για να επεξεργασθεί μια επαυξημένη δεύτερη έκδοση, από τον ίδιο εκδοτικό οίκο το 2007.
Από αυτές τις σελίδες οι 548 αποτελούν τα κείμενα της ´αναφοράς στον Καζαντζάκη´. Στις σελίδες 549 – 569 περιέχονται οι σημειώσεις για όλα τα κεφάλαια. Στις σελίδες 571 – 585 αναφέρεται η βιβλιογραφία.
Ενώ, από τις σελίδες 588 – 645 περιλαμβάνεται ένα σημαντικό χρονολόγιο βίου του Ν. Καζαντζάκη. Παράλληλα με σημαντικά – καθοριστικά γεγονότα που έγιναν στη διαδρομή της ζωής του από τον χρόνο γέννησής του στις 18 Φεβρουαρίου 1883 έως τον θάνατό του 26 Οκτωβρίου 1957, ημέρα που έφυγε στο Φράιμπουργκ, αυτός, ο ταξιδευτής και αναζητητής για το μεγάλο ταξίδι.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΟΝ ´ΓΚΡΕΚΟ´ ΤΟΥ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ ΣΤΗΝ ΑΝΑΦΟΡΑ ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΣΤΕΦΑΝΑΚΗ
Σ? αυτόν, λοιπόν, τον ´Οδυσσέα´ της μεγάλης ´περιπέτειας´ μιας, Οδύσσειας, συγγραφικής ζωής κατέθεσε την αναφορά μιας έμπνοης και σημαντικής ανάλυσης του έργου του, της ζωής του, ο Γιώργος Στεφανάκης.
Για να εκφράσει την υπαρξιακή αγωνία του και τη μεγάλη πνευματική προσφορά του. Στην αναζήτησή του για τον Θεό, τη δημιουργό φιλοσοφική σκέψη, την ερμηνεία της ανθρώπινης ψυχής, την τόλμη της εκδιήγησης, τα ιδεώδη, τα πρότυπα, σε ανθρώπους και καταστάσεις του καιρού του. Με διατύπωση ενός ανέλπιδου ΠΙΣΤΕΥΩ, που αποτέλεσε μια προσωπική γενναιότητα, για την αλήθεια των πραγμάτων, των τραυμάτων, αλλά και των ´θαυμάτων´ του κόσμου μας, αλλά και του μετα-κόσμου μας.
Ενα δίδυμο ζωής και θανάτου που -όπως γράφει ο Γιώργος Στεφανάκης- καθιστά το έργο του ´Μη εξαντλήσιμο´ όσο αυτό το ´δίδυμο´ αποτελεί το κυρίαρχο δεδομένο του ανθρώπινου βίου στον προνομιούχο μικρό πλανήτη γη στο ηλιακό μας σύστημα, που κάποτε θα εκλείψει κι αυτό μέσα στο αχανές.
ΜΗ ΕΞΑΝΤΛΗΣΙΜΟ ΘΕΜΑ Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ
Ο Γ. Στεφανάκης για το ´μη εξαντλήσιμο´ θέμα Καζαντζάκης γράφει στο βιβλίο του: ´Πολλά χρόνια έχουν περάσει από τον θάνατο του Νίκου Καζαντζάκη και τα βιβλία που εκδίδονται γύρω από αυτόν και το έργο του πολλαπλασιάζονται με αυξανόμενο ρυθμό. Το γεγονός δεν είναι τυχαίο. Είναι φυσικό και βρίσκεται σε απόλυτη συνάρτηση με τον πληθωρισμό αυτής της ιδιόμορφης προσωπικότητας. Είναι ένας από τους ελάχιστους συγγραφείς απάνω στη γη που τόσο πολύ ταξίδεψε, τόσο πολύ έγραψε και τόσο πολύ ερεύνησε… αποθηκεύοντας με τα μάτια και σημειώνοντας με τα χέρια. Για να ωχριούνε μπροστά στον εξερευνητή Ν. Καζαντζάκη οι διάφοροι εξερευνητές Βάσκοι δε Γάμα και οι Μαγγελάνοι και οι Μάρκοι Πόλοι.
Ο ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ ΘΑ ΥΠΑΡΧΕΙ ΔΙΑ ΠΑΝΤΟΣ
Στον πρόλογό του για τη συμπληρωμένη νέα έκδοση του 2007, για τα 50 χρόνια από τον θάνατό του ο Γ.Σ. γράφει: ´Ο Καζαντζάκης υπάρχει, υπήρχε ανέκαθεν και θα υπάρχει διά παντός… Μίλησε για τη δική του αλήθεια. Δεν αρκέστηκε στα ιδεολογικά σερβιρίσματα και δε λέρωσε τις μπότες του στις λάσπες της πολιτικής σκοπιμότητας. Θέλησε ο ίδιος να πλάσει τον κόσμο του. Να χαράξει το ταξίδι του, την προσωπική του Οδύσσεια.
Με δύο λόγια, πως η λευτεριά κερδίζεται με αγώνες και ψυχική αγρύπνια. Συμβατικότητα και λευτεριά δεν παντρεύονται.
Ο δαίμονας και ο άγγελος συγκατοικούν μέσα του. Το καλό και το κακό είναι ένα. Στο όνομα του καλού, το κακό πάντα επανέρχεται θριαμβευτικά. Ο πόλεμος κατά της τρομοκρατίας είναι η εφήμερη γεύση του καλού με την επίβλεψη του κακού. Ο Καζαντζάκης παραμένει πάντα ΕΠΙΚΑΙΡΟΣ´.
Κατάφαση ζωής είναι όλο το έργο του. Αγάπησε με πάθος τη ζωή, τη φύση, τη γυναίκα, τον άνθρωπο. Ο φτωχούλης του Θεού, ο άγιος Φραγκίσκος της Ασίζης, σημάδεψε τη ζωή του. Για να πει ο ίδιος ο συγγραφέας της ύψιστης ανθρώπινης αγωνίας αναζήτησης και πολυσχιδούς έκφρασης.
Ο ΜΑΣΤΟΡΑΣ ΤΗΣ ΣΥΝΑΙΡΕΣΗΣ
ΤΩΝ ΑΝΤΙΘΕΣΕΩΝ
´Μ? έτρωγε, γράφει, η απλοϊκή λαχτάρα να βρουν τη σύνθεση, όπου ν? αδερφοζούν οι θανάσιμες αντιθέσεις και να κερδίσω την επίγεια ζωή και τη βασιλεία των ουρανών´. Για να γίνει αυτός ´Ο Οδυσσέας´ ο πρόμαχος για τη συναίρεση των αντιθέσεων, της ενότητας, της αρετής, με την κακία να είναι ο κωδικός που σφραγίζει όλο του το έργο. Κατά το Γ.Σ. που τελειώνει τον σημαντικό πρόλογό του με τα εξής:
ΣΤΟΝ ΘΕΟ ΔΕΝ ΟΔΗΓΕΙ ΔΡΟΜΟΣ
ΑΛΛΑ ΓΚΡΕΜΟΣ
´Η ανεξάντλητη γοητεία του Καζαντζακικού έργου βρίσκεται στην αναφλογισμένη λάσπη που ονειρεύεται, στη νομιμοποιημένη υπερβολή, στην ανάγνωση του «e-mail» της εποχής του. Κέρδισε τη μάχη γιατί ήξερε πως στον Θεό δεν οδηγεί δρόμος, αλλά γκρεμός.
Κράτησε τη γεύση της αθανασίας, γιατί το έργο του ανέδειξε και δεν λύγισε στον χρόνο´.
Ξαναδιαβάζοντας τώρα (56 χρόνια, φέτος από τον χαμό του Νίκου Καζαντζάκη) το βιβλίο του Γιώργου Στεφανάκη, στη νέα έκδοση συμπληρωμένη το 2007 για τα 50 χρόνια από τον θάνατό του ξαναβυθιστήκαμε, με αυτή την ´Αναφορά στον Καζαντζάκη´ στο πολύμορφο σύμπαν του μέγιστου αυτού (ίσως διαχρονικά) Κρητικού συγγραφέα.
ΤΟ ΔΙΚΟ ΤΟΥ ΕΠΟΣ ΑΠΟΤΕΛΕΙ
ΕΠΟΣ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ
Αυτός, με το έργο του γενικά, αλλά ειδικά με τη λαμπρά μεταφρασμένη ´Οδύσσεια´ των 33.000 στίχων που τη μετέφρασε ο χαλκέντερος ποιητής και μεταφραστής, ο Κίμων Φράιερ, κατέκτησε την παγκόσμια δόξα, ως Οδυσσέας του δικού του ποιητικού έπους, που γίνεται ΕΠΟΣ για κάθε έναν, σ? όποια φυλή και λαό κι αν ανήκει.
Επαναλαμβάνω πως, αυτή ´την παγκόσμια δόξα την κατάκτησε μόνος του, με το έργο του και όχι μέσα από τους σκοτεινούς μηχανισμούς των νομπελικών λαβυρίνθων και σκοπιμοτήτων. Που όλες αυτές τις ενεργοποίησαν λυσσωδώς, οι δεξοκράτες θανάσιμοι εχθροί των στην Ελλάδα μας´.
ΝΑ ΜΑΘΕΙ Ο ΚΡΗΤΙΚΟΣ ΛΑΟΣ ΤΗΝ ΟΥΣΙΑ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΤΟΥ
Ομως, επειδή ασχολούμαι από τα νεανικά μου χρόνια με τον Καζαντζάκη και το έργο του, αλλά και με τις εναντίον του καταδιώξεις νοιώθω πνευματικό χρέος, με αφορμή, πάλι, το ξαναδιάβασμα της αναφοράς στον Καζαντζάκη να επανέλθω -από τις φιλόξενες σελίδες των ´Χανιώτικων νέων´ του Γιάννη Γαρεδάκη να αναφερθώ ευρύτερα με 2 – 3 ακόμα κείμενά μου, για τα 5 κεφάλαια της ´Αναφοράς στον Καζαντζάκη´ του ευαίσθητου ερευνητή, συγγραφέα και νομικού, του Γιώργου Εμμ. Στεφανάκη.
Γιατί, επιτέλους ήρθε ο καιρός οι σημερινοί νεότεροι Κρήτες και Κρήσσες να καταβυθιστούν σε όλη τη διαχρονική συγγραφική μας κληρονομιά, για να ανασύρουν το ´νερό του πνεύματος´ και της εμψύχωσης που αυτό δίνει, σε ώρες και καιρούς που η ´προσαρμογή´ στην πλήρη αντιπνευματική ζωή -των πολλών γνώσεων, χωρίς επίγνωση- που ζούμε.
Αλήθεια, σε ποιον βαθμό γνωρίζει ακόμα τώρα ο Κρητικός λαός το βάθος, το πλάτος και το ύψος της συνολικής δημιουργίας του Νίκου Καζαντζάκη. Πιστεύω πως η Κρήτη -πέρα από τα επιφανειακά πολιτιστικά δρώμενα- πρέπει να μάθει την ουσία και την αξία του έργου του Καζαντζάκη και αρχαίων δημιουργών τους, αλλά και όλων των άξιων νεότερων καθώς και εκείνων της μεγάλης κρητικής αναγέννησης.
