Η εκπαίδευση των νηπίων και των μικρών παιδιών σε γνωστικές δεξιότητες γίνεται με διαφορετικούς τρόπους και σε όλα τα περιβάλλοντα.
Τα όργανα της Παιδικής Χαράς της πλατείας Αριστοτέλους, πάνω από τη Δεξαμενή, είναι μοναδικά για την εκπαίδευση νηπίων και μικρών παιδιών σε μια σειρά γνωστικές δεξιότητες. Τα 15 ξεχωριστά όργανα τοποθετήθηκαν κατά την ανάπλαση του χώρου, το 2009, που έγινε μελετημένα, ώστε να είναι όλα λειτουργικά ταυτόχρονα. Τα όργανα βοηθούν τη σταδιακή ανάπτυξη κάθε δεξιότητας, αφού για κάθε μία υπάρχουν 2 ή 3 με διαφορετικό βαθμό δυσκολίας. Προϋπόθεση για την εκπαίδευση νηπίων και μικρών παιδιών είναι οι συνοδοί τους, γονείς, παππούδες και γιαγιάδες να γνωρίζουν τον ρόλο κάθε οργάνου-κατασκευής. Σκοπός του σημειώματος είναι να τους ενημερώσει για τις ασκήσεις που μπορούν να κάνουν στον χώρο…
Παρατηρητικότητα
Υπάρχουν 2 κατασκευές για εκπαίδευση στην παρατηρητικότητα. Η μια, η απλούστερη είναι για προ-νήπια. Ενα κλασσικό παιχνίδι είναι να δείξετε στο νήπιο το σχήμα ενός κύβου από κάθε σειρά και μετά να του ζητήσετε να μαντέψει το είδος των σχημάτων των υπολοίπων. Στη δεύτερη κατασκευή υπάρχουν 9 αριθμημένοι κύβοι που έχουν σε μια πλευρά τους χρωματιστά σχήματα σε αυξανόμενη δυσκολία.
Στην πρώτη σας επίσκεψη, προτείνω να δείξετε τα σχήματα των κύβων 1-5 ή 1-6 στα παιδιά για ένα λεπτό. Μετά, πηγαίνετε στο γειτονικό παγκάκι και ζητήσετε να σας πουν τι είδανε. Μαθητές της Α, Β και Γ Δημοτικού μπορούν να γράψουν τι είδαν.
Υπάρχουν 3 διαφορετικά στοιχεία που μπορούν να θυμούνται: 1 τον αριθμό των σκίτσων, 2 το είδος τους και 3 τα χρώματα τους. Προτείνω να αποφύγετε να υπερφορτώσετε τη μνήμη εργασίας των νηπίων από το 1ο σας παιχνίδι. Η εμπειρία μας, μετά από εκπαίδευση εκατοντάδων παιδιών, είναι ότι παιδιά μέσης ηλικίας (9 ετών) μπορούν να θυμούνται όλα τα χαρακτηριστικά των 9 κύβων.
Ενδιαφέρουσες επίσης είναι οι στρατηγικές που εφαρμόζουν κάθε φορά, αλλά αυτό είναι θέμα άλλου σημειώματος. Να θυμόσαστε να επαινέσετε το παιδί σε κάθε περίπτωση όσο λίγα κι αν θυμήθηκε την 1η φορά. Κρατείστε σημείωση για να παρακολουθείτε τη βελτίωση του. Τέλος, αν ένα παιδί μέσης ηλικίας, σε κατάσταση χαλάρωσης, δυσκολεύεται να θυμηθεί 5 αντικείμενα μετά από 2-3 επισκέψεις, τότε ίσως θα πρέπει να ζητήσετε τη συμβουλή ειδικού.
Ισορροπία
Η κατασκευή με τα κινούμενα ξύλα μπορεί να μην εντυπωσιάζει, αποκαλύπτει όμως αρκετά για τη δεξιότητα της ισορροπίας και της αντίληψης του χώρου του παιδιού.
Είναι απαραίτητο ο συνοδός να είναι πάντα δίπλα στο παιδί και να ενθαρρύνει τη διάβαση σε κανονικό, κι όχι σε γρήγορο ρυθμό τις πρώτες φορές. Χωρίς να το αποκαλύψετε κρατάτε σημείωση για να παρακολουθείτε τη βελτίωση του. Η δυσκολία διάβασης αυξάνεται σημαντικά αν τα ξύλα δεν είναι σε κατάσταση ηρεμίας. Επίσης, τα παιδιά ασκούν την ισορροπία τους στα σχοινιά και σε ένα τμήμα της μεγαλύτερης κατασκευής που προϋποθέτει αναρρίχηση.
Ετοιμότητα
Η ετοιμότητα αντίδρασης των παιδιών ασκείται με τρεις τρόπους. Κατ? αρχήν μιλώντας, σε ζευγάρια, στο θαμμένο ακουστικό τηλέφωνο, τα παιδιά μαθαίνουν να συνεννοούνται με ένα “πρωτόγονο” σύστημα. Μετά για να φθάσουν τις 2 τσουλήθρες υποχρεώνονται να εφαρμόσουν διαφορετικές προσεγγίσεις. Τέλος, κάτω από τη μεγάλη κατασκευή υπάρχει κρυμμένο ένα όργανο – άγνωστο σε πολλούς. Αυτός ο μικρός λαβύρινθος-ρόδα έχει με μια μπαλίτσα στην μια άκρη του και το παιδί με κατάλληλες κινήσεις την οδηγεί στην άλλη άκρη του.
Η επόμενη μέρα
Όλα τα όργανα-κατασκευές χρειάζονται μια μικρή συντήρηση και καθάρισμα από τις μουτζούρες. Ευχή η μικρή καθαρή όαση με τα 26 δένδρα και τα 15 όργανα, να διατηρηθεί και να δημιουργηθούν κι άλλες παρόμοιες σε περιοχές που υπάρχει κατάλληλος χώρος όπως είναι το αλσύλλιο βόρεια του 8ου Δημοτικού Σχολείου.
