Με αφορμή τη μελέτη προστασίας της μοναδικής παραλίας του Μπάλου στην οποία αναφέρθηκαν τα ´Χ.Ν.´ ας μου επιτραπεί να καταθέσω κάποιες εμπειρίες για την ιστορία και κάποιες απόψεις για το μέλλον.
Πέρα από τα βουνά, φαράγγια κ.λπ. ο Ορειβατικός Χανίων γνώρισε στους Χανιώτες και ανέδειξε αρχικά και τις άγνωστες, για τους πολλούς, τότε μοναδικές παραλίες των Χανίων και πέρα από αυτά. Τη δεκαετία του 1950 και 1960, πάντα σε διήμερες εκδρομές, φθάναμε στον Μπάλο από το χωριό Καλυβιανή με πεζοπορία τρεισίμισι ωρών. Στα Φαλάσαρνα από Πλάτανο με μιάμιση ώρα. Στη Σούγια από Ροδοβάνι με τρεις ώρες. Στο Φραγκοκάστελο από διακλάδωση Χώρας σε μιάμιση ώρα και στο Λαφονήσι με πεζοπορία από Βάθη. Στη λίμνη Πρέβελη από αρχή του φαραγγιού. Στο Μπαλί Ρεθύμνου, στην Κάτω Ζάκρο και σε πολλές άλλες παραλίες. Στον Μπάλο υπήρχαν τότε τόσα πολλά όστρακα (κυδώνια) που γεμίζαμε τσάντες.
Ως εκεί έχω τέσσερα χρόνια να φθάσω, αλλα τότε ήταν απαράδεκτη η ρύπανση, οι παράγκες κ.λπ. Πριν μερικά χρόνια έγιναν έργα, όπως αμαξωτός δρόμος ως πάνω από τον Μπάλο. Το μονοπάτι καθόδου και κάποια φυλάκια εκεί και στο νησί. Από τότε έπρεπε να έχει γίνει η προσπάθεια προστασίας, αλλά ίσως ποτέ δεν είναι αργά. Στο ακρωτήρι αυτό κυκλοφορούσαν δεκάδες φουριάρικοι γάιδαροι, μέρος και αυτοί της άγριας φύσης. Τους εξόντωσαν πριν λίγα χρόνια κάποιοι που νομίζουν ότι η περιοχή είναι φέουδό τους και που θα πρέπει να αντιμετωπιστούν όπως πρέπει.
Για την όλη προσπάθεια έχω να προτείνω τα παρακάτω που, ίσως, να είναι στον προγραμματισμό:
Η εκκλησία δυτικά, στο Τηγάνι, ήταν υπό κατάρρευση και θα πρέπει, αν δεν έγινε, να συντηρηθεί άμεσα.
Να σηματοδοτηθεί και να τεθεί πινακίδα για την πεζοπορική διαδρομή ως το Ριζόσπηλιο, στο Τηγάνι, όπου τον Αύγουστο 1825 εσφαγιάσθησαν από τους Τούρκους υπερασπιστές και κάτοικοι. Είχε αρχίσει νομίζω, με συνδρομή του Ορειβατικού πάλι, η σήμανση και διαμόρφωση του δύσκολου μονοπατιού που συνδέει τα Φαλάσαρνα με τον Μπάλο. Ολοκληρώθηκε;
Να σηματοδοτηθεί απλώς, χωρίς καμιά επέμβαση με… καγκελάκια και κ.λπ. και να τεθεί πινακίδα οδηγιών για την πεζοπορική ανάβαση στην κορυφή του Ακρωτηρίου Γραμπούσας Γεροσκίνο, κώρυκος της αρχαιότητας, υψομ. 762 μέτρα, από όπου ο πεζοπόρος μπορεί να έχει μια μοναδική σε μεγαλοπρέπεια και ομορφιά θέα όπως στη φωτογραφία μου που καταχωρίζεται.
Επίσης πεζοπορικές διαδρομές ως την άκρη του ακρωτηρίου στον Αγιο Ιωάννη και ως τον Αγιο Σώστη (Αγνειον).