Ιστορίες… τέχνης!

Στην αρχή ήταν ένα σκέτο κομμάτι ξύλο καλυμμένο με βερνίκι. Σιγά-σιγά άρχισαν να τοποθετούνται πάνω του κάποια όργανα,μέχρι που σήμερα πλέον το ταμπλό και ειδικά ο πίνακας οργάνων έφτασε να είναι ο αναπόσπαστος πληροφοριοδότης του οδηγού. Όνειρα μέσα από σπαρτιάτικα Ντεσεβό μέχρι την εξωτική Bugatti Veyron…
Όλοι μας αυτό που μας συνέπαιρνε και μας ενθουσίαζε κάθε φορά που μπαίναμε στο αυτοκίνητο του πατέρα μας ήταν εκείνα τα στρογγυλά “πράγματα” με τα νούμερα στην περίμετρό τους και τις χρωματιστές βελόνες, που πήγαιναν πάνω-κάτω χωρίς να καταλαβαίνουμε το πώς και το γιατί. Παρακολουθούσαμε με ενδιαφέρον τον πατέρα μας να ακουμπά το χέρι του στο μοχλό ταχυτήτων και να αλλάζει τις  ταχύτητες καθώς και τις συγχρονισμένες κινήσεις των ποδιών του πάνω στα πεντάλ. Αυτό όμως που μας έλκυε πιο πολύ την προσοχή μας ήταν ο πίνακας οργάνων και το ταμπλό. Ο εκπληκτικός τρόπος με τον οποίο η βελόνα του στροφομέτρου εκτινασσόταν μια πάνω μια κάτω, σε κάθε αλλαγή ταχύτητας, αλλά και το ταχύμετρο, όταν ο δείκτης του άρχιζε την ανοδική του πορεία προς τα πάνω… 80-100- άντε μέχρι 120 χιλιόμετρα (στο δικό μας ταπεινό Skoda), ήταν κάτι που πραγματικά εντυπωσίαζε. Υπήρχαν βέβαια και οι τυχεροί! που είχαν δει τη βελόνα του ταχύμετρου να αγγίζει τον μαγικό(!) αριθμό των 150(!) χιλιομέτρων. Αυτό το γεγονός βέβαια ήταν πρώτη είδηση την άλλη μέρα στο σχολείο.
Το ταμπλό και τα όργανα όμως στα πρώτα αυτοκίνητα λίγη σημασία είχαν για τον οδηγό. Εκείνη την εποχή οι “πιονέροι” της αυτοκίνησης οδηγούσαν με κάσκα, γυαλιά, φουλάρι και γάντια και το μόνο που τους ενδιέφερε ήταν να θαυμάζουν τη φύση και να καμαρώνουν, όταν όλοι εθαύμαζαν το σπουδαίο απόκτημά τους, παρά να ρίχνουν κλεφτές ματιές κάθε λίγο και λιγάκι, μήπως ανέβηκε ο δείκτης της θερμοκρασίας ή αν έπεσε η πίεση του λαδιού. Ας κάνουμε μια μικρή ξενάγηση στα πιο ενδιαφέρονται “κομμάτια” των πρώτων δεκετιών του 20ου αιώνα. Η De Dion Bouton “K1” του 1903 είχε απλά ένα κομμάτι ξύλο, εκεί που στο μέλλον φιλοξενήθηκαν τα απαραίτητα όργανα και οι λυχνίες. Τα όργανα ήταν γενικώς περιορισμένα, και εθεωρούντο εξοπλισμός πολυτελείας. Το μόνο σημείο αναφοράς στα περισσότερα αυτοκίνητα της εποχής ήταν η πίεση της τρόμπας λαδιού, ενώ όλα τα χειριστήρια ήταν τοποθετημένα πάνω στο τιμόνι, γκάζι, ταχύτητες, αβάνς. Το διάδοχο μοντέλο του 1910 ήταν “εφοδιασμένο” επιπλέον με ένα σταγονόμετρο, για να απελευθερώνει ο οδηγός λάδι για τη λίπανση του κινητήρα. Το καλοφινιρισμένο ταμπλό του ατμοκίνητου Gardner et Serpollet, του 1906 περιελάμβανε 3 μανόμετρα για τον έλεγχο της πίεσης του ατμού, του νερού και του πετρελαίου. Διέθετε επίσης μια χειροκίνητη βαλβίδα ανακούφισης του πλεονάζοντος ατμού. Ολα αυτά τα όργανα ήταν τοποθετημένα πάνω σε ένα καλοδουλεμένο κομμάτι ξύλου, που έπαιζε το ρόλο του ταμπλό. Στη διάρκεια του Α΄ Π.Π. ήταν η εποχή που επικρατούσε η αυστηρότητα. H Renault δύο χρόνια μετά την έναρξη του πολέμου το 1916 έβγαλε στη παραγωγή το “FK”, ένα όμορφο αυτοκίνητο, με λιτό εξοπλισμό χωρίς πολλές λεπτομέρειες και ένα ταμπλό αξιοπρεπές, αλλά πρακτικά, άδειο. Είχε μόνο μια πλακέτα με τον αριθμό του σασί και τον μοχλό του χειροφρένου! Οταν τελείωσε ο πόλεμος και η αυτοκινητοβιομηχανία πήρε μπροστά και πάλι, εμφανίστηκε το Ford “T”. Το “Model T” όμως “γεννήθηκε” το 1908 και ήταν το αυτοκίνητο που διέδωσε την αυτοκίνηση στην Αμερική. Κάθε χρόνο οι μικρές επεμβάσεις  των ανθρώπων της εταιρείας είχαν σαν αποτέλεσμα τη βελτίωση του αυτοκινήτου. Η μεταπολεμική έκδοση, λοιπόν, ήταν πραγματικά όμορφη και το ταμπλό ήταν έξω από τα συνηθισμένα, όντας φτιαγμένο από λαμαρίνα. Στον βασικό εξοπλισμό του περιελάμβανε μόνο αμπερόμετρο και τον διακόπτη της βενζίνης ενώ σαν έξτρα προσφερόταν το ρολόι. Μετά τον πόλεμο, όμως, όλες οι εταιρείες άρχισαν να δίνουν σημασία στη λεπτομέρεια. Έτσι η Peugeot παρουσίασε το 1922 το “172 BC”, με ταμπλό από ξύλο ρίζας. Από την άλλη μεριά, στο Τορίνο η Fiat παρατηρούσε με προσοχή τα τεκταινόμενα στο εξωτερικό, συλλέγοντας πολύτιμες πληροφορίες και μαθαίνοντας γρήγορα. Έτσι το 1922 εφοδίασε το ταμπλό του μοντέλου της “519”, με χιλιομετρητή, μανόμετρο και μπουτόν, λυχνίες για τη στάθμη του λαδιού και το δυναμό και ένα μιρκό ρολόι. Η Isotta Fraschini “8A SS”  του 1929 ήταν όμορφη εκκεντρική και εξωπραγματική για την εποχή της. Η Isotta έμοιαζε με τα αυτοκίνητα της αντίπερας όχθης του Ατλαντικού. Ανάμεσα στους ευγενείς ιδιοκτήτες του αυτοκινήτου, που δεν καταλάβαιναν καμιά από τις λειτουργίες του αυτοκινήτου, υπήρχε ένα κομμάτι γυαλί που τους χώριζε από τον οδηγό. Το ταμπλό ήταν από  καλοδουλεμένο ξύλο και περιελάμβανε, θερμόμετρο νερού, πίεση λαδιού, ταχύμετρο με ολικό και μερικό χιλιομετρητή, ρολόι, δείκτη βενζίνης, δύο τεράγωνα εσωτερικά φώτα (το ένα αποσπώμενο για να μπορεί να ελέγχει ο οδηγός στα σκοτεινά σημεία του αυτοκινήτου), διάφοροι διακόπτες και τέλος αναπτήρα. Το 1928 η Alfa Romeo παρουσίασε τη  “6C 1750”.΄Ηταν ένα δυναμικό σπορ αυτοκίνητο που προσφερόταν μόνο σε κόκκινο χρώμα. Το ταμπλό του ήταν πλήρες από διάφορα όργανα. Στη σειρά υπήρχαν τοποθετημένα ρολόι, μανόμετρο λαδιού, στροφόμετρο, ταχύμετρο με μερικό και ολικό χιλιομετρητή και δείκτη βενζίνης. Και τέλος ένα θερμόμετρο νερού, πάνω στη κορυφή του ψυγείου.
Τα χρόνια περνούσαν, οι απαιτήσεις αλλά και οι επιλογές των αγοραστών είχαν γίνει πολλές.
Ονομαστή για την ομορφιά της η Hispano Suiza “H6B”, και λίγα χρόνια αργότερα το ομορφότερο αυτοκίνητο που έχει βγει στην παραγωγή η Bugatti “Τype 57”. Αλλα ενδιαφέροντα αυτοκίνητα ήταν και η Cadillac “54-6129” του 1955, η Ferrari Daytona 365 GTB/4 που ήταν και είναι ένα πραγματικό έργο τέχνης. Επίσης η Rolls Royce Phantom II της δεκαετίας του 1930, η Citroen DS του 1955, και πολλά – πολλά άλλα, εξίσου σημαντικά, που σημάδεψαν την ιστορία της αυτοκίνησης και… τα όνειρά μας…