Aldous Huxley Εκδόσεις: Περί Τεχνών
Εισαγωγή – μετάφραση – σχολιασμός: Στέφανος Αλκ. Παϊπέτης
Ενα βιβλίο εξαιρετικά επίκαιρο για το σύγχρονο μεγάλο και κρίσιμο αδιέξοδο του ουτοπικού ´προκαθορισμένου´ κόσμου ´τελειότητας´ για ζωή ´ευτυχίας´, η οποία συνεχώς από τις αρχαίες, τις μεσαιωνικές και τις θαυμαστές μηχανιστικές ουτοπίες πολιτικών, ολοκληρωτικών και φιλελευθεροεμποροκρατικών παραδείσων μάς έφερναν σε δυστοπίες και σε καταστροφοτοπίες.
Για να ζούμε τώρα τον εφιάλτη του ´γενναίου ΝΕΟΥ ΚΟΣΜΟΥ´ (που προφήτεψε ο Huxley το 1932), την επερχόμενη διαστροφή και καταστροφή. Με επιστροφή του στον ´ΘαυμαστΟ καινοΥργιο κΟσμο´ (το 1956) που επεσήμανε την απώλεια της ανθρώπινης ελευθερίας μέσα στην υποταγή των ελεγκτικών απολυτοτήτων των ουτοπιών της ´ευτυχίας´.
Η οποία έγινε τραγωδία με την κατάρρευση της ουτοπίας του ´Υπαρκτού Σοσιαλισμού´. Για να τον διαδεχτεί ο φιλελεύθερος νεοκαπιταλισμός του ψεύτικου ευδαιμονισμού της παγκοσμιοποιημένης αγοράς, της παγκόσμιας τρομοκρατίας και αντιτρομοκρατίας´ την οποία ζούμε τώρα τόσο δραματικά στη χώρα μας, όπως τη ζουν πλείστοι όσοι λαοί σε ολόκληρο τον κόσμο του ΜΕΓΑΛΟΥ ΑΔΕΛΦΟΥ του Τζωρτζ Οργουελ, που εκδόθηκε το 1949, ως συνέχεια του Νέου Γενναίου Κόσμου, με τον τίτλο ´1984´, η ανθρωπότητα έζησε και εξακολουθεί ΟΥΤΟΠΙΚΑ, ανελεύθερα, αντιδημοκρατικά και τώρα ρομποτικά και πυρηνικά… σε εντεινόμενη κρίση…
Ομως αυτό το αδιέξοδο ολόκληρου του πολιτισμού σηματοδοτεί να ηχήσουν ασταμάτητα σειρήνες συνέγερσης λαών σε όλη τη Γη, για να ξαναβρούμε στη Γη την πραγματική τον άνθρωπο τον πραγματικό και τα φαντάσματα του εξεικονισμού του.
Με τις ανοιχτά πλέον, επιβαλλόμενες, ολοκληρωτικής μορφής αποφάσεις καταναγκασμών των Ελλήνων πολιτών, έχουμε -ήδη- εκτεθεί παγκόσμια ως αντιδημοκρατική χώρα.
Αυτή όμως η αντιδημοκρατική βία δεν ταιριάζει στην Ελλάδα, που αποτελεί το λίκνο της Δημοκρατίας. Τελευταίο, έστω, ηθικό έρεισμα διαχρονικού κύρους της Ελλάδας, το οποίο οφείλαμε από το παρελθόν να το διαφυλάσσουμε για να μην γίνουμε, δυστυχώς, πολλές φορές, όπως και τώρα, οι αναιρούντες την ύψιστη αυτή κληρονομιά.
ΤΟ ΑΓΑΘΟ ΤΟΥ ΚΑΚΟΥ
ΚΑΙ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΑ
Ομως το ΑΓΑΘΟ μιας δημοκρατικής διακυβέρνησης έχει να κάνει με την ανθρώπινη προδιάθεση προς τον ευδαιμονισμό και την επιτυχή (ή καταστροφική) απόκτηση αγαθών. Η απόκτηση αυτών των αγαθών είναι συνδεδεμένη με πλήθος κακών προθέσεων, ενεργειών και εκμεταλλεύσεων.
Με όλες αυτές να αναγνωρίζονται δύσκολα και ακόμα δυσκολότερα να καταπολεμούνται.
Ο Aldous Huxley πάντως είχε γράψει από το 1932 το μελλοντολογικό βιβλίο ´Ο Θαυμαστός Καινούργιος Κόσμος´.
ΕΝΑ ΑΠΟ ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ
ΠΟΥ ΑΛΛΑΞΑΝ ΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΣΚΕΨΗ
Ενα βιβλίο που με την κυκλοφορία του δεν άργησε να καταταχτεί στα βιβλία που άλλαξαν την ανθρώπινη σκέψη, ενώ το ίδιο το βιβλίο είναι στενά δεμένο με το πολιτικό περιβάλλον της εποχής.
Κυρίως, με τη μεγάλη οικονομική κρίση του 1929, μια κρίση που τελικά κυοφόρησε τους τρομακτικούς φασισμούς εκείνης της εποχής μέσα από τους οποίους αναπτυσσότανε σε όλους τους ορίζοντες η απειλή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Αυτός ´Ο Θαυμαστός Καινούργιος Κόσμος´, που περιέγραψε από τότε ο Aldous Huxley, είναι μια ΟΥΤΟΠΙΑ ή μάλλον μια ΔΥΣΤΟΠΙΑ, που τοποθετείται σε ένα μακρινό μέλλον.
Ο κόσμος αυτός είναι επιστημονικά προηγμένος. Μέσα όμως σε αυτή την πραγματικότητα της προηγμένης επιστημονικά κατάστασης αποκαλύπτεται η φρίκη που μπορούν να προκαλέσουν τα ουτοπιστικά ιδανικά, αν συνδυαστούν με την επιστημονική πρόοδο της επιστήμης αυτής καθ’ εαυτής, αλλά με την επίδρασή της πάνω στον άνθρωπο ως άτομο. Ως οντότητα, ως υπόσταση, ως υπαρξιακό πνεύμα.
´Ο ΘΑΥΜΑΣΤΟΣ ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΟΣ ΚΟΣΜΟΣ´ ΜΕ ΑΝΤΑΛΛΑΓΜΑ ΒΑΡΥ
Αυτή την επισήμανση – διευκρίνιση την έκαμε λίγα χρόνια αργότερα ο ίδιος ο Aldous Huxley, ασκώντας κριτική για την κακή χρήση των επιστημονικών ανακαλύψεων ακόμα και για τη φιλοσοφία.
Η οποία δικαιολογούσε προϋπάρχουσες προκαταλήψεις και άλλα κοινωνικά δεινά.
Πάντως ο ´ΘΑΥΜΑΣΤΟΣ ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΟΣ ΚΟΣΜΟΣ´ ξεκαθαρίζει πως τα αγαθά που από χρόνια πολλά λαχταρούσε ο άνθρωπος για την εξαφάνιση της αρρώστιας, της επιθετικότητας, του πόνου, της αγωνίας, της οδύνης, του μίσους, της ενοχής, της ζήλιας και της θλίψης μπορεί να τα αποκτήσει μόνο με το βαρύτατο αντάλλαγμα της ομογενοποίησης, της μετριότητας, της καταστολής με ψυχοφάρμακα, της προσκόλλησης σε ασημαντότητες, της υποβάθμισης της αισθητικής…
ΤΟ ΟΧΙ ΣΤΗ ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ
ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΦΥΣΗΣ
ΣΕ ΤΕΛΙΚΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ
Δηλαδή, όπως είχε πει, προφητικά από τον 16ο αιώνα ο Αγγλος φιλόσοφος Φράνσις Μπέικον περιγράφοντας από τότε τη δημιουργική ταξινόμηση και ανάπτυξη των επιστημών, με το Νοvum Organum της φιλοσοφίας του, που απέρριπτε την άχρωμη ζωή, στερημένη από κάθε αγάπη, πάθος, φιλοδοξία. Με αναπόφευκτο αποτέλεσμα της μετατροπής της ουσίας της ανθρώπινης φύσης σε τελικό αντικείμενο ´κατάκτησης της φύσεως για την ανακούφιση της κατάκτησης του ανθρώπου…´, αν αυτή κατορθώσει τελικά να επιβιώσει…
Οι παραπάνω σκέψεις εμπεριέχονται στο βιβλίο του Στέφανου Παϊπέτη, καθηγητή της Μηχανικής του Τμήματος Μηχανολόγων και Αεροναυπηγών Μηχανικών του Πανεπιστημίου Πατρών, που έχει τίτλο: Aldous Huxley ´Επιστροφή στο Θαυμαστό Καινούργιο Κόσμο´, εισαγωγή, μετάφραση, σχολιασμό Στέφανος Αλκ. Παϊπέτης, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πατρών, εκδόσεις Περί Τεχνών).
Τα περιεχόμενα αυτού του σημαντικού βιβλίου είναι:
• Εισαγωγικό δοκίμιο.
• Πρόλογος συγγραφέα και
1. Υπερπληθυσμός.
2. Ποσότητα, ποιότητα, ηθικότητα.
3. Υπερ-Οργάνωση.
4. Η προπαγάνδα στη δημοκρατική κοινωνία.
5. Η προπαγάνδα σε μια δικτατορία.
6. Η τέχνη της πώλησης.
7. Η πλύση εγκεφάλου.
8. Η χημική πειθώ.
9. Υποσυνείδητη πειθώ.
10. Υπνοπαιδεία.
11. Εκπαίδευση για την Ελευθερία.
12. Τι μπορεί να γίνει ως αφιέρωμα στην επιστήμη και την τεχνολογία;
ΜΕΙΖΟΝΟΣ ΣΗΜΕΡΙΝΗΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ ΘΕΜΑ Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ
Στη ´σημείωση για τη μετάφραση´ ο καθηγητής Στέφανος Αλκ. Παϊπέτης επισημαίνει ότι ´η ελευθερία του ανθρώπου και οι εχθροί της αποτελούν ένα μείζονος σημασία και έντονα επίκαιρο θέμα. Ιδιαίτερα μετά τη μεγάλη τρομοκρατία στον πρώτο χρόνο του 21ου αιώνα´ (κατά τη γνώμη των ανήσυχων πολιτών;).
Για να εξαπλωθεί με αμερικανική αντι-τρομοκράτηση στη Μέση Ανατολή και σε άλλες περιοχές του κόσμου.
Με κορύφωσή της στον ´κατασκευασμένο´ πόλεμο στο Ιράκ κ.λπ., ως τους σύγχρονους πολέμους της Αραβικής Ανοιξης´ σε όλα τα κράτη της Αφρικανικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής. Ιδιαίτερα τον συνεχιζόμενο πόλεμο στη Συρία και τους απαπειλουμένους σ’ αυτές τις κρίσιμες περιοχές πολέμου στρατηγικών και γεωστρατηγικών συμφερόντων…
Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΟΥΤΟΠΙΑΣ ΩΣ ΗΔΟΝΙΣΤΙΚΗΣ ΠΟΛΥΑΝΑΓΚΗΣ
Ομως ο Aldous Huxley το 1932 στο ´Γενναίο Νέο Κόσμο´ μιας ουτοπίας σεξουαλικής πολυγαμίας (σύμφωνα με τον κοινωνικό τους ´προκαθορισμό´) προφήτεψε το αδιέξοδο ενός τόσο μονοδιάστατα ηδονιστικού άκριτου κόσμου.
Ομως ποια είναι η έννοια της ´Ουτοπίας´; Στη σημείωση 1 των εισαγωγικών δοκιμίων που μας υπογράφει ο καθηγητής Παϊπέτης παραθέτει έναν ορισμό του Ουκρανού Νικολάι Αλεξάντροβιτς που είπε και τα εξής: ´Οι ουτοπίες φαίνονται σήμερα πολύ πιο πραγματοποιήσιμες από όσο πιστεύαμε παλιότερα και βρισκόμαστε τώρα πρώτοι και μπροστά σε ένα αγωνιώδες ερώτημα «Πώς να αποφύγουμε την οριστική τους πραγματοποίηση;». Οι ουτοπίες είναι πραγματοποιήσιμες´.
ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΕ ΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ
Η ζωή βαδίζει προς τις ουτοπίες. Και ίσως αρχίζει ένας καινούργιος αιώνας, ένας αιώνας που οι διανοούμενοι και η καλλιεργημένη τάξη θα αναζητήσουν τρόπους να αποφύγουν τις ουτοπίες και να επιστρέψουν σε μια κοινωνία μη ουτοπική, λιγότερο ´τέλεια´ και περισσότερο ΕΛΕΥΘΕΡΗ.
Αυτά είπε, από τότε, που κυκλοφόρησε ´Ο Θαυμαστός Καινούργιος Κόσμος´ ο σπουδαίος Ουκρανός θρησκευτικός διανοητής και φιλόσοφος, αλλά και μαρξιστής, Νικολάι Μπερντιάγιεφ (1874 – 1948), ο ελεύθερος πολίτης του πνεύματος, ο οποίος άσκησε κριτική στον ρωσικό τρόπο υλοποίησης των απόψεων του Καρλ Μαρξ, από την πλευρά του κορυφαίου εκπροσώπου του Χριστιανικού υπαρξισμού.
ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΦΡΩΔΗ ΠΟΤΑΜΟ ΣΤΟΝ ΑΓΡΙΟ ΩΚΕΑΝΟ
Για να δικαιώσει μετά την κατάρρευση της ουτοπίας του υπαρκτού Σοσιαλισμού που στην εφαρμογή του έγινε τόσο φρικαλέα απάνθρωπος. Οπως έγιναν και εθνικοσοσιαλισμοί και οι φασισμοί της Δύσης.
Τους οποίους καταδίκασαν οι Φιλελεύθεροι και Νεοφιλελεύθεροι ψευτοδημοκρατισμοί, ατλαντισμοί και υπερ-ατλαντισμοί.
Για να δημιουργήσουν με τη σειρά τους την ´αφρώδη´ ουτοπία της ´ευτυχίας´ της σύγχρονης παγκοσμιοποίησης, η οποία έχει στήσει την ανθρωπότητα μαζί με τη χώρα μας καθώς και άλλες χώρες στο χείλος μιας Νέας Αβύσσου καταστροφής…
Αλλά γι’ αυτό το μεγαλείο της ελευθερίας ανθρώπων, λαών, ανθρωπότητας θα επανέρθουμε στο σημαντικό βιβλίο του καθηγητή Σ.Α. Παϊπέτη.
