«Η φετινή επέτειος των εκατό ετών ελευθέρου βίου της Κρήτης, αποτελεί ένα σημαντικότατο σταθμό,αφού η νήσος, στο διάστημα αυτό, έχει να καταθέσει αξιοζήλευτες επιδόσεις στους τομείς του πνεύματος, της επιστήμης, της οικονομίας και της πολιτικής, χωρίς να έχει υστερήσει, προσφέροντας τον φόρο αίματος και θυσιών και στους εθνικούς αγώνες 1914-22 και 1940».
Αυτά τόνισε ο καθηγητής Νικόλαος Παπαδογιαννάκης, στη διάρκεια ημερίδας που πραγματοποιήθηκε χθες στο χωριό Λάκκοι με θέμα τις επαναστατικές δράσεις και στις τέσσερις επαρχίες του Ν. Χανίων κατά την Τουρκοκρατία, μέχρι την έναρξη της μεγάλης επανάστασης του 1866. Ο κ. Παπαδογιαννάκης στην ομιλία του αναφέρθηκε στις συνθήκες της ζωής των υπόδουλων Κρητών και τις προσπάθειες απελευθέρωσής τους μέχρι το 1866. Όπως υπογράμμισε ο ίδιος «η σημερινή (σ.σ. χθες) σύναξη είναι ένα μεγάλο μνημόσυνο για τις μεγάλες ψυχές, εκείνες που αγωνίστηκαν και έφεραν σε αίσιο πέρας τον στόχο τους. Είμαι βέβαιος ότι αυτή την ώρα αόρατες αλλά παρούσες αυτές οι ψυχές, θα σεμνύνονται για το έργο τους, για την Κρήτη που διαμόρφωσαν με τον αγώνα και το αίμα τους».
Ο κ. Παπαδογιαννάκης κατέληξε λέγοντας «οι αγώνες των προγόνων μας, άφησαν μια σπουδαία παρακαταθήκη. Να στοχεύουμε πάντα ψηλότερα απο τον ορίζοντα της καθημερινότητας. Να έχουμε ως σημείο αναφοράς τα μυθικά βουνά που στέκονται πάνω μας. Μόνο έτσι μπορούμε να φτάνουμε σε μια υπέρβαση των νέων προκλήσεων των καιρών». Χαιρετίζοντας την ημερίδα ο αντιιπεριφερειάρχης Απόστολος Βουλγαράκης τόνισε ότι «την ιστορία θα πρέπει να τη βλέπουμε διαχρονικά και όχι στατικά. Οι εορτές αυτές έχουν μια έννοια και μια διάσταση. Δεν γίνονται μόνο για να θυμηθούμε την τοπική ιστορία ή να θυμίσουμε τα ονόματα και τους μεγάλους ήρωες των επαναστάσεων των διαφόρων εποχών. Σήμερα που η χώρα μας περνάει την πιο δύσκολη μεταπολεμική εποχή, είναι επιβεβλημένο να παίρνουμε παραδείγματα από εκείνους τους ανθρώπους που ξυπόλητοι, χωρίς οικονομικά συμφέροντα μπαίνανε μπροστά και βάζανε ένα στόχο, όχι για ένα ή δύο χρόνια αλλά για εκατό».
Από την πλευρά του ο Σήφης Μιχελογιάννης στην ομιλία του αναφέρθηκε στους αγώνες των Αποκορωνιωτών καθώς επίσης διατύπωσε ορισμένες γενικές σκέψεις πάνω στα συμπεράσματα και τα διδάγματα της τοπικής μας ιστορίας και γενικότερα, αναφορικά με τον απελευθερωτικό αγώνα όλων των Επαρχιών του Νομού μας και όλης της Κρήτης. Ο κ. Μιχελογιάννης υπογράμμισε χαρακτηριστικά ότι «έχει νόημα η ανάγνωση και η μελέτη της ιστορίας. Πολλοί υποστηρίζουν ότι η ιστορία δεν διδάσκει και άρα δεν είναι πολύ χρήσιμη η μελέτη της. Όμως υπάρχουν και άλλοι που βρίσκουν μεγάλη χρησιμότητα στην ιστορική μελέτη η οποία κατ’ αυτούς, βοηθά στην καλύτερη αυτογνωσία των ατόμων και των λαών και στην με ευρύτερο πνεύμα κατανόηση των άλλων ανθρώπων και όλου του κόσμου». Ο ίδιος αναφέρθηκε σε πολλά ιστορικά γεγονότα της εποχής, στον ρόλο των μεγάλων δυνάμεων, καθώς και στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Σε σύντομο χαιρετισμό του ο δήμαρχος Πλατανιά Γιάννης Μαλανδράκης υπογράμμισε ότι «ο δήμος αναλαμβάνοντας την ευθύνη του στην Ιστορία, επέλεξε οι εορτασμοί για τα 100 χρόνια της Ενωσης της Κρήτης με την Ελλάδα, να γίνουν στο Κέντρο, για την Περιφέρεια του Δήμου μας, των διεργασιών για όλες τις Επαναστάσεις του Κρητικού Λαού, που δεν είναι άλλο από τις ρίζες των Λευκών Ορέων και ειδικότερα οι Λάκκοι και ο Ομαλός που υπήρξαν το επίκεντρο».
«Αγνωστες πλευρές της ιστορίας, όπως είναι η περιοχή της Κισάμου, μιας περιοχής που δεν υστέρησε σε θυσίες, αγώνες και ολοκαυτώματος, έναντι άλλων περιοχών. Μια περιοχή η οποία έβαλε κι εκείνη τη σφραγίδα της, ώστε σήμερα να απολαμβάνουμε τα αγαθά της δημοκρατίας και της ελευθερίας», σημείωσε χρακτηριστικά στην ομιλία του ο Μιχάλης Μπατουδάκης ο οποίος εξιστόρησε γεγονότα της Κισάμου.
Η Αρχόντισσα Ναναδάκη -Παπαδερού στην ομιλία της αναφέρθηκε στους αγώνες των κατοίκων της επαρχίας Σελίνου, πριν από την επανάσταση του 1821, στα επαναστατικά κινήματα, στη μάχη για την απελευθέρωση του Σελίνου το 1822, στην πολιορκία της Καντάνου το 1823, το κίνημα των Μουρνιδών το 1833, την επανάσταση του Χαιρέτη το 1841, το κίνημα του Μαυρογένη το 1858, ενώ μεταξύ των άλλων τόνισε ότι «παραθέτουμε έστω και σύντομα, αγώνες και αγωνίες των απλών ανθρώπων μιας τραγικής εποχής κατά την οποία ο Κρητικός δεν όριζε ζωή, οικογένεια, τιμή περιουσία. Ζούσε στο έλεος ενός αγράμματου, τεμπέλη, θηριώδη κατακτητή. Το Σέλινο κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας υπήρξε μια πολύπαθη και συνάμα ηρωική περιοχή της Κρήτης».
Για τους επαναστατικούς αγώνες των Σφακίων, μίλησε ο Κανάκης Γερωνυμάκης, ενώ ο Στέφανος Ανδριάνης αναφέρθηκε στην Κυδωνία. Τέλος, στην επανάσταση του Εμμανουήλ Μαυρογένη του 1858 αναφέρθηκε απόγονος της οικογένειας.
Ο εκπρόσωπος του Εθνικού Ιδρύματος Μελετών και Ερευνών “Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος” Γεώργιος Κουκουράκης, αναφέρθηκε στις πλούσιες εκδηλώσεις καθώς και στις δράσεις που θα πραγματοποιηθούν στην Κρήτη και όχι μόνο για να εορταστούν τα 100 χρόνια από την Ενωση της Κρήτης με την Ελλάδα.
Μεταξύ των ομιλιών η χορωδία της Ενωσης των Απανταχού Λακκιωτών τραγούδησε αποσπάσματα από ρίμες από την “Κρητικοπούλα” του Χ”Μιχάλη Γιάνναρη και ριζίτικα εποχής. Στο τέλος της εκδήλωσης ακολούθησε κέρασμα.