Υπόμνημα προς το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΥΠ.Α.Α.Τ.) και τον ΕΛ.Γ.Α. υπέβαλε ο Σ.Ε.ΔΗ.Κ. σχετικά με την τεράστια καταστροφή που έχει υποστεί η ελαιοπαραγωγή της Κρήτης από τις ασυνήθιστα υψηλές θερμοκρασίες και τους νότιους ανέμους, που έπληξαν το νησί κατά την ευαίσθητη περίοδο της άνθησης – καρπόδεσης των ελαιοδέντρων.
Στο υπόμνημα αυτό, το οποίο κοινοποιείται στην Περιφέρεια και στις Αντιπεριφέρειες, τους Δήμους, τους βουλευτές και ευρωβουλευτές της Κρήτης, περιλαμβάνονται οι εκτιμήσεις όλων των Δήμων της Κρήτης σχετικά με τις ζημιές που σημειώθηκαν στις περιοχές τους, ενώ παράλληλα αποδεικνύεται ότι οι ζημιές αυτές είναι και πολύ σοβαρές, αλλά και πολύ εκτεταμένες και ότι τελικά αποδεκάτισαν την ελαιοπαραγωγή του νησιού προκαλώντας μία μείωσή της, της τάξεως του 65 – 70% και ένα τεράστιο οικονομικό πλήγμα στην οικονομία της Κρήτης, της τάξεως των 150 – 200 εκατ. ευρώ.
Βασικό σημείο του υπομνήματος είναι ότι με αυτό τεκμηριώνεται, αντίθετα με τις μέχρι τώρα εξαγγελίες, ότι πάνω από το μισό των ζημιών αυτών που οφείλεται σε σχινοκαρπία και καρπόπτωση είναι αποζημιώσιμο από τον ισχύοντα κανονισμό του ΕΛ.Γ.Α., ενώ και το υπόλοιπο που οφείλεται σε ανθόπτωση πρέπει, με τροποποίηση του κανονισμού να χαρακτηριστεί ως αποζημιώσιμο.
Οπως σημειώνεται στις προτάσεις που διαμορφώνει ο Σ.Ε.ΔΗ.Κ. «δεν είναι λογικό και ηθικό οι ελαιοπαραγωγοί να τίθενται σε ήσσονα μοίρα από τους άλλους παραγωγούς της χώρας», αφού ζημιές πριν την καρπόδεση, όταν προκαλούνται από παγετούς, που συμβαίνουν συνήθως στη Βόρειο Ελλάδα να χαρακτηρίζονται ως αποζημιώσιμες και όταν προκαλούνται από καύσωνες, που συμβαίνουν συνήθως στην Κρήτη και Νότια Ελλάδα να εξαιρούνται από τις αποζημιώσεις».
Στο υπόμνημα που υπέβαλε ο Σ.Ε.ΔΗ.Κ. τονίζεται:
«Οπως σας είναι γνωστό, από αναφορές Φορέων της Αυτοδιοίκησης, βουλευτών και ευρωβουλευτών, η ελαιοπαραγωγή της Κρήτης, ένας απο τους βασικούς πυλώνες της οικονομίας και απασχόλησης του νησιού, έχει δεχτεί φέτος ισχυρό και εκτεταμένο πλήγμα εξαιτίας των ασυνήθιστων ακραίων θερμοκρασιών και νοτίων ανέμων που έπληξαν την ελαιοπαραγωγή κατά την ευαίσθητη περίοδο της άνθησης και καρπόδεσης των ελαιοδέντρων.
Ειδικότερα κατά την περίοδο αρχές Μαΐου – αρχές Ιουνίου όποτε τα ελαιόδεντρα στην Κρήτη βρίσκονται σε διάφορα στάδια από την άνθηση έως την καρπόδεση, ανάλογα με την πρωιμότητα και το υψόμετρο των περιοχών, επεκράτησαν θερμοκρασίες και έντονη ηλιοφάνεια πολύ πέραν από τις συνήθεις, ενώ παράλληλα έπνευσαν με μεγάλη συχνότητα και διάρκεια ισχυροί θερμοί νότιοι άνεμοι που συνήθως έφεραν και κόκκινη σκόνη προερχόμενη από την Αφρική.
Οι ακραίες αυτές συνθήκες που μπορείτε να ελέγξετε από τα στοιχεία των Μετεωρολογικών Σταθμών που υπάρχουν στο νησί, έφτασαν σε επίπεδα πολύ πέραν από τα συνήθη για την ανθοφορία, καρπόδεση και πρώτη ανάπτυξη των καρπών.
Ετσι π.χ. στην περιοχή Μεραμβέλλου η θερμοκρασία στο διάστημα 17 – 29 Μαΐου (με βάση τα στοιχεία Μετεωρολογικού Σταθμού) έφτασε σε επίπεδα 30 – 31 Cο, ενώ σε άλλες περιοχές όπου δεν υπήρχαν παρατηρητήρια εκτιμάται ότι κυμάνθηκε άνω των 40 Cο επί 24 ώρες. Παράλληλα κατά το ίδιο διάστημα έπνευσαν νότιοι άνεμοι έντασης άνω των 8 Μποφόρ (Στοιχεία Ε.Μ.Υ.) σε αρκετούς Δήμους.
Οι ακραίες αυτές για την εποχή κλιματικές συνθήκες, ανάλογα με το στάδιο της εξέλιξης της ανθοφορίας και της καρποφορίας της ελιάς, με το οποίο συνέπεσαν σε διάφορες περιοχές, προκάλεσαν τις ακόλουθες ζημιές:
(α) Αφυδάτωση, νέκρωση και πτώση των ανθέων (ανθόπτωση).
(β) Ανομοιόμορφη χρονικά και φυσιολογικά κομπόδεση (σχινοκαρπία).
(β) Πτώση των νέων καρπών, όπου είχε προχωρήσει η κομπόδεση (απόπτωση)».
ΕΚΤΑΣΗ ΚΑΙ ΕΝΤΑΣΗ ΤΩΝ ΖΗΜΙΩΝ
«Οι ζημιές αυτές, όπως φαίνεται από τον Πίνακα που ακολουθεί, έπληξαν σχεδόν το σύνολο των Δήμων της Κρήτης και κυμάνθηκαν, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των Δήμων, η ανθόπτωση από 30 – 70%, η σχινοκαρπία από 20 – 50% και η καρπόπτωση από 20 – 90%. Ετσι, προκάλεσαν μια συνολική μείωση της ελαιοπαραγωγής της τάξεως του 60 – 75% που εκτιμάται σε απώλεια 60 – 75 χιλ. τόνων ελαιολάδου άξιας 150 – 200 εκατ. ευρώ.
Επομένως το πλήγμα για την οικονομία των ελαιοπαραγωγών και ολόκληρου του νησιού είναι τεράστιο και εκτεταμένο, γι? αυτό και το όλο θέμα θα πρέπει να εξεταστεί με τη δέουσα προσοχή και κατανόηση από τις αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες και φορείς».
ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΙΜΑ ΑΙΤΙΑ
«Οπωσδήποτε, σύμφωνα με τον ισχύοντα Κανονισμό του ΕΛ.Γ.Α. (Αποφ. 157502/27-7-2011) άρθρο 6, παρ. 4. ´οι ζημιές που προξενούνται από τα καλυπτόμενα ασφαλιστικά ζημιογόνα αίτια, εκτός του παγετού, στα καρποφόρα δέντρα πριν απο το δέσιμο του καρπού δεν καλύπτονται ασφαλιστικά´.
Επομένως, απώλειες από ζημιογόνα αίτια όπως ανεμοθύελλα, καύσωνα ή ηλιακή ακτινοβολία (αρθ. 3, παρ. 8 του Κανονισμού), τα οποία ασφαλώς υπήρξαν και μπορούν να τεκμηριωθούν από τον ίδιο τον ΕΛ.Γ.Α. από στοιχεία Μετεωρολογικών Σταθμών του νησιού, στην περίπτωση που προκλήθηκαν από ανθόπτωση, δεν φαίνεται να είναι αποζημιώσιμα με ισχύοντα κανονισμό του ΕΛ.Γ.Α.
Αντίθετα απώλειες που προκλήθηκαν από σχινοκαρπία και καρπόπτωση, φαινόμενα που όπως είναι φυσικό εκδηλώνονται μετά το δέσιμο του καρπού, είναι φανερό ότι, ανεξάρτητα αν κατονομάζονται ονομαστικά στον κανονισμό, πρέπει να τύχουν αποζημίωσης από τον ΕΛ.Γ.Α. και γι? αυτό θα πρέπει να κινηθούν οι σχετικές διαδικασίες».
ΑΝΑΓΚΗ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ
«Ωστόσο, θα πρέπει να σημειωθεί και υπογραμμιστεί ότι ο Κανονισμός στο αρθ. 3, παρ. 8, για λόγους επιστημονικούς, αλλά και δεοντολογικούς, θα πρέπει να τροποποιηθεί και να ισχύει για όλα τα αίτια ό,τι ισχύει και για τον παγετό. Δηλαδή η κάλυψη και των ζημιών που συμβαίνουν και πριν το δέσιμο του καρπού.
Κι αυτό γιατί είναι φανερό ότι η ισχύουσα διατύπωση του κανονισμού θέτει τους ελαιοπαραγωγούς, που βρίσκονται κυρίως στη Νότια Ελλάδα και τα νησιά και επομένως πλήττονται από υψηλές θερμοκρασίες, σε μεροληπτικά δυσμενή θέση έναντι των παραγωγών της λοιπής χωράς που συνήθως πλήττονται από παγετούς, ενώ και αυτοί καταβάλλουν ίδιες εισφορές για τον ΕΛ.Γ.Α. όπως όλοι οι αγρότες».
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
«Μετά τα παραπάνω, παρακαλούμε όπως το όλο θέμα των ζημιών στην ελαιοπαραγωγή της Κρήτης και ενδεχόμενα άλλων περιοχών της χώρας, εξεταστεί με την επιβαλλόμενη προσοχή και κατανόηση από το ΥΠ.Α.Α.Τ. και δρομολογηθούν τα εξης:
(α) Αμεση έναρξη διαδικασιών για χορήγηση αποζημιώσεων από τον ΕΛ.Γ.Α., τον φυσικό ασφαλιστικό Φορέα της αγροτικής παραγωγής για τις ζημίες από σχινοκαρπία και καρπόπτωση σύμφωνα με το αρθ. 6, παρ. 4. του Κανονισμού.
Οι αποζημιώσεις από Π.Σ.Ε.Α., οι Κρατικές Οικονομικές Ενισχύσεις, εκτός του ότι είναι αβέβαιες, αφού υπόκεινται σε σειρά διαδικασιών και εγκρίσεων της Ε.Ε. είναι τόσο μακρόχρονες που συνήθως παρέχονται κατόπιν εορτής, ενώ οι αγρότες τις έχουν άμεσα ανάγκη.
(β) Παροχή οδηγιών για άμεση τροποποίηση του Κανονισμού στο άρθρο 6 παρ. 4, ώστε να ισχύει για όλα τα ζημιογόνα αίτια ότι και για τον παγετό. Δεν είναι λογικό και ηθικό οι ελαιοπαραγωγοί να τίθενται σε ήσσονα μοίρα από τους άλλους παραγωγούς της χώρας».
Το υπόμνημα υπογράφει ο πρόεδρος του Σ.Ε.ΔΗ.Κ., δήμαρχος Ρεθύμνου, Γιώργης Μαρινάκης.
