Aντονυ Γκίντενς Εκδόσεις: ΠΟΛΙΣ Μετάφραση: Ανδρέας Τάκης
Ενα βιβλίο δημιουργικής πολιτικής σκέψης από διάσημο Αγγλο κοινωνιολόγο της πολιτικής προόδου, με επίκεντρο την ανανέωση της σοσιαλδημοκρατίας.
Ως ανάγκης προσαρμογής της σε νέες συνθήκες που δημιούργησε η κατάρρευση της σοβιετικής ισχύος, αλλά και το πέρασμα της βαθιά συντηρητικής πολιτικής της Μάργκαρετ Θάτσερ. Μια πολιτική που ισοπέδωσε τόσα πολλά για να γίνει ο προάγγελος για τα δεινά σε παγκόσμια κλίμακα της κοινωνικής πολιτικής και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Για να δημιουργηθεί ο νεοφιλελευθερισμός, το ξεπέρασμα της ανα-χρονιστικής αριστεράς και η ανάγκη της αλλαγής κατευθύνσεων στο παραδοσιακό εργατικό κόμμα της Αγγλίας.
Με ανατροπές που πραγματοποίησε ο τότε νέος ηγέτης του Tony Blair, δημιουργώντας το ΝΕΟ ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΚΟΜΜΑ. Ενα συνονθύλευμα πολιτικό, με ιδέες νεοεργατικές, με κατευθύνσεις δημοκρατικο-ελευθεριακές, αλλά με πρακτικές ψευδοσοσιαλιστικές με αποχρώσεις θατσερικής ´βεντάλιας´. Με άνοιγμά της προς έναν ´τρίτο δρόμο´ πολιτικής έκφρασης και προσαρμογής τον οποίο τον άνοιξε για τον Blair ο Αντονυ Γκίντενς. Με το σημαντικό ομότιτλο βιβλίο του, που θεμελίωσε την προσαρμοσμένη στα νέα πολιτικά δεδομένα σοσιαλδημοκρατία. Η οποία, τελικά, κατέρρευσε μέσα στα βάραθρα της πολιτικής ασυνέπειας, ανηθικότητας και παγκοσμιοποιημένης υπερ-εκμεταλλευτικότητας, πολεμικότητας, κοινωνικών συγκρούσεων και εντεινόμενης τρομοκρατίας και αντι-τρομοκρατίας… ιδιαίτερα μετά το κρίσιμο 2001.
3 μόλις χρόνια μετά την έκδοση του βιβλίου του Γκίντενς με τις ενδιαφέρουσες ιδέες του που ανισχυροποιήθηκαν καθ? οδόν προς τον ´τρίτο δρόμο´ τόσο στην ίδια την Αγγλία, σε όλα τα σοσιαλιστικά κόμματα της Ευρώπης, αλλά και άλλων χωρών. Με τους φορείς του πάλαι ποτέ σοσιαλιστικού οράματος να συμμετέχουν στην καταβύθισή του.
Τώρα, μπροστά σε μια γιγάντια οικονομική, κοινωνική, πολιτική και διαπολιτισμική κρίση αναζητάται ΕΝΑΓΩΝΙΑ ένας τέταρτος πολιτικός δρόμος που προκύπτει ως αναγκαιότητα. Ενας δρόμος που, μάλλον, έρχεται από ανατολή, αλλά από καιρό τώρα τον βομβαρδίζει ανελέητα με όλα τα στρατηγικά όπλα της η Δύση…
Με όλους τους πολίτες του πλανήτη σε αβεβαιότητα και όλους τους πολιτικούς σε επικίνδυνη ανυποληψία.
«Οι πολιτικοί αισθάνονται προσβεβλημένοι από το γεγονός ότι οι άνθρωποι ενδιαφέρονται όλο και λιγότερο γι? αυτούς… (αλλά) εδώ και αρκετό καιρό οι καινοτομήσεις και οι αποφάσεις για το μέλλον δεν προέρχονται από την τάξη των πολιτικών…. Το (γερμανικό) ομοσπονδιακό κράτος είναι σχετικά σταθερό και επιτυχημένο, παρά το γεγονός (και όχι εξαιτίας του) ότι οι άνθρωποι που κυβερνούν είναι αυτοί που μας χαμογελούν στις προεκλογικές αφίσες…
Η Γερμανία ανέχεται μια ανίκανη κυβέρνηση, διότι, σε τελική ανάλυση, οι άνθρωποι που μας προκαλούν πλήξη στα καθημερινά δελτία ειδήσεων δεν έχουν και τόση μεγάλη σημασία»…
ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΠΑΡΩΔΙΕΣ ΓΙΑ ΨΕΥΔΟ- ΔΗΜΟΚΡΑΤΕΣ
Αυτή την άποψη εξέφρασε ο Γερμανός κριτικός του πολιτισμού Hans Magnus Ezensberger, την οποία παραθέτει στο βιβλίο του ´Ο τρίτος δρόμος´ ο Αγγλος καθηγητής της Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Cambridge και μετέπειτα διετέλεσε διευθυντής στο ´London School of Economics´, ο γνωστός διεθνώς Αντονυ Γκίντενς. Ο άνθρωπος που άσκησε σημαντική επιρροή στον διάλογο για το μέλλον της Σοσιαλδημοκρατίας και συνέβαλε αποφασιστικά στην εξέλιξη του νέου εργατικού κόμματος για να στηρίξει κριτικά την κυβέρνηση του Τόνυ Μπλερ που τελικά έγινε ο Αγγλος πρωθυπουργός ενός εργατικού κόμματος με μεγάλη λαϊκή στήριξη και παράδοση που το οδήγησε να απαρνηθεί τη μακρά πολιτική (κομματική του) οντότητα μιας μεγάλης αγγλικής παράδοσης.
Για να γίνει ένα θλιβερό εξάρτημα της αναπαραγωγής μιας πολεμικής αμερικανικής στρατηγικής αντιτρομοκρατίας… Συνεργαζόμενος (προσχηματικά) με το νεο-εργατικό κόμμα του, με το νέο αμερικανικό (δήθεν) δημοκρατικό κόμμα μιας κοινής παρωδίας που κατέληξε στην τραγωδία του Ιράκ, Αφγανιστάν κ.λπ. Με γενική, τελικά, αναταραχή σε Μεσόγειο, Μ. Ανατολή κ.λπ. Προηγούμενα δε, μέσα από τις σκοπιμότητες της παγκόσμια επιβαλλόμενης αμερικανικής γεωστρατηγικής και γεωοικονομικο-ενεργειακής πολιτικής με την πραγματοποίηση των δύο πολέμων στον κόλπο.
Ο ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΣ ΕΝΑΡΜΟΝΙΣΜΟΣ
ΣΤΗ ΜΟΝΟΠΟΛΙΚΟΤΗΤΑ
Από το 1990 και μετά είχε τελειώσει (με παταγώδη πτώση της) η κραταιά σοβιετική αυτοκρατορία, η οποία ως ο αριστερός – ανατολικός πόλος του διπολικού κόσμου (της αμερικανικής υπερ-ισχύος) από την πλευρά της Δύσης δημιούργησε αυτόματα τον ΜΟΝΟΠΟΛΙΚΟ κόσμο της Pax Americana…
Μέσα σ? αυτή την πραγματικότητα τόσο η Ευρώπη όσο και ολόκληρος ο υπόλοιπος κόσμος εναρμονίστηκε με την υπερ-ισχύουσα ΜΟΝΟΠΟΛΙΚΟΤΗΤΑ…
Ενώ, όλες οι άλλες δυνάμεις και υποδυνάμεις, αλλά και όλες οι αναπτυσσόμενες οικονομίες μικρών και μεγάλων χωρών συμμετέχουν στο ισχυρό πολιτικό – οικονομικό – ενεργειακό και χρηματιστικό γίγνεσθαι της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης.
ΟΛΑ ΓΙΑ ΟΛΑ ΞΕΠΟΥΛΗΘΗΚΑΝ ΣΤΗΝ ΕΥΔΑΙΜΟΝΙΚΗ ΚΑΚΟΔΑΙΜΟΝΙΑ
Ομως, μέσα σ? αυτό το γίγνεσθαι προσαρμόστηκαν αριστερά, δεξιά, κεντρώα, φιλελεύθερα και σοσιαλιστικά κόμματα, σε όλες τις ηπείρους. Με πολιτικό επίκεντρο της αντιπροσωπευτικής κοινοβουλευτικής ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ… Με υψηλό ιδεώδες όλων των χωρών και των λαών τη συμμετοχή τους στη σύγχρονη, διαρκή ανάπτυξη για διασφάλιση των προϋποθέσεων συμμετοχής τους στην ´ευδαιμονική – κακοδαιμονία´ της σκληρής ανταγωνιστικότητας στο πλαίσιο της οικονομικής παγκοσμιοποίησης. Για έναν νέο πλούτο των ολίγων και μια νέα φτώχεια – δυστυχία των πολλών…
Σ? αυτή την κρίσιμη τελευταία δεκαετία του 20ού αιώνα, αλλά και την πρώτη κρισιμότερη δεκαετία υψηλής τρομοκρατίας και αντιτρομοκρατίας του 21ου αιώνα. Ο διάσημος Αντονυ Γκίντενς με το βιβλίο του (ταυτόχρονη έκδοση σε Αγγλία – Ελλάδα, εκδ. ΠΟΛΙΣ 1998) εξέδωσε το βιβλίο του ´Ο τρίτος δρόμος´ και υπότιτλο: ´Η ανανέωση της σοσιαλδημοκρατίας´ με μετάφραση Ανδρέα Τάκη.
Ο ΤΡΙΤΟΣ ΔΡΟΜΟΣ ΣΕ ΑΔΙΕΞΟΔΟ, ΜΕ ΩΡΑΙΕΣ ΙΔΕΕΣ
Σ? αυτό το βιβλίο ο Γκίντενς (το έχω πρωτοπαρουσιάσει παλιά στα ´Χ.Ν.´) υποστηρίζει, βασικά, ότι: «Ο τρίτος δρόμος περνά μέσα από την ανανέωση της Σοσιαλδημοκρατίας, σ? έναν κόσμο που οι απόψεις της παλαιάς αριστεράς έχουν καταστεί απαρχαιωμένες, ενώ οι θέσεις της νεοφιλελεύθερης δεξιάς έχουν αποδειχτεί ανεπαρκείς και αντιφατικές».
Για να πιστέψει αυτός ο διεθνούς φήμης δ/τής του London School of Economics στη μάχη για περιορισμό των ανισοτήτων που είναι πάντα αναγκαία για κάθε κυβέρνηση που μπορεί να συμβάλει αποφασιστικά για την πραγμάτωσή της.
Με την πολιτική πρότασή του για τον ´τρίτο δρόμο´ να μην επαγγέλει την κατάργηση του κράτους πρόνοιας, αλλά να τάσσεται εναντίον των αλόγιστων κρατικών δαπανών, υποστηρίζοντας όμως επενδύσεις σε τομείς όπως η εκπαίδευση.
ΧΑΘΗΚΕ Η ΝΕΑ ΠΝΟΗ ΓΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΙΔΕΑΛΙΣΜΟ!
Ενώ, όσον αφορά στην παλιά διαμάχη για ´περισσότερο ή λιγότερο´ κράτος ο τρίτος δρόμος απαντά: «Περισσότερη δημοκρατία σε όλα τα επίπεδα. Ομως, ανάμεσα στη θρησκεία της αγοράς και τη μεικτή οικονομία, ο τρίτος δρόμος υποστήριξε τις επιταγές του ανταγωνισμού και της ρυθμιστικής παρέμβασης. Με σκοπό να αναδειχτεί ένα νέο σοσιαλδημοκρατικό πρόγραμμα, πολυσυλλεκτικό και ρωμαλέο, που αγκαλιάζει ολόκληρη την κοινωνία και δίνει νέα πνοή στον πολιτικό ιδεαλισμό».
Ομως, η νέα πνοή αυτή ως μεγάλη προσδοκία της ανθρωπότητας μεταλλάχτηκε δραματικά.
Σ? έναν καιρό που ήδη ο δημοκρατικός σοσιαλισμός είχε βουτηχτεί στις καθοριστικές συντεταγμένες του εκμεταλλευτικού α-σοσιαλισμού και απομυθοποιήθηκε η σοσιαλδημοκρατία.
ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΗ ΓΙΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΙΔΙΟΠΟΙΗΣΗ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΩΝ ΣΚΕΨΕΩΝ – ΑΝΤΙΛΗΨΕΩΝ
Αλλά, ο Αντονυ Γκίντενς στον πρόλογό του (1998) σημείωσε: «Πιστεύω ότι η Σοσιαλδημοκρατία μπορεί όχι μόνο να επιβιώσει, αλλά και να ευδοκιμήσει, τόσο σε ιδεολογικό όσο και σε πρακτικό επίπεδο. Ωστόσο, αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο εάν οι σοσιαλδημοκράτες φανούν πρόθυμοι να επανεξετάσουν αυτή τη φορά εκ βάθους τις απόψεις τους»…
Για να βρουν έναν ´τρίτο δρόμο´ με ανανέωση της σοσιαλδημοκρατικής, περιοδικής, αυτοκριτικής τους…
…Με ρήξη του Tony Blair με το παλαιό εργατικό κόμμα. Αλλά και με αντίστοιχη ρήξη να έχει ουσιαστικά συντελεστεί από όλα τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα της ηπειρωτικής Ευρώπης. Για να προσθέσει και τα εξής σημαντικά ο Αντονυ Γκίντενς:
«…Από πολλές απόψεις, η συζήτηση στη Βρετανία πρέπει να προλάβει το επίπεδο στο οποίο έχουν ήδη φθάσει οι προκεχωρημένοι τομείς της ηπειρωτικής Σοσιαλδημοκρατίας. Ωστόσο, η Βρετανία είναι σε θέση να συνεισφέρει ενεργά στις νέες ιδέες που σήμερα (δηλαδή, το 1998 προς το 2000) ΑΝΑΔΥΟΝΤΑΙ. Αντί να ιδιοποιείται απλώς τις αμερικανικές τάσεις και αντιλήψεις. Με τη Βρετανία να είναι σε θέση να αποτελέσει τον καταλύτη για την εδραίωση μιας σχέσης δημιουργικής αλληλεπίδρασης μεταξύ Η.Π.Α. και Ευρώπης».
ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΜΟΣ
ΑΠΟ ΤΟ ΑΝΕΜΙΣΜΑ ΤΗΣ ΣΗΜΑΙΑΣ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ
Βασικά, οι περισσότερες χώρες της Ευρώπης δεν γνώρισαν μακρόχρονες περιόδους νεοφιλελεύθερης διακυβέρνησης όπως η Βρετανία…
Με τις πολιτικές της Θάτσερ να συγκλονίζουν τη βρετανική κοινωνία, με το ανέμισμα της σημαίας της ελεύθερης αγοράς και την επίθεσή της σε καθιερωμένους θεσμούς και ελίτ. Για να προσδώσουν ακόμη μεγαλύτερη ισχύ στις αλλαγές που σάρωναν ήδη την κοινωνία στο σύνολό της… το εργατικό κόμμα και -πρώτα απ? όλους οι διανοούμενοί του- αντέδρασαν έντονα διακηρύσσοντας -για άλλη μια φορά- απόψεις της παλαιάς αριστεράς
Με υποχώρηση της εκλογικής δύναμης του κόμματος, εξαιτίας της συγκεκριμένης τακτικής του. Γεγονός που αποτέλεσε, ωστόσο, αναπόφευκτα και το ερέθισμα για τον αναπροσανατολισμό των απόψεών του…
Ο ΤΟΝΥ ΜΠΛΕΡ ΜΑΤΑΙΩΣΕ ΤΟΝ ΤΡΙΤΟ ΔΡΟΜΟ ΤΟΥ ΑΝΤΟΝΥ ΓΚΙΝΤΕΝΣ
Μέσα, όμως από αυτή την πραγματικότητα ο Αντονυ Γκίντενς και ο Τόνυ Μπλερ συνταυτίστηκαν στον ´ΤΡΙΤΟ ΔΡΟΜΟ´. Ενας δρόμος -που παρά τις τόσο ενδιαφέρουσες πολιτικές και παγκόσμιες σκέψεις που διατυπώνονται σ? αυτό το βιβλίο- οδήγησε σε αδιέξοδο (και μάλιστα εφιαλτικό για Αγγλία, Ευρώπη και κόσμο) τον ίδιο τον Μπλερ και την πολιτική του. Για να προκύψουν έκτοτε οι δραματικές καταστάσεις των αντιτρομοκρατικών πολέμων και της συνακόλουθης βαριάς οικονομικής κρίσης. Η οποία αυτοαναίρεσε τη δημοκρατικο-φιλελεύθερη και σοσιαλιστική ιδεολογία, με απαξίωση πολιτικής και πολιτικών, κατάσταση που ζούμε έντονα στην Ελλάδα, αλλά και στον κόσμο. Για να βρισκόμαστε τώρα σε μεγάλη κρίση πολιτισμού με αναζήτηση ΤΕΤΑΡΤΟΥ δρόμου για τον οποίο θα ασχοληθούμε προσεχώς.
