4 Σεπτεμβρίου 2013
No problem?
«Είναι προτιμότερο να έχεις πολλές ιδέες και μερικές να είναι άστοχες, παρά να είσαι πάντα σωστός μη έχοντας καμιά ιδέα. Πρέπει να μάθεις να σκέπτεσαι».
δρ Edward de Bono, ψυχολόγος – συγγραφέας
Την περασμένη Κυριακή παρουσίασα σε ένα ακροατήριο 70 εκπαιδευτικών στο Ηράκλειο ένα εργαλείο σκέψης του δρος Edward de Bono.
Στη συζήτηση που ακολούθησε μια συνάδελφος εξομολογήθηκε δημόσια -προς τιμήν της- ότι ?δυσκολεύομαι να σκεφθώ ολιστικά?. Μου έδωσε την ευκαιρία να τονίσω ότι η εκπαίδευση σε στρατηγικές σκέψης είναι συνάρτηση πολλών παραγόντων κι απαιτεί χρόνο και συλλογική προσπάθεια από γονείς, εκπαιδευτικούς και παιδιά.
Σήμερα μια εβδομάδα πριν το άνοιγμα των σχολείων, ας δώσουμε την ευκαιρία σε νήπια, παιδιά και εφήβους να λύσουν απλά και σύνθετα προβλήματα σκέψης. Προβλήματα της καθημερινότητας που θα τους οδηγήσουν να ?δουν? τη χρωματιστή εικόνα του κάθε προβλήματος.
Τα πρώτα προβλήματα
Οι εμπειρίες των παιδιών είναι καθοριστικός παράγοντας στην ικανότητα τους να λύσουν ένα πρόβλημα.
Προ ημερών μια εξάχρονη καρφώνει τον παππού της?
?Παππού, όλο δουλειές έχεις??.
Ο παππούς της μικρής πιάνει το υπονοούμενο, παρατάει την ασχολία του και την παίρνει για έναν μικρό περίπατο. Στη διαδρομή προσπαθεί να δικαιολογηθεί?
?Ξέρεις κάτι, θα σταματήσω να δουλεύω, θα πηγαίνω συνέχεια βόλτες και θα ζητήσω από τη μαμά σου και τον θείο σου να κάνουν όλες τις δουλειές μου?.
Η μικρή που προφανώς δεν της άρεσε να βάλουν τη μαμά της να εργάζεται απαντά. ?Έχω μια ιδέα. Να φτιάξεις ένα ρομπότ και να του λες να σου κάνει τις δουλειές σου?. ?Μπα, εγώ δεν είμαι μηχανικός, δεν ξέρω να φτιάχνω ρομπότ, θα ζητήσω από τα παιδιά μου να με βοηθήσουν?? την προκαλεί ο πονηρός παππούς.
Η μικρή απελπισμένη καταφεύγει στη λύση του από μηχανής θεού των μύθων μας και των παραμυθιών που έχει ακούσει.
?Παππού έχω μια άλλη ιδέα. Να ζητήσεις από τον Άη Βασίλη να σου φέρει ένα ρομπότ για τις δουλειές σου?.
Ο παππούς παίρνει τη σκυτάλη και της λέει?
?Καλή είναι η ιδέα σου, αλλά η Πρωτοχρονιά αργεί, η μόνη λύση είναι να με βοηθάνε τα παιδιά μου?.
Η μικρή που προφανώς έχει αδυναμία στον παππού της προσφέρει μια τελική λύση ?Άσε παππού, θα σε βοηθάω εγώ κάθε μέρα?.
Διλήμματα για μεγαλύτερα παιδιά
Η πρόκληση όταν θέτουμε μικρά προβλήματα σε μεγαλύτερα παιδιά και εφήβους δεν είναι να εκμαιεύσουμε μια σύντομη, αδιάφορη και άχρωμη απάντηση. Ο στόχος μας είναι να τα προκαλέσουμε να αιτιολογήσουν κάθε λύση που θα προτείνουν. Λύσεις που θα έχουν στοιχεία λογικής και καλής προαίρεσης. Μια σειρά προβλημάτων – διλημμάτων σας παραθέτω για φιλική συζήτηση? Ζητάμε από τα παιδιά να μας πουν τι θα κάνουν ή πως θα αντιμετωπίσουν κάθε ένα από αυτά.
? Την πρώτη μέρα στο σχολείο σε κατηγορούν ότι είσαι ψεύτης?
? Επιστρέφοντας στο σπίτι σπας το χέρι σου σε ατύχημα?
? Βρίσκεις έναν φάκελο με πολλά χρήματα στον δρόμο?
? Σου προσφέρουν μερικές ώρες δουλειά τα Σαββατοκύριακα?
? Θέλεις να κάνεις ένα δώρο γενεθλίων σε μια φίλη σου και δεν έχεις χρήματα.
? Μερικοί φίλοι σου εθίστηκαν το καλοκαίρι στο facebook και δεν βγαίνουν έξω?
? Γείτονες κάνουν μεγάλη φασαρία και δεν σε αφήνουν να μελετήσεις?
Η ευθύνη μας
Αν συνεχίσουμε να υπερ-προστατεύουμε τα παιδιά μας σε μια εποχή που λείπουν οι υλικο-ευδαιμονιστικές συνθήκες της προηγούμενης περιόδου τότε τα βλάπτουμε ανεπανόρθωτα.
Θυμόμαστε ότι η εκπαίδευση των παιδιών μας στη σκέψη γίνεται? καθημερινά, αβίαστα, με χιούμορ, με ενθάρρυνση, καλοπροαίρετα σε κάθε περιβάλλον από άτομα κάθε ηλικίας και εκπαίδευσης.
*συγγραφέας, σύμβουλος Μάθησης στα Κέντρα Αγγλικής Γλώσσας ΠΟΛΥΓΝΩΣΗ.
