Η φλόγα της αγάπης
» και οι αλησμόνητες πατρίδες της Ανατολής
Χρήστος Μαχαιρίδης Εκδόσεις ´ΕΡΕΙΣΜΑ´
Ελευθερία Μπαντουράκη – Μπολέτη Κέντρο Μικρασιατικών και Ποντιακών Ερευνών
Ενα βιβλίο βαθιάς αγωνίας για ουσιώδεις απαντήσεις στα μεγάλα ερωτηματικά που αιωρούνται εδώ και 91 χρόνια για τις πραγματικές ευθύνες ´συμμάχων´, ´αντιμάχων´ και Ελλήνων επιμάχων για τη μεγάλη ηθική τραγωδία του 1922.
Τότε που κάηκε και ολοκαυτώθηκε η Σμύρνη, σφαγιάστηκαν χιλιάδες Ελληνες της αείποτε ένδοξης ελληνικής Ιωνίας και χάθηκαν στα καταναγκαστικά έργα της ανατολίας άλλες χιλιάδες αιχμαλώτων. Ενώ, την ίδια στιγμή μέγα κύμα προσφύγων, ομογενών καταφύγανε στην Ελλάδα για να περισωθούν από τις σφαγές και τη δουλεία στη νέα κυριαρχία του Κεμάλ, που ήθελε καθαρόαιμο τουρκογενή πληθυσμό.
Για να φθάσει ο κεμαλικός ολοκληρωτισμός – με την απόλυτη συμπαράσταση των ´συμμάχων´ μας και την καθοδήγηση των Γερμανών στρατιωτικών, που είχανε εκπονήσει σχέδια σφαγών και εκδιωγμών των ορθόδοξων Ελλήνων και Αρμενίων τόσο στο αρμενικό ολοκαύτωμα όσο και στον τραγικό ξεριζωμό των από χιλιάδων χρόνων εγκατοικούντων Ελλήνων Μικράς Ασίας – Ιωνίας. Με ανθελληνικές πιέσεις να αποδεχτούμε τετελεσμένα με την ανταλλαγή των πληθυσμών, το 1923, με τη συνθήκη της Λωζάννης που περιέσωσε διά του Ελευθερίου Βενιζέλου πολλά… Ομως, τα μεγάλα αναπάντητα ερωτήματα απαιτούν ακόμα τις απαντήσεις τους.
Με τη διατηρούμενη ισχυρή μνήμη (της τρίτης γενιάς Ελλήνων Μικρασιατών) της μεγάλης εθνικής τραγωδίας, την οποία τόσο κυνικά και απάνθρωπα αρχιτεκτόνησαν οι Ευρωπαίοι αποικιοκράτες και ´υπέροχοι σύμμαχοί μας´.
Ολα αυτά τα ερωτήματα διατυπώνονται στον διάλογο που έγινε (από τις σελίδες των ´Χανιώτικων νέων´) με ´αρθρογραφική επιστολογραφία μεταξύ της μεγάλης σε ηλικία, μνήμη και περιγραφή Ελευθερίας Μπαντουράκη – Μπολέτη και του έμπνοου μικρασιατικής καταγωγής γλύπτη – ποιητή, συγγραφέα, αρθρογράφου και εκδότη Χρήστου Μαχαιρίδη. Για να είναι αυτό το σημαντικό βιβλίο εξαιρετικά επίκαιρο και στις τωρινές ´μαύρες´ ελληνικές περιστάσεις μας. Τώρα, πάλι, που ξαναολοκαυτώνεται το συριακό έθνος και ο συριακός λαός.
Μέγιστη η εθνική τραγωδία του Σεπτέμβρη 1922 της καταστροφής της Σμύρνης και του ξεριζωμού του μακραίωνης εγκατοίκησης ελληνισμού στη Μικρά Ασία της Ιωνικής γης. Εκεί που ´άνθισε´ ο πρώτος φιλοσοφικός μεγάλος πολιτισμός σκέψης και γνώσης για την αντιμετώπιση των ανθρώπινων καταναγκασμών και την αναζήτηση απαντήσεων για τα μικρά και μεγάλα ερωτηματικά δημιουργίας και λειτουργίας του μικρόκοσμου και του μακρόκοσμου μέσα στην εξέλιξη και διαμόρφωση των πολιτισμών, μύθου, ιστορίας, νεωτερικότητας και μετανεωτερικότητας.
Μέσα σ? αυτή τη μακρά διαδρομή ο Ιωνικός – Ελληνικός προσωκρατικός φιλοσοφικός και γνωσεολογικός πολιτισμός διέλαμψε αιώνες πολλούς, παραμένοντας στην αρχαιότητα, στη χριστιανικότητα και στη νεοελληνική πραγματικότητα σημείο αναφοράς, σε παγκόσμια κλίμακα ως σήμερα.
ΔΙΑΡΚΗΣ Η ΔΥΤΙΚΗ ΑΠΟΔΥΝΑΜΩΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΑΠΟ ΣΥΜΜΑΧΟΥΣ ΚΑΙ ΕΠΙΜΑΧΟΥΣ
Παρά το γεγονός ότι η Ιωνία χάθηκε και ο ελληνισμός ξεριζώθηκε από την εκεί ιστορική του πολιτιστική ξεχωριστή συμβολή στην ανθρώπινη πρόοδο. Αυτή που την ανακόψανε με την πρώτη άλωση της Κωνσταντινουπόλεως το 1204 οι ´σταυροφόροι της Δύσης με την 4η Σταυροφορία´.
Για ν? αφήσει πάλι η Δύση της Παποσύνης και της κακοσύνης την πόλη να αλωθεί από τα στίφη της οθωμανικής υπερ-εξουσιαστικής βαρβαρότητας. Για να περάσει στη συνέχεια ολόκληρη η Ελλάδα και η Κρήτη στην οθωμανική κατοχή 400 και πλέον χρόνων… Ωσπου έφθασε η ώρα της ελληνικής επανάστασης που έφερε ελευθερία και δημιουργία του νεοελληνικού κράτους. Με τη δυστυχία αυτό το κράτος να γίνει με νέες μορφές υπερ-εξουσιασμού και υπερ-εκμετάλλευσης υπόδουλο της δυτικής αθλιοφροσύνης ως σήμερα. Σ? έναν καιρό εφιαλτικών καταστάσεων που η δύση προσπαθεί αυτό το κράτος (που κατάφερε με την τόλμη του Ελευθερίου Βενιζέλου να ξανα-αποκτήσει τις υπόδουλες ως τότε πατρίδες) να το αποδυναμώσει, αν το διαλύσει, να το αποκτείνει… Με νέες μορφές, πάλι, τουρκικού επηρεασμού και ανακατωμού όλων των εσωτερικών και εξωτερικών καταστάσεων και ελληνικών προοπτικών μας.
Η ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΜΕΓΑΛΗ ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ ΚΑΙ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
Λοιπόν, τώρα, στην παρούσα δοκιμασία του ελληνικού λαού και την επιχειρούμενη αμορφοποίηση του ελληνικού έθνους εμείς, όλοι και όλες, είμαστε υποχρεωμένοι να αναμνησθούμε τη μεγαλύτερη, ως τώρα μετά την άλωση, καταστροφή της Σμύρνης. Τότε, που η βαρβαρότητα των μανιασμένων όχλων του Κεμάλ (που τον ενίσχυσαν όλα τα ευρωδυτικά (ακόμα και τα αμερικανικά συμφέροντα) καίγανε τη Σμύρνη, κατασφάζανε τους Ελληνες χριστιανούς κατοίκους της, με την κυνική στάση των πολεμικών σκαφών της Δύσης, που κόβανε με μπαλτάδες τα χέρια των όσων προσδοκούσαν έλεος χριστιανών της παποσύνης για να σωθούν από τη μανία της οθωμανικής αγριότητας…
ΧΩΡΙΣ ΕΛΕΟΣ Ο ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΕΞΟΛΟΘΡΕΜΟΣ
Ομως, τίποτε. Κανένα έλεος, κανείς ανθρωπισμός, παρά μόνο η επικράτηση εξολοθρεμού και φρίκης. Με αποτέλεσμα να συρρεύσει στην Ελλάδα ένας μέγας πληθυσμός που άφησαν πίσω τους τον θάνατο των αγαπημένων τους, τη ζωή τους, τον βίο τους, τα σπίτια. Με χιλιάδες εξόριστους ´αιχμάλωτους´ να μεταχθούν στην Ανατολία ως εργάτες σε καταναγκασμό. Για ν? αφήσουν εκεί άλλοι τα κόκκαλά τους και άλλοι τον ανεξερεύνητό τους χαμό. Μέσα σε μια απέραντη σιωπή συνενοχής των ευρωπαϊκών συμμάχων. Αυτών όλων των επαίσχυντων κυβερνητικών και εμποροκρατών. Οι οποίοι βάλανε την Ελλάδα συμμαχικά στον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, για να την επαινέσουν ενώ, τελικά, αγκάλιασαν την Τουρκία, που ήταν αντίμαχος με καταστροφή και προδοσία της Ελλάδας. Ακριβώς όπως κάνανε σε βάρος μας και στον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, στον ψυχρό πόλεμο, στη μεθόδευση κατάληψης από τον Αττίλα της Κύπρου. Και όπως κάνουν, τώρα, Αγγλοι, Γάλλοι, Πορτογάλοι και κυρίως Γερμανοί και Αμερικανοί για να μας ´σώσουν´ από τον χαμό μέσα στον οποίο μας έχουν σχεδόν βουλιάξει.
ΝΕΟΣ, ΤΩΡΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΗΣ, ΜΕ ΝΕΟΥΣ ΑΓΩΝΕΣ ΕΛΛΗΝΩΝ…
Τώρα, ζούμε με χαμένες ελπίδες αγωνιζόμενοι σ? έναν Σεπτέμβρη νέων αγώνων…
Κάθε όμως Σεπτέμβρη ζούμε και με τη θλιβερή ανάμνηση των αλησμόνητων πατρίδων της Ανατολής από τις οποίες μας εκδιώξανε οι ´γενναίοι´ και χυδαίοι ρεαλιστές – εκμεταλλευτές σύμμαχοι – αντίμαχοι μας, οι οποίοι μαζί με τα πολλά δικά μας πολιτικά, στρατιωτικά και κοινωνικά λάθη συνεχίζουν την ανθελληνική τους τακτική σε όλη τη Δύση, σε όλη την ανατολή, ακόμα και στην ´ομόδοξη´ Ρωσία…
ΚΑΥΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΟΥ ΖΗΤΟΥΝ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΜΕ ´ΦΛΟΓΑ ΑΓΑΠΗΣ´
Για τη φετινή θλιβερή ανάμνηση της μικρασιατικής τραγωδίας του ξεριζωμού του ελληνισμού και του καταστρεμού (και ποτέ του συνωστισμού) της φλεγόμενης Σμύρνης επέλεξα το πρωτότυπης δομής βιβλίο που συγ-γράψανε με αλληλοαπαντήσεις με κείμενά τους στις φιλόξενες πάντα σελίδες των ´Χανιώτικων νέων´ ο Χρήστος Μαχαιρίδης και η Ελευθερία Μπαντουράκη – Μπολέτη.
Το ενδιαφέρον αυτό, μιας πολύ αισθητικής έκδοσης, βιβλίο έχει τίτλο: ´Η φλόγα της αγάπης και οι αλησμόνητες πατρίδες της Ανατολής´. Με εκδότη: Κέντρο Μικρασιατικών και Ποντιακών Ερευνών, έκδοση 2010.
Τα περιεχόμενα του βιβλίου είναι: ? Ελευθερία Μπαντουράκη – Μπολέτη, ? Χρήστος Μαχαιρίδης, ? Εισαγωγή ? Πρόλογος Βλάση Αγτζίδη και 1) Μικρασιατική καταστροφή, 2) Η φλόγα της αγάπης και οι αλησμόνητες πατρίδες της Ανατολής, 3) Αλησμόνητες πατρίδες, 4) Οι αθώοι του οράματος της Ιωνίας και ο πικρός καρπός της πείρας, 5) Μικρασιάτικη εκστρατεία και οι συνέπειές της, 6) Η ´έκτακτος αποχώρησις´ από τη Σμύρνη το 1922, 7) Μικρασιατικής καταστροφής συνεπειών – συνέχεια, 8) Ο μοιραίος δισταγμός του 1922, 9) Η ´σύμπηξη´ του ελληνισμού το 1923, 10) Ποιος θα μας πει την αλήθεια για τον ξεριζωμό μας και πότε;, 11) ´Οι λιποτάκτες του εθνικού χρέους και η δίκη των έξι´, 12) Η κραυγή της μνήμης.
ΖΩΝΤΑΝΗ Η ΜΝΗΜΗ ΤΗΣ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗΣ
Τώρα, έχουν περάσει 91 χρόνια μετά το ολοκαύτωμα της Σμύρνης και 90 χρόνια μετά από τη συμφωνία ανταλλαγής πληθυσμών που επέβαλε τον ξεριζωμό του ελληνισμού από Ιωνία – Μικρά Ασία. Από τότε αναζητείται η Αλήθεια. Η πραγματική αλήθεια γι? αυτά τα τραγικά γεγονότα εκείνης της τόσο μαύρης εποχής όπως την έζησε και την αντιμετώπισε μέσα από τα τρομαγμένα μάτια ενός μικρού κοριτσιού η Ελευθερία Μπαντουράκη – Μπολέτη που γεννήθηκε το 1920 στο Ελαιοχώρι (Παγτζιλάρ), ένα μικρό χωριό της Ιωνίας στην περιφέρεια της Σμύρνης. Μια παιδούλα Ελληνοπούλα 2 μόλις χρόνων, που αναχώρησε με την οικογένειά της το 1922 στις 29 Αυγούστου από το λιμάνι του Τσεσμέ με μισθωμένο καΐκι για τη Σάμο στην οποία παρέμεινε εκεί η οικογένειά της 4 χρόνια, για να φύγουν τελικά και νάρθουν στα Χανιά. Για να εγκατασταθούν μόνιμα πια στο χωριό Καλουδιανά. Με επαγγελματική κατάρτισή της στην κοπτική – ραπτική για να γίνει μια άριστη μοδίστρα. Για να δημιουργήσει αργότερα με τον σύζυγό της Νικόλαο Μπαντουράκη τη μοναδική σχολή για την εποχή της με τίτλο ´οίκος μόδας Νικολάου και Ελευθερίας Μπαντουράκη´. Για να πάνε λίγο αργότερα στο Παρίσι για ένα ταξίδι επαγγελματικής ενημέρωσης. Μετά από το οποίο η Ελευθερία δημοσίευσε στην εφ. Παρατηρητής το πρώτο κείμενό της με θέμα ´Η ευρωπαϊκή μόδα 1957 – 58 όπως την είδε το ζεύγος Μπαντουράκη´.
Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΑΠΟ ΤΑ ΚΑΛΟΥΔΙΑΝΑ ΕΓΙΝΕ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ ΣΤΑ 79
Μετά από αυτό το κείμενο, το 1999, σε ηλικία 79 χρονών κυκλοφόρησε το πρώτο της βιβλίο με τίτλο: ´Ταξιδεύουν στην Ιωνία τα όνειρά μας´ για να ακολουθήσουν άλλα τέσσερα μυθιστορήματά της: α) ´Μια πορεία στο άγνωστο´ (2004), β) ´Τ? αηδόνια δεν κελαηδούν πια´ (2006), γ) ´Το κύκνειο άσμα ενός δραπέτη´ (2008), δ) ´Τα όπλα σκότωσαν την αγάπη´ (2010) για να ακολουθήσει ακόμα ένα με τίτλο ´Ενα σμήνος σταυραετών στα βουνά της Δυτικής Κρήτης´. Ολα, έργα καθαρής μυθιστορηματικής πλοκής, ζωντανής γλώσσας ανάμνησης με λόγο πόνου, κριτικής και ευθύνης των εκφραζόμενων απόψεων. Οι οποίες, όμως, όπως είναι σωστό μπορεί να έχουν και άλλη όψη…
Οπως σε πολλά κρίσιμα και επίμαχα σημεία όλων των κειμένων του βιβλίου από τον πρόλογο του καταξιωμένου ιστορικού κ. Βλάση Αγτζίδη. Αλλά και του Χρήστου Μαχαιρίδη, σημαντικού γλύπτη, ποιητή, συγγραφέα, εκδότη, αρθρογράφου, κοινωνικού λειτουργού και έμπνοου αγωνιστή της μικρασιατικής μνήμης και της αγάπης για τις ´αλησμόνητες πατρίδες της Ανατολής´.
ΒΑΡΙΑ ΔΙΑΚΟΝΙΑ Η ΑΓΑΠΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΤΡΙΔΑ
Ασφαλώς, η αλληλογραφία Ελευθερίας Μπαντουράκη – Μπολέτη και του κ. Χρήστου Μαχαιρίδη (όπως τονίζεται) στην εισαγωγή αποτελεί μια περιεκτική και ανατρεπτική αναψηλάφηση της μεγαλύτερης τραγωδίας των δύο αρθρογράφων στην τοπική εφημερίδα των ´Χανιώτικων νέων´. Με την αγάπη για την πατρίδα να είναι μια σεμνή αυτονόητη και βαριά διακονία´. Με στόχο, όπως τονίζει ο κ. Β. Αγτζίδης, να ανατραπεί η διαδικασία της λήθης, με την ερευνητική αγωνία της τρίτης γενιάς, αυτό κατά την άποψή μας επιδιώκει ο διάλογος Χ. Μαχαιρίδη – Ελευθερίας Μπαντουράκη – Μπολέτη. Διάλογος, μέσα από τον οποίο αντιπαρατίθενται συγκλονιστικής σημασίας ερωτήματα σ? όλα τα κείμενα του διαλόγου τα δημοσιευμένα όσο και ένα αδημοσίευτο κείμενο πολιτικά, εθνικά, κοινωνικά, ουσιαστικά που θέτουν μεγάλα ερωτήματα για τίμιες και ιστορικά υπεύθυνες απαντήσεις. Οι οποίες σήμερα αποκτούν ιδιαίτερη σημασία, σε ώρα κρίσιμη που οι ´εντιμότατοι´ σύμμαχοι – αντίμαχοί μας ´διαμοιράζονται´ τα ιμάτια της θεμελιακής Ελλάδας, με τόση κυνικότητα και ευθύνη δική μας.
