Το “14” στο Βυζάντιο

Πολλά είναι τα γεγονότα που έχουν σημαδέψει τη μακραίωνη ιστορία της Βυζαντινής Ιστορίας. Γεγονότα πολιτικά, θρησκευτικά, πολεμικά που έχουν αφήσει τα ίχνη τους ανεξίτηλα στην πολύχρονη διαδρομή του Βυζαντίου (330 – 1453 μ.Χ.).
Στο σημερινό μας σημείωμα, θα αναζητήσουμε κάποια από τα γεγονότα που συνέβησαν σε χρονιές που έληγαν όπως η φετινή σε  – 14. Πηγές μας, μεταξύ άλλων, ας είναι η «Ιστορία του Βυζαντινού Κράτους» του Γκ. Οστρογκόρσκι και η «Βυζαντινή Ιστορία» της Αικατερίνης Χριστοφιλοπούλου.
Το 414 μ.Χ., στην Κωνσταντινούπολη, έξι χρόνια μετά το θάνατο του πατέρα τους, Αρκαδίου, η μεγαλύτερη αδελφή του 13ετούς αυτοκράτορα, Θεοδοσίου του 2ου, η Πουλχερία, «μοιράζεται» μαζύ του το θρόνο. Σε ηλικία 15 ετών,  εκ των επιτρόπων ούσα του Θεοδοσίου, αναγορεύθηκε Αυγούστα και ανέλαβε τα ηνία του κράτους.  Η Πουλχερία εξακολούθησε, και μετά την ενηλικίωση του αδελφού της και την ανάρρησή του στο θρόνο του Βυζαντίου, να έχει παρασκηνιακά στα χέρια της την πραγματική εξουσία μέχρι το 450 μ.Χ. που πέθανε ο Θεοδόσιος και ανέβηκαν και επίσημα στο θρόνο η ίδια και ο σύζυγός της, Μαρκιανός. Η Ιστοριογραφία την παρουσιάζει ως φιλόδοξη, δυναμική και ευσεβέστατη.
Στα πρώτα χρόνια της βασιλείας του Ηρακλείου (ήταν στην εξουσία του Βυζαντίου, 610 – 641 μ.Χ.), αρχές του 7ου αι., σημαντικός εξ Ανατολών κίνδυνος παρέμεναν οι Πέρσες, οι οποίοι ορέγονταν τις βυζαντινές παραμεθόριες επαρχίες από τα τέλη του 6ου αιώνα παρά τις ήττες τους από τους στρατηγούς του Ιουστινιανού του 1ου.  Έτσι, το 614 μ.Χ., υπό το βασιλιά Χοσρόη, περνούν τα σύνορα, φτάνουν στην Παλαιστίνη και κυριεύουν την Ιερουσαλήμ. Η πόλη κατακαίγεται, λεηλατήθηκαν  ναοί, ο χριστιανικός πληθυσμός ξεπαστρεύεται από τα περσικά στίφη και ο Τίμιος Σταυρός μεταφέρεται στην περσική πρωτεύουσα, όπου παρέμεινε μέχρι το 628 – 630 μ.Χ. που ο Ηράκλειος νίκησε τους Πέρσες και τον πήρε για να τον ξαναφέρει στα Ιεροσόλυμα. Την άλωση της Ιερουσαλήμ από τους Πέρσες έχει καταγράψει, στα 620 μ.Χ., ο μοναχός Αντίοχος Στρατήγιος, μοναχός στη λαύρα της μονής του Αγ. Σάββα.
Οι Βούλγαροι από τον 7ο αιώνα μ.Χ. βρίσκονται σε συνεχείς συγκρούσεις με το Βυζάντιο, με θέρετρο των πολεμικών επιχειρήσεων τη Βαλκανική Χερσόνησο. Τέλη του 10ου αιώνα, Τσάρος των Βουλγάρων αναλαμβάνει ο Σαμουήλ και στα επόμενα χρόνια με σειρά νικηφόρων στρατιωτικών επιχειρήσεων είχε γίνει παντοδύναμος και απέναντί του βρίσκεται ως αυτοκράτορας του Βυζαντίου ο Βασίλειος ο 2ος (βασίλεψε: 976 – 1025 μ.Χ.). Η νικηφόρα για τους Βυζαντινούς και το στρατηγό τους Νικηφόρο Ξιφία μάχη στο Κλειδί, το 1014 μ.Χ., έδωσε τέλος στα όνειρα των Βουλγάρων να κυριαρχήσουν σε όλα τα Βαλκάνια, ο Σαμουήλ πέθανε από τη λύπη του λίγους μήνες αργότερα και η χώρα του, την επόμενη τετραετία, υποτάχτηκε στο Βυζαντινό κράτος. Σύμφωνα με τον χρονικογράφο Ιωάννη Σκυλίτζη, ο Βασίλειος, τιμωρώντας αυστηρά τους ηττημένους, δίνει εντολή να τυφλωθούν και οι 14.000 Βούλγαροι αιχμάλωτοι, αφήνοντας, όμως, σε κάθε εκατοντάδα έναν μονόφθαλμο για να πάει τους υπόλοιπους πίσω στην πατρίδα τους. Ίσως στην «κτηνώδη» αυτή πράξη του ο εν λόγω Βυζαντινός αυτοκράτορας να οφείλει και την προσωνυμία «Βουλγαροκτόνος».