«Ακούσετε είντα μήνυσε, γεις νιος απού τον Άδη:
– Χαρείτε σεις οι ζωντανοί δω στον απάνω κόσμο,
γιατ’ επά που ‘μεσταν εμείς, στενός μας είν’ ο τόπος·
δεν έχει ο Νάδης κοπελιές, μουδέ και χαροκόπους,
μουδέ και σημαδότοπους να σημαδεύγου οι γι άντρες·
μουδέ και βόλι δε χωρεί…»…
(Ριζίτικο)
Νοέμβρης 1985
Στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων, ένα αγόρι νεκρό, από σφαίρα αστυνομικού. Μιχάλης Καλτεζάς. Χέρια απλωμένα. Μάτια μισόκλειστα. Ήρεμο πρόσωπο. Ετών δεκατεσσάρων. Ενα κύμα μέσα μου. Βουρκώνω. Μοιάζει με το παιδί μου.
Κατηγορούμενος: Άνθρωπος είμαι και ’γω κ. Πρόεδρε και φοβήθηκα!..
Μάρτυς κατηγορίας: Τον είδα με τα μάτια μου κ. Πρόεδρε! Γονάτισε, σκόπευσε και πυροβόλησε!
Φωνές απ’ έξω: «Μπάτσοι, γουρούνια, δο-λο-φόνοι»!!!
Κρατούσε πέτρα, λέει. Ισως και μολότοφ. Ξεγελούσε και ηλικιακά. Ηταν και ψηλός…
Ανεπτυγμένος! Επρεπε… να κοντύνει!!!
Ο φονιάς σήμερα ελεύθερος. Κάπου θα συνεχίζει την καριέρα του…
Γενάρης 1991: Πανελλαδική μαθητική απεργία. Και καταλήψεις, η μια μετά την άλλη. Πάτρα. Επίθεση ροπαλοφόρων και σιδηροφόρων “εναρέτων” πολιτών, γονέων και κηδεμόνων.
Ο καθηγητής Νίκος Τεμπονέρας, υπερασπίζεται τα παιδιά του. Είναι ο δάσκαλος «που δεν ντρόπιασε το σέβας»¹. Εξ ου και πρέπει να πεθάνει. Ο επικεφαλής των “εναρέτων” ονόματι Καλαμπόκας, τοπικό στέλεχος της αυτοαποκαλούμενης “Νέας Δημοκρατίας” και προσωπικός φίλος του Κ. Καραμανλή -του νεότερου φυσικά- τον εξουδετερώνει, με λοστό στο κεφάλι, διαμιάς.
Ο φονιάς, ελεύθερος σήμερα, κάπου θα συνεχίζει την καριέρα του κι αυτός!
Δεκέμβριος 2008. Εξι του μηνός.
Εξάρχεια. Δυο εποχούμενοι πολιτσμάνοι, απαιτούν από νεαρό μαθητή ν’ απομακρυνθεί από κει που στέκεται. Ο νεαρός ωστόσο δεν είναι υπήκοος. Συγγνώμη, υπάκουος.
Μοιάζει ως φαίνεται με κείνες τις βαριές πόρτες: Άμα τις σπρώχνεις βίαια, δεν κουνιούνται.
Η σφαίρα “εξοστρακίστηκε” λέει, και τον βρήκε στην καρδιά. Πέταξε ένα αδειανό πλαστικό μπουκάλι, λέει, όχι μολότοφ, ούτε καν πέτρα. Δεκαπέντε χρονών αυτός. Αλέξης Γρηγορόπουλος.
Μα τι ήταν αυτό που ακολούθησε;!
Δέκα μέρες εξέγερση. Χιλιάδες δεκαπεντάχρονα και δεξαεξάχρονα παιδιά στην καρδιά της Αθήνας! Τα ’χασε ακόμα κι ο Σαβόπουλος, εκείνος ο “δεκαεξάρης” ξέρετε, που… μας γ… τα Λύκεια!..
Ακόμα ψάχνουν οι αναλυτές κι οι κοινωνιολόγοι, μαρξιστές, νεομαρξιστές και μη να ερμηνεύσουν εκείνο τον ξαφνικό, μαζικό, ακαθοδήγητο και άγριο ξεσηκωμό. Ακόμα κι οι αναρχικοί τρίβανε τα ματάκια τους καθώς τα γεγονότα τούς είχαν ξεπεράσει. Ο Αλέξης, ούτε αναρχικός, ούτε διαδηλωτής ήταν, τίποτα απ’ αυτά. Ούτε ο Γρηγόρης Λαμπράκης, ο Τεμπονέρας, ο Πέτρουλας, ο Σαράφης, ή ο Νίκος Μπελογιάννης ². Ηταν απλά ένα δεκαπεντάχρονο παιδί. Ενας καλός μαθητής κατά τις μαρτυρίες, και από ευκατάστατη οικογένεια. Σαν από ένστικτο η γενιά του, ταύτισε το αδιέξοδό της με την τραγική μοίρα αυτουνού του παιδιού.
Ηδη από τα μισά της δεκαετίας του ’90, ελαστικά ωράρια, “ευέλικτη” εργασία, παρ τάιμ, συχνά χωρίς ασφάλιση και σχεδόν τσάμπα, σπουδές χωρίς αντίκρυσμα, ανεργία, έλλειψη αξιών, ναρκωτικά και το μέλλον αόρατο. Οι νέες αξίες είναι πια το χρηματιστήριο, η ΟΝΕ, η Ολυμπιάδα, ο Εθελοντισμός, «για την Ελλάδα ρε γαμώτο» κι «όλο το Έθνος προσκυνά σώβρακα και φανέλες! ³» Το μέλλον ανύπαρκτο, τώρα μας σκοτώνουν κιόλας!
Δεν ήθελε πολύ.
2013, Αθήνα. Η κρίση, σαν πολυπλόκαμο χταπόδι ξεχύνεται στους δρόμους.
Σταδίου και Πανεπιστημίου: σε κάθε είσοδο, κοιμούνται συνήθως δύο άστεγοι τις νύχτες. Αυτοχειρίες. Ανεργία και των γονέων. Απ’ τα παιδιά τα σπουδαγμένα, όσα μπορούνε φεύγουν έξω, κυρίως στη Γερμανία, για δες, τραγική ειρωνεία!
Αφαίμαξη.
Κι οι λαϊκές αντιστάσεις δυστυχώς έχουν κοπάσει. Η… ριζοσπαστική Αριστερά, εν όψει κυβερνητικής προοπτικής έχει κηρύξει παύση κινήματος! Η προβοκάτσια της ΜARFIN ως εκ θαύματος, έχει “βοηθήσει” κι αυτή. Η δε… ορθόδοξη Αριστερά, πάλι, διαμαρτύρεται σταθερά στη διπλανή πλατεία, προτρέποντας το λαό για «διόρθωση της ψήφου του» και προμαντεύοντας χαιρέκακα το βάθεμα της καταστροφής.
Οι “πλατείες” άλλωστε, πραγματώνοντας το… βαθύτατα πολιτικό σύνθημα «ψηφίζουμε μικρά κόμματα», ανέδειξαν δυο μικρά κόμματα που γίνανε… μεγάλα. Το πρώτο, λέγεται «ΣΥΡΙΖΑ, το δεύτερο Χρυσή Αυγή».
Ενώ, ένα πραγματικά σωστό και αγωνιστικό σύνθημα που τότε κυριαρχούσε «ΕΞΩ ΤΟ ΝΑΤΟ, Ε.Ε. και Δ.Ν.Τ. αυτό το χρέος δεν είναι του λαού», έχει εντέχνως λησμονηθεί.
Eχουν περάσει πέντε χρόνια, ο Αλέξης όμως δεν έχει ξεχαστεί. Στο σοκάκι που έπεσε υπάρχουν δύο πινακίδες τοποθετημένες αυθαίρετα που όμως δεν έχουν πειραχτεί, «οδός Αλέξη Γρηγορόπουλου». Ισως και πάλι να μην πέθανε, ωστόσο, κάπου εδώ γύρω να γυρνά, και να! πλατεία Εξαρχείων, αρχές Αραχώβης, απέναντι απ’ το παλιό φοιτητικό εστιατόριο ένα τεράστιο γκράφιτι. Δυο τρομαγμένα μάτια μέσ’ από ένα παράθυρο μας παρακολουθούν. Δυο έκπληκτα και τρομαγμένα μάτια.
Σαν να είμαστε, λέει, εμείς μέσα σε μια τεράστια αίθουσα παραλογισμού και να μας παρακολουθεί έξω από το παράθυρο ο Αλέξης, εικοσάχρονος πια, ή πάλι σαν να είμαστε έξω εμείς και να μας παρακολουθεί με φρίκη πίσω απ’ το τζάμι, μέσα απ’ «το ρημαγμένο σπίτι με τις πόρτες τις κλειστές» 4.
Ένας παιδικός του φίλος που δηλώνει «κοινωνικός επαναστάτης» 5, στη φυλακή για ληστεία. Πλήθος άλλα παιδιά σκορπιώνται στο τίποτα, άλλα χτυπάνε ενέσεις.
2016. Τρία χρόνια περάσανε.
Η… ριζοσπαστική Αριστερά κυβερνά τώρα πια για λογαριασμό των “εταίρων”.
Η ανεργία θερίζει ακόμα πιο πολύ.
Τα ελάχιστα επιδόματα κινδυνεύουν.
Βασικά εργασιακά δικαιώματα μπαίνουν στη ζυγαριά για “αξιολόγηση” για να μας δώσουνε τη “δόση” μας.
Ο Αλέξης, μάς κοιτάει με ακόμα μεγαλύτερη φρίκη – ίσως και θλίψη μαζί; Ισως και με αποτροπιασμό; Μέσα απ’ το παράθυρο;
Έξω απ’ το παράθυρο; Μας φωτογραφίζει μήπως; Γυρνάει ταινία για να την προβάλλει τάχα στον παράδεισο;
Ή μήπως πασχίζει κάτι να μας πει;
– Αντισταθείτε, αντισταθείτε, ΑΝΤΙΣΤΑΘΕΙΤΕΕΕΕ!!!
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
1. Παράφραση από στίχο του Βασίλη Ρώτα:«…Ο γέροντας που ντρόπιασε το σέβας…»
Αναφέρεται στον πρύτανη, που κατά την κατοχή, το 1943 άνοιξε την πόρτα του Πανεπιστημίου και συνέλαβαν κι εκτέλεσαν φοιτητές.
2.Πρόκειται για τους πιο επώνυμους από τους πολλούς δολοφονημένους της Αμερικανοκρατίας, του κράτους και του παρακράτους στην Ελλάδα.
3. Από το τραγούδι του Τζίμη Πανούση «Κάγκελα παντού».
4. Βασίλης Τσιτσάνης «Το ρημαγμένο σπίτι».
5. Ν. Ρωμανός.
