Στο σηµερινό µας άρθρο πρόκειται να αναφερθεί ο γραφών στην 15η Οκτώβριου, η οποία ως η διεθνής ηµέρα λευκού µπαστουνιού αποτελεί µια πραγµατικά πολύ ξεχωριστή ηµέρα για κάθε άνθρωπο µε οπτική αναπηρία, καθότι έχει θεσµοθετηθεί ως η τιµώµενη παγκόσµια ηµέρα του λευκού µπαστουνιού.
Ως εκ τούτου η προαναφερθείσα διεθνής ηµέρα καθιερώνεται µε σκοπό την ευαισθητοποίηση και την ενηµέρωση των αρτιµελών ανθρώπων εν σχέση µε τις αντικειµενικές δυσκολίες, τις οποίες τα άτοµα µε µειωµένη όραση και τυφλοί αντιµετωπίζουν στην καθηµερινή ζωή τούτων.
Για όσους δεν το γνωρίζουν λευκό µπαστούνι ονοµάζεται το παλαιότερα ξύλινο και στις ηµέρες µας µεταλλικό λευκού χρώµατος ραβδί, το οποίο χρησιµοποιούν τα µέλη της συγκεκριµένης κοινωνικής οµάδας σκοπεύοντας στην αυτονοµία, ανεξαρτησία και ελευθερία µετακίνησης εκείνων χωρίς την συνοδεία κάποιου ετέρου προσώπου.
Παράλληλα το λευκό χρώµα προσφέρει την ασφάλεια στους χειριστές του εν λόγω βοηθήµατος, καθότι το λευκό γίνεται πολύ εύκολα ευκρινές από οποιονδήποτε βλέποντα κατά την διάρκεια της νύχτας. Με αυτόν τον τρόπο οποιοσδήποτε άνθρωπος µε αρτιµέλεια θα µπορεί να διακρίνει κάποιον χρήστη του λευκού µπαστουνιού µέσα στο σκοτάδι, ο οποίος ως χείριστης και συνεπικουρούµενος από το λευκό µπαστούνι πρόκειται να βαδίζει εκείνη την ώρα προς ή από το σπίτι αυτού για κάποιον διαφορετικό προορισµό.
Επιπλέον, το συγκεκριµένο αντικείµενο έχει συνδεθεί τόσο στενά µε αυτόν, που το χρησιµοποιεί, ώστε έχει γίνει ο συµβολισµός του.
Για παράδειγµα, στην λογοτεχνία συναντάµε αρκετές φορές την σκηνή, οπού από τον ηχώ του µπαστουνιού κάποιος αντιλαµβάνεται, πως κάποιος τυφλός περνά έξω από το σπίτι του ή διασχίζει παραλλήλων η καθετών δρόµο από το σηµείο αναφοράς του.
Από τα προαναφερθέντα µέχρι τώρα διαπιστώνεται, ποσό σηµαντικό είναι το λευκό µπαστούνι για καθένα συµπολίτη µας µε οποιαδήποτε είδους αναπηρία στην όραση και τυφλού.
Με άλλα λόγια το λευκό µπαστούνι καθίσταται ως το εργαλείο αυτονοµίας, ανεξαρτησίας και ελευθερίας για εκάστοτε τυφλό πρόσωπο ή οποιονδήποτε µερικό βλέποντα, καθότι οποιοσδήποτε χειριστής αυτού δύναται να κινείται σε οποιοδήποτε γεωγραφικό σηµείο του κόσµου απρόσκοπτα και δίχως να αντιµετωπίζει την παραµικρή δυσκολία µε εξαίρεση των ανθρωπογενών εµπόδιων των ανθρωπίνων κακοτεχνιών, παραλήψεων, έλλειψης κοινής λογικής και ανθρώπινης αγνοίας. Ενδεικτικά παραδείγµατα συνίστανται πρώτον τα κάθε είδους οχήµατα και κάθε άλλου είδους εµπόδια πάνω στα πεζοδρόµια. Το εν προκείµενο φαινόµενο υποδηλώνει µια ελληνική νοοτροπία αταξίας, αδιαφορίας για τον γνωστό και άγνωστο συνάνθρωπο µας, έλλειψη αίσθησης και γνώσης της υπεροχής του εµείς απέναντι στον άκρατο ατοµικισµό του εγώ και ως εκ τούτου µια αντιδηµοκρατική συµπεριφορά, καθότι η δηµοκρατία ως σεβασµός του δικαιώµατος εκάστοτε συµπολίτη µας για ελεύθερη και ανεµπόδιστη µετακίνηση εντός µιας πόλης ισοδυναµεί, πρώτον µε την απόλυτη κοινωνική τάξη και αρµονία εντός της πολιτείας, δεύτερον µε καθολικούς για όλους, σεβαστούς και δεσµευτικούς από όλους και ιδιαίτερα από τον κυρίαρχο λαό κανόνες δίκαιου. Όπως είναι φυσικό από το συγκεκριµένο παράδειγµα προκύπτει το συµπέρασµα ό,τι ως ελληνική δηµοκρατική κοινωνία είναι αναγκαίο, απαραίτητο και χρήσιµο να γίνει σαφές και κατανοητό πως το πεζοδρόµιο υφίσταται αποκλειστικά για την διέλευση των πεζών και ό,τι συνιστά µια υποχρεωτική παροχή ή υπηρεσία του κράτους έναντι των κάτοικων µιας πόλης και χωριού εκάστοτε κράτους. Ως δεύτερο παράδειγµα καταγράφεται η συνηθισµένη πρακτική στην ελληνική επικράτεια αρκετών τοποθετηµένων οδηγών όδευσής χωρίς σχέδιο και εφαρµογή της κοινής λογικής, το οποίο σηµαίνει ό,τι καθένας οδηγός όδευσης πρέπει υποχρεωτικά να συνδέεται µε διαφορετικό οδηγό όδευσής. Τρίτο παράδειγµα όσο µεγαλύτερο είναι το πεζοδρόµιο και χωρίς εµπόδια, τόσο ευκολότερα µετακινείται κάποιος άνθρωπος µε αναπηρία όρασης. Τέταρτο παράδειγµα όταν σε µικρό κατά το πλάτος πεζοδρόµιο υφίσταντο πάνω σε αυτό φυτεµένα δένδρα, κολόνες και καθένα άλλο εµπόδιο, τα οποία κωλύουν την ασφαλή και χωρίς δυσκολίες µετακίνηση των συµπολιτών µας µε µειωµένη όραση και ολική τύφλωση. Όπως είναι προφανές και αυτό αποτελεί απόρροια έλλειψης προγραµµατισµού, συντονισµού και σχεδιασµού αρµονικής τοποθέτησης στον αστικό χώρο καθενός πράγµατος εντός µιας πόλης και ενός χωριού. ∆εδοµένου ό,τι κατά την σύγχρονη Ελλάδα διαµορφώνονται πόλεις και σπανιότερα χωριά χωρίς δάση στην χωρά µας, άλλα παράδοξος αυτές οι πόλεις και τα χωριά ενέχουν δένδρα φυτεµένα στα πεζοδρόµια, για να δυσχεραίνουν σίγουρα και ίσως όµως να οµορφαίνουν την καθηµερινή ζωή των κάτοικων εκάστοτε ελληνικής πόλης και χωριού.
Πέραν όµως του λευκού µπαστουνιού η τεχνολογική ανάπτυξη και η επιστηµονική εξέλιξη της πολεοδοµίας επιφέρουν την δηµιουργία επιπλέον βοηθηµάτων για την ασφαλή µετακίνηση των τυφλών ή µε ελάχιστη οπτική ικανότητα συνανθρώπων µας. Τέτοιου είδους εργαλεία αποτελούν οι οδηγοί όδευσης τυφλών και τα ηχητικά σήµατα στους φωτεινούς σηµατοδότες. Με τον όρο οδηγός όδευσής εννοείται καθένα πλακάκι σε ένα πεζοδρόµιο µε χαραγµένα ανάγλυφα σηµάδια και διαφορετικό χρώµα, το οποίο επιδιώκει στην καθοδήγησή οποιουδήποτε χρήστη εκείνου στοχεύοντας στην απαρακώλυτη και ασφαλή διέλευση του ατόµου µε αναπηρία πάνω σε οποιοδήποτε πεζοδρόµιο. Επίσης ως ηχητικό σήµα σε κάποιο φανάρι ονοµάζεται εκείνη η συσκευή, η οποία µε τον ιδιαίτερο παραγµένο από εκείνη ηχώ ενηµερώνει τον εκάστοτε άνθρωπο µε οπτική αναπηρία, ό,τι απαγορεύεται ή επιτρέπεται να διάσχιση κάποιο σταυροδρόµι. ∆εδοµένου ό,τι τα προαναφερθέντα βοηθήµατα της πολεοδοµικής επιστήµης είναι πολύ σηµαντικά για την αυτόνοµη και ασφαλή µετακίνηση εντός του αστικού περιβάλλοντος ενός ατόµου µε αναπηρία όρασης κάθε δηµόσια υπηρεσία, οργανισµός της τοπικής αυτοδιοίκησης και κάθε άλλο αρµόδιο για την εύρυθµη και οµαλή µετακίνηση των πολίτων του κράτους οφείλει να µεριµνά για την ανεξάρτητη και ασφαλή, αφενός µετακίνηση των πολίτων µε οπτική αναπηρία µιας πολιτείας σε καθεµία πόλη και χωριό της δικής του κατά τόπο αρµοδιότητας ως οργανισµός τοπικής αυτοδιοίκησης και αφετέρου καθεµία δηµόσια υπηρεσία να διαθέτει πρόσβαση προς αρτιµελής και αναπήρους πολίτες της πολιτείας χωρίς δυσκολίες και κακοτεχνίες ή παραλείψεις, οι οποίες οδηγούν στην αδυναµία προσέγγισης της δηµόσιας υπηρεσίας από τους συµπολίτες µας µε τύφλωση ή οπτική αναπηρία.
Τέλος η εφαρµογή χάρτες στα έξυπνα κινητά τηλεφώνα έχουν την δυνατότητα να ενηµερώνουν καθένα χρήστη τέτοιας ηλεκτρονικής συσκευής µε οπτική αναπηρία ή τύφλωση, όχι µόνο για τον ακριβή ανά πάσα στιγµή παραµένοντα και διασχίζοντα προσωρινώς δρόµο, άλλα επιπλέον για άλλους παρακείµενους, παράλληλους και τέλος κάθετους σε εκείνον οδούς. Με αυτόν τον τρόπο ο καθένας χείριστης µε οπτική δυσκολία και τύφλωση του έξυπνου κινητού τηλέφωνου διαπιστώνει το γεωγραφικό σηµείο, στο οποίο βρίσκεται ανά πάσα στιγµή και διαπλάθει κάποιο οριστικό ή µεταβαλλόµενο πλάνο στο µυαλό εκείνου για την µετάβασή τούτου, µε σκοπό την εξυπηρετήσει των απαιτούµενων και αναγκαίων καθηµερινών αναγκών διαβίωσης αυτού, η οποία λαµβάνει χώρα δια µέσω των µέσων µαζικής µεταφοράς, µε τα πόδια και των οχηµάτων δηµόσιας και ιδιωτικής χρήσεως. Πριν την ανακάλυψη της συγκεκριµένης εφαρµογής σε περίπτωση που κάποιος τυφλός ή µερικώς βλέποντας χάνει τον προσανατολισµό αυτού κατά την αυτόνοµη µετακίνηση αυτού εντός κάποιας πόλης και χωριού δύναται να ρωτήσει κάποιον διερχόµενο περαστικό, ο οποίος βαδίζει πλησίον εκείνου και επιθυµεί να συνδράµει αυτόν δίνοντας του πληροφορίες για το γεωγραφικό σηµείο, στο οποίο βρίσκεται και εξηγώντας τούτου πως θα οδηγηθεί µέσω προφορικών οδηγιών στον επιθυµητό, είτε δρόµο, είτε κατάστηµα κτλ.
Συµπερασµατικά η επιστήµη και η τεχνολογία διευκολύνουν πλέον τον τρόπο ζωής των συνάνθρωπων µας µε οπτική αναπηρία. Επίσης το κράτος οφείλει να πράττει τα δέοντα, ώστε να υφίσταται και να εφαρµόζεται η συνταγµατική αρχή της ισότητας και η συνταγµατική αρχή της ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητας οποιουδήποτε πολίτη της ισχύουσας Ελληνικής πολιτείας. Τέλος σύµφωνα µε το άρθρο 21 παράγραφος 6 το κράτος πρέπει να µεριµνά για την ισότιµη ένταξη των πολίτων στην ελληνική κοινωνία µέσω των αναγκαίων και απαραίτητων υποδοµών για την απρόσκοπτη και εύκολη µετακίνηση των συµπολιτών µας µε αναπηρία όρασης εντός του Ελληνικού ∆ηµοκρατικού κράτους.
*Ο Μανώλης Τσιτσιριδάκης είναι νοµικός
