Τετάρτη, 22 Ιανουαρίου, 2025

Χωροδραστικά

Λόγοι μαθηματικού υπολογισμού»
Ενέργεια συγκρούεται με αυτενέργεια
και μέσα στη σύγκρουση / χάνονται όσα κερδίζονται
Σε κάθε αβεβαιότητα και / Κερδίζονται όσα χάνονται
Σε κάθε βεβαιότητα / που η μια παραμορφώνει
Την άλλη με ενέργειες / Μαύρης και άσπρης έλξης
Που αφήνουν γυμνές τις  αφηγήσεις
Κάθε πολιτικού / Σε κάθε εναγκαλισμό του
Με λόγο μαθηματικού υπολογισμού
Που ματαιώνει τον έρωτα της μορφής
Με παραμόρφωσή της (1)
από το α τ αξία γήινης σαγήνης του Δημήτρη Κακαβελάκη

Η συμπαντική ποίηση του φίλου Δημήτρη ενταγμένη μακρόχρονα σε μια κοσμοθεωρία όπου ως πνευματική γραφή, λόγος άλογος συμπτύσσεται σε ποιητική επαναληπτικά αναμοχλευτική τέχνη, είναι φορές πο αισθάνομαι πως απευθύνεται σε «ώτα μη ακουόντων». Είναι τέτοια η εποχή της οργής που ζούμε χαλαρά μέσα στην όποια προσχηματική αντίδρασή μας, που ο πολιτικός λόγος αντίστασης , είναι εφησυχαστικός. O εξπρεσιονισμός που ιστορικά υφολογικά εντάχθηκε, αντέδρασε στο μεσοπόλεμο μέσω διαφορετικών Τεχνών, σήμερα πετρώνει τα ισορροπημένα (αφού τα μαθήματα των δυο παγκόσμιων δεν τα πήρε η Ανθρωπότητα και ιδεοπολιτικά φαντάζουν σε μένα σχήματα άδεια. Ανασύρω  του Δ. Κακαβελάκη  «Ώρες οργής»
Σε ώρες οργής σπάζει η ζωή
Του κυμβάλου να μην αλαλάζει
Όντας ζώντες και νεκρού
Κατακαίγονται από φλόγες
Αειζώντες σε νύχτες γυμνές
Και σε σχήματα άδεια
Όμως η φωνή του Κυμβάλου
ως ανιστόρητη δεν σπάζει
Με νόμους ιστορικούς
Αλλά ακούγεται μαγική
Από τα βάθη της α-ταξίας
Για να ξυπνούν τα ανιστόρητα
Και να πετρώνουν τα ιστορημένα
Γι αυτό η πνευματικοποιημένη μη αναπαραστατική τέχνη ως μετα-ιστορική αφού οι συσχετισμοί κυμβαλίζουν «πάντα με αταξία ιλιγγιώδες παρελθόν ιλιγγιώδες παρόν ιλιγγιώδες μέλλον…» Andrew Brahic  αστροφυσικός, δια μέσου Κακαβελάκη.
Ενδεικτικά επιλέγω από το βιβλίο του Βασίλι Καντίνσκι “Το Πνευματικό στην τέχνη” λίγο πριν την μεγάλη σφαγή το 1912.
«…πειθαρχούν στο λόγο του Σωκράτη «γνώθι σ αυτόν». Συνειδητά ή  ασυνείδητα στρέφονται βαθμιαία οι καλλιτέχνες κύρια στο υλικό τους, τους εξετάζουν αυτό το ίδιο, θέτουν πάνω στην πνευματική ζυγαριά την εσωτερική αξία των στοιχείων από τα οποία αρμόζει στην τέχνη τους να δημιουργεί. Και από την τάση αυτή προκύπτει από μόνη της η φυσική συνέπεια-η σύγκριση των δικών τους στοιχείων με εκείνα μιας άλλης Τέχνης. Στην περίπτωση αυτή αποκομίζει κανείς το πλουσιότερο δίδαγμα από τη μουσική. Με ελάχιστες εξαιρέσεις και αποκλίσεις η μουσική εδώ και μερικούς αιώνες είναι η τέχνη εκείνη η οποία δεν χρησιμοποίησε τα μέσα της για την αναπαράσταση των εμφανίσεων της φύσης, αλλά σαν μέσο έκφρασης της ψυχικής ζωής του καλλιτέχνη και για την δημιουργία μιας ιδιόμορφης ζωής των μουσικών ήχων…»
Αυτά από τον Καντίνσκι στη μετα- Μπαχ, Ντεμπισί, Ραβέλ εποχή και πριν τη μουσική διατύπωση φόρμας ενός Σέντμπεργκ, Μεσιάν, Στόκχαουζεν ή του Λιγκέτι δασκάλου του Κώστα Κακαβελάκη, σπουδαίου Έλληνα μουσικολόγου, μοναδικού στην παρουσίαση-λόγω γνώσης της Τέχνης της όπερας- και είναι αυτός που αναπόφευκτα κάθε φορά που θαυμαστά φέρνω στο νου μου τον πατέρα του «έφηβο», πολυσχιδή πνευματικό άνθρωπο, διαπιστώνω πόσο άδικα ασυνεπής ως προς την αξιοποίηση των πτυχών της μουσικής προσωπικότητας του είμαστε οι Χανιώτες.

ΟΛΛΑΝΔΙΚΟ ΔΙΑΠΙΣΤΕΥΜΑ
ΣΕ ΧΑΝΙΩΤΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ
Η έκθεση «από τον Αφαιρετικό εξπρεσιονισμό στον συναισθηματικό ορθολογισμό» των Κέλλη Αθανασιάδου και Αποστόλη Ζολωτάκη ολοκληρώνεται στο Κ.Α.Μ. στις 17/8.
Η έκθεση  (2) τελεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού και της Ολλανδικής πρεσβείας. Χάρις στην αναμενόμενη λόγω εποχής και θέσης του Κ.Α.Μ. επισκεψιμότητας αλλά και της ποιότητας της, αποτέλεσε το εικαστικό γεγονός του καλοκαιριού στον τόπο μας. Τα εγκαίνια της έκθεσης έγιναν από τον Ολλανδό πρέσβη Jan Verteeg. Οι καλλιτέχνες συνδιαλέκτηκαν στη διάρθρωση αξιοποίηση των διαφορετικών επιπέδων (ισόγειο, σκάλες, όροφος) του μεγάλου Αρσεναλίου προ-έταξαν μια μορφολογική συνομιλία διαφορετικών ενοτήτων σε μια σύμπραξη, πρόταση ενός περιβάλλοντος εικαστικού με ταυτότητα μια ποιητική φωτοανάγνωση των αφαιρετικών δεδομένων των έργων σε ορθολογιστική παράθεση εν σειρά των ζωγραφικών-ρηχών αναγλύφων του Ζολωτάκη και ελεύθερα προβαλλόμενα στο χώρο-δάπεδο-αέρα, τοίχο της Αθανασιάδου. Με αυτό τον τρόπο ο επισκέπτης επιλέγοντας τη θέση θέασης, διαφοροποιεί και τα δεδομένα πρόσληψης στη σχέση χώρου και έργων. Η λογική επεξεργασία στο στήσιμο των έργων αναδεικνύει την αφαιρετικότητα, προτάσσοντας ως κυρίαρχη ιεραρχημένη αίσθηση τη μη αναπαραστατική, απεικονιστική διάσταση τους. Το εξαιρετικό της συνύπαρξης Αθανασιάδου, Ζολωτάκη είναι ότι ευ-διάκριτα ο καθένας διατηρεί ως πνεύμα-θέαση-επίγνωση τα βασικά του ιδιαίτερα χαρακτηριστικά σε μια αρμονική των αντιθέτων σε συν-θεση όπου η εννοιολογική υπό-σταση των έργων όχι μόνο δεν αυτοαναιρείται αλλά προ-βάλλεται με ότι συνεπάγεται στην (αναγκαιότητα να διαθέτει ο θεατής εικαστική παιδεία) επιστρέφω στον Καντίνσκι «ο καλλιτέχνης δεν είναι το χαϊδεμένο παιδί της ζωής. Δεν έχει κανένα δικαίωμα να ζει ανεύθυνα, έχει αναλάβει την εκτέλεση ενός δύσκολου έργου που γίνεται συχνά ο Σταυρός του» «εύθραυστη ισορροπία» χαρακτηρίζουν οι ίδιοι οι καλλιτέχνες αυτή τη συνύπαρξη.
Η Αθανασιάδου, σκέπτεται συναισθηματικά και διατυπώνει ορθολογικά. Δημιουργεί έργα με επιμονή στη σχεδιαστική συνέπεια αφού επιλέγει το μέρος (ντεκουπάρισμα κόψιμο ελασμάτων από την ενιαία λαμαρίνα) να δημιουργήσει  σφικτά οριοθετημένα «όλον» σύνολα δηλαδή που το πλήρες συνδιαλέγεται το κενό αξιοποιώντας διαλεκτικά τη διαχρονική διάσταση της  έν-κενης σκιάς. Η πρόταση αυτή είναι εννοιολογικά αντί  σωματική ως μίμηση αναπαραστατικού η αναλογικού οποιουδήποτε modulor. (3)
Στην προβολή έμμεσης ικεσίας, για να χρησιμοποιήσω τον όρο της Π. Ρηγοπούλου, στη διαχρονική ανάδειξη μιας πνευματικότητας όπως είναι αυτή η εμπνευσμένη από τη θεωρία της Τετράκτυου  του Πυθαγόρα.
Η συλλογή αποτελείται από 12 γλυπτά 10 ετών οποίων είναι οι αριθμοί από τη μονάδα μέχρι τη δεκάδα και 2 αποτελούν θεωρητικές εφαρμογές της Τετρακτυου από την Κβαντική Φυσική.
Ο Ζολωτάκης μαέστρος στη μεταμόρφωση της ματιέρας (συνειδητής πνευματικής διαφοροποίησης της ύλης μέσω των διαφορετικών υγροποιημένων υλών) και της φλόγας όπου αποφασίζει στη μεταμόρφωση ακόμα  και των παραστατικών στοιχείων σε κωδικοποιημένα «αρχετυπικά» αφηρημένα. Γι’αυτό ακόμα και τα λατρευτικά τάματα τα ενσωματώνει αντιλειτουργικά ως φόρμα, ρηχά ανάγλυφα, που επιδέχονται τις επιστρώσεις ετεροαναφορικότητας σε μια σχέση-αντίφαση μεταξύ (της  «εσώχτιστης» απάτης σε ένα απαιτητικό σύνολο από τον ίδιο ώστε να μην απειληθεί η ιερότητά του) συνοψίζοντας την άποψη του Eric Klutenberg  (4) πάντα από τη ματιά του θεατή εκείνη την «απροετοίμαστη. Γι αυτό και ο Ζολωτάκης εν-παίζει τον θεατή, του λέει άνοιξε τα μάτια σου φαίνονται ομοιόμορφα αλλά δεν είναι, δες τα, σε ικετεύω , απειλώ το βόλεμα της ματιάς σου, εφησυχασμένε υπέρ-καταναλωτή εικόνων. Αθανασιάδου και Ζολώτας ανακαλούν με την παιδεία τους το πνεύμα τους και τον τρόπο τους την αρχαιοελληνική Σοφία-και-του Πυθαγόρα μέσω Ιάμβλιχου «…την παιδεία όμως είναι δυνατό και κάποιος να την παραλαμβάνει από άλλον, αλλά και αυτός που την παραδίδει ποτέ ο ίδιος να μην τη χάνει…».

1. Το περίφημο βιβλίο “Για το Πνευματικό στην τέχνη” του Β. Καντίνσκι εκδ. Νεφέλη. Ο Κ. “ιδρυτής” της αφηρημένης ζωγραφικής εκτός από σπουδαίος ζωγράφος ήταν δάσκαλος και θεωρητικός στη σπουδαία σχολή ΜΠΑΟΥΧΑΟΥΣ.
2. Η έκθεση στο ΚΑΜ. Τρία χρόνια το ΚΑΜ με σχεδόν ανύπαρκτη εικαστική δραστηριότητα και εκθέσεις… ερασιτεχνικές έκλεισε μια εποχή με την καλύτερη έκθεση της θητείας αυτής της ΚΕΠΠΕΔΗΧ/ΚΑΜ
3. Μodulor. Από τα “μοντέλα” που έχουν μέτρα τον άνθρωπο, Πολύκλειτος, Νταβίντσι κλπ το πιο γνωστό είναι το Modulor του Λεκορμπυζιέ στο σώμα ύψους 1.83
4. Εric Klutenberg. Ανεξάρτητος θεωρητικός συγγραφέας. Με μεγάλη οργανωτική πολιτιστική δραστηριότητα στο Αμστερνταμ Ολλανδίας.


Ακολουθήστε τα Χανιώτικα Νέα στο Google News στο Facebook και στο Twitter.

Δημοφιλή άρθρα

Αφήστε ένα σχόλιο

Please enter your comment!
Please enter your name here

Εντός εκτός και επί τα αυτά

Μικρές αγγελίες

aggelies

Βήμα στον αναγνώστη

Στείλτε μας φωτό και video ή κάντε μία καταγγελία

Συμπληρώστε τη φόρμα

Ειδήσεις

Χρήσιμα