Το ιταλικό Πολεμικό Ναυτικό κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου παρά τη φοβερή του δύναμη που διέθετε 120 υποβρύχια (έναντι έξι της χώρας μας), έξι θωρηκτά, δεκαεννέα καταδρομικά, 60 ανθυποβρυχιακά, τριάντα τορπιλακάτους και πολλά άλλα δεν είχε ανάλογη δράση μέχρι της παραδόσεώς του στους συμμάχους.
Kατά την παράδοση αυτή, μετά που τα χάλασαν με τους Γερμανούς, συμμετείχε τιμητικά και ελληνικό αντιτορπιλικό παίρνοντας εκδίκηση για τη βύθιση της “Ελλης”. Μια από τις ελάχιστες επιτυχημένες δράσεις του ναυτικού αυτού ήταν και η αναφερόμενη στη συνέχεια.
Οι Ιταλοί και αργότερα οι Βρετανοί είχαν ναυπηγήσει εκρηκτικά μοτοσκάφη, όπως τα έλεγαν, και που αργότερα ονομάσθηκαν ανθρώπινες τορπίλες και ήταν μικρά μηχανοκίνητα, σαν τα σημερινά κρις κραφτ, εφοδιασμένα με βαριές γομώσεις εκρηκτικής ύλης στην πλώρη. Καθένα το κυβερνούσε ένας άνδρας με στολή βατραχανθρώπου και μεταφερόταν κοντά στον επιλεγμένο στόχο όπου ανέπτυσσαν μεγάλη ταχύτητα.
Ο πιλότος ακινητοποιούσε το πηδάλιο και λίγο πριν χτυπήσει το σκάφος – στόχο πηδούσε στη θάλασσα, αν φυσικά προλάβαινε. Ετσι στις 25 Μαρτίου του ’40 τα ιταλικά αντιτορπιλικά “Κρίστι” και “Σέλλα” ξεκίνησαν από το αγκυροβόλιό τους, στο νησί Αστυπάλαια της Δωδεκανήσου, με εντολή να κατευθυνθούν έξω από το λιμάνι της Σούδας φέροντα παρόμοια σκάφη. Κατάφεραν να φθάσουν έξω από τον κόλπο της Σούδας, με πολλές προφυλάξεις και χωρίς να επισημανθούν όπου “κατέβασαν” στη θάλασσα έξι σκάφη – τορπίλες με ισάριθμους πιλότους και αρχηγό τον ανθυποπλοίαρχο Φαγκιόνι που αναμφισβήτητα ενήργησαν με θάρρος και ηρωισμό. Διέσχισαν περίπου οκτώ μίλια και μπήκαν στον κόλπο της Σούδας παίρνοντας με επιτυχία τα αμυντικά φράγματα, πλέοντας πάνω από το τριπλό φράγμα της εισόδου και το δίχτυ. Εκεί ανέπτυξαν ταχύτητα και χτύπησαν δύο σημαντικούς στόχους.
Το δεξαμενόπλοιο “Περικλής” και το βαρύ βρετανικό καταδρομικό “Γιορκ” 8.250 τόνων, ναυπηγήσεως του 1930, το μοναδικό βρετανικό καταδρομικό, που έφερε πυροβόλα των οκτώ ιντσών και με ταχύτητα 32 κόμβων. Καταστράφηκε το μηχανοστάσιο και το διαμέρισμα καζανιών και για να μη βυθιστεί οδηγήθηκε στον Βλητέ Σούδας και προσάραξε και χρησιμοποιήθηκε πλέον μόνο για αντιαεροπορικό πυροβολείο. Στην αρχή οι αμυντικές δυνάμεις της Σούδας βρέθηκαν σε αμηχανία νομίζοντας ότι υπήρξε αεροπορική επιδρομή ωσότου οι πιλότοι των μοτοσκαφών, που σώθηκαν και οι έξι, βγήκαν στη στεριά όπου συνελήφθησαν. Το “Γιορκ” διαλύθηκε πριν περίπου 35 χρόνια σε παλιοσίδερα και μάλιστα υπήρχαν σε αυτό ακόμη πυρομαχικά σε καλή κατάσταση και κινδύνευσαν οι εργαζόμενοι.
Στη φωτογραφία εικονίζεται το “Γιορκ” προσαραγμένο να το προσεγγίζουν Γερμανοί, μετά την κατάληψη από αυτούς της Σούδας και μάλιστα με κάθε επιφύλαξη και με το χέρι στη σκανδάλη των όπλων τους.
Ισως η επιχείρηση αυτή των Ιταλών να ήταν και η πρώτη χρήση παρόμοιου επιθετικού μέσου στην πολεμική ιστορία.
