Για “ποδαρικό” στη στήλη µας το 2025, αναδηµοσιεύουµε µια επιστολή του σπουδαίου Κρητικού Νίκου Καζαντζάκη η οποία αναφέρεται στην Κρήτη µας και δηµοσιεύτηκε στο φύλλο της εφηµερίδας “Κήρυξ” της 10ης Απριλίου 1951.
∆ιαβάζουµε σχετικά στην επιστολή που έγραψε στην Γαλλία την 1η Μαρτίου του 1951 και έστειλε στον φίλο του δηµοσιογράφο, εκδότη και ιστορικό συγγραφέα Ιωάννη Μουρελλο ο Ν. Καζαντζάκης: «την παρακάτω επιστολή θεώρησα υποχρέωσί µου να δηµοσιεύσω για λόγους που θα εξηγήσω. Προέρχεται από το µεγάλο µας συµπατριώτη συγγραφέα, τον Ν. Καζαντζάκη, που βρίσκεται τώρα στη Γαλλία.
‘‘Αντέµπ Βίλλα Μανολίτα 1.3.51 Κότ ντ’ Αζύρ.
Αγαπητέ φίλε,
Τη στιγµή τούτα λαβαίνω ὡς εἰκόνες πούχες την καλωσύνη και την εὐγένεια να µου στείλης.
Εξαιρετικά πολύτιµες και σ’ ευχαριστώ πολύ. Ανεβάζουν από τον πάτο του καιρού, µια Κρήτη ποὺ δὲν ὑπάρχει πια κι’ ένα Μεγάλο Κάστρο βουλιαγµένο στη µνήµη µερικών ανθρώπων, που ζουν ακόµα και που θα το πάρουν µαζί τους πεθαίνοντας. Έκαµες ό,τι µπόρεσες για να το σώσης το ίδιο προσπαθώ κι εγώ σ’ ένα βιβλίο που θα δηµοσιευθή στη Σουηδία και τη Γερµανία κι’ ἴσως ἀργότερα, και στην ᾿Αθήνα.
Σε θυµούµαι συχνά εδώ στον Παράδεισο της ξενητιάς, ὅπου αυτοεξορίστηκα, καὶ χαίροµαι που τόσο καλά δούλεψες καὶ δουλεύεις για το αρχοντονήσι µας.
Ο Θεὸς µαζί σου, ἀγαπητέ φίλε, πολύ. κι’ εὐχαριστώ και πάλι πολύ.
Ν. Καζαντζάκης’’
Με τη δηµοσίευση αυτή θέλω να προκαλέσω την προσοχή τῶν νέων εκείνων, που αἰσθάνονται µέσα τους κάποια δύναµη, κάποιο θείο παλµό,
Θάναι κρίµα τώρα ποὺ ἐµεῖς οι δυό εραστές της Κρήτης έτοιµαζόµαστε να τραβήξωµε σ’ αγύριστους τόπους, στὰ ὑπερπέραν, νὰ µὴ φύγωµε, µε τη χαρά πώς κάποιους νέους, άλλους εραστάς, που ίσως να βγούν καὶ καλύτεροί µας, ἀφηνοµε πίσω µας.
Λαχταρώ νακούσω κι’ ἀπὸ κάποια άλλα νέα χείλη το: «Αυτὸ εἶναι τὰ πάθος τῆς ζωῆς µου: Η Κρήτη… Άλλη χαρά κι’ άλλο τίτλο δὲν ἔχω.
Έχουν αποµείνει τόσο υπεροχες, τόσο άφάνταστες ώµορφιές στην πολυαγάπητη Κρήτη µας, που µπορούν να δουλέψουν πολλές δεκάδες χρόνια τεχνίτες του λόγου, τοῦ χρωστήρα, της σµίλας. ᾿Αρκεί ν’ ἀγαπήσουν το σκοπό τους! Μα εἶναι τόσο ώραῖος, τόσο µεγάλος ο σκοπός αὐτός!
Να διατρανώνης τὴν ἀγάπn σου στην Κρήτη! Τι µπορεί να είναι γλυκότερο;
Ι. ΜΟΥΡΕΛΛΟΣ»
