» ∆ωρίζει την βιβλιοθήκην του και άλλα προσωπικά του αντικείµενα
Για µία µεγάλη δωρεά του σπουδαίου Νίκου Καζαντζάκη στην εταιρεία Κρητικών Ιστορικών Μελετών, διαβάζουµε στο φύλλο της εφηµερίδας “Κήρυξ” της 19ης Ιανουαρίου 1957.
Αναφέρει σχετικά το ρεπορτάζ της εποχής «Ο Νίκος Καζαντζάκης δωρίζει εἰς τὸ Ἱστορικὸν Μουσεῖον Κρήτης ὁλόκληρον τὴν βιβλιοθήκην του, τὰ χειρόγραφά του, τοὺς πίνακάς του καὶ ἄλλα ἀναµνηστικὰ ἀντικείµενα.
Τὴν ἀπόφασίν του ἀνεκοίνωσε δι᾽ ἐπιστολῆς του ἐξ Αντίµπ ὑπὸ ἡµεροµηνίαν 9ης τρέχοντος πρὸς τὴν ῾Εταιρίαν Κρητικῶν Ἱστορικῶν Μελετῶν, τῆς ὁποίας δηµιούργηµα εἶναι τὸ ἀνωτέρω Μουσεῖον.
Ἡ ἐπιστολὴ τοῦ Καζαντζάκη ἔχει ὡς κατωτέρω: Αγαπητοί φίλοι,
Μὲ χαρὰ καὶ συγκίνηση διάβασα, το γράµµα σας. Χρέος µου και χαρά µου να βοηθήσω τὸ λαµπρό ἔργο που µὲ τόση γνώση κι’ ἀγάπη ἔχετε άναλάβει.
Όχι µερικά πράµατα, ποὺ µοῦ ἀνήκουν, θὰ δώσω εὐχαρίστως γιὰ τὸ Μουσεῖο, παρά ό,τι πολύτιµο έχω, που να σχετίζεται µε τη µακρόχρονη, ἐπίπονη πνευµατική µου ζωή -ολη µου τὴ βιβλιοθήκη, χειρόγραφα, εἰκόνες, προσωπικά µου πράµατα ποὺ ἀγάπησα καὶ χρησιµοποίησα, µια µετατόπιση τέλεια του γραφείου µου στό Μεγάλο Κάστρο. Νὰ σωθῆ ἔτσι τὸ κελί όπου τόσα χρονια δούλεψε ένας Καστρινός πνευµατικός εργάτης.
Μα πρέπει να κάνετε λίγη υποµονή, Μερικοί φίλοι από τὴν Αθήνα µίλησαν γι’ αὐτὸ στὸν ἀνηψιό µου Νίκο Σακλαµπάνη και µάλιστα υποσχέθηκα να ἀναλάβω µέρος ἀπὸ τις δαπάνες που τυχόν θὰ ὑποστῆ ἡ ”Εταιρία Κρητικῶν Ἱστορικών Σπουδών” γιὰ νὰ δεχθὴ στὸ µέγαρό της τὸ γραφείο µου. Έτσι ὅ,τι ἔχω παίρνει περισσότερη ἀξία µὲ τὴν ἰδέα πώς θὰ γυρίση και θα µείνη στην Πατρίδα,
Ο Θεός τῆς Κρήτης µαζί µας πάντα
Ν. Καζαντζάκης».
