1973: Η Στ’ τάξη του εξαταξίου Α’ Γυμνασίου Αρρένων Χανίων

«[…] Δεν έκανα ταξίδια μακρινά
οι άνθρωποι που αγάπησα ήταν δάση
οι φίλοι μου φεγγάρια ήταν νησιά
που δίψασε η καρδιά μου να τα ψάξει […]».  

Τούτα τα λόγια, λέει, μεταξύ άλλων στους στίχους του τραγουδιού του «Μικρή πατρίδα», ο Παρασκευάς Καρασούλος μιλώντας για τις αναμνήσεις που βρίσκονται καλά κρυμμένες στην ψυχή κάθε ανθρώπου. Έτσι λοιπόν «δίψασε η καρδιά μας να ψάξει» και ο Δημήτρης έριξε την ιδέα σε μια μικρή ομάδα φίλων, να συναντηθούμε ξανά μετά από 44 ολόκληρα χρόνια οι παλιοί συμμαθητές – απόφοιτοι του 1973 από το Α΄ Γυμνάσιο Αρρένων Χανίων. Και ξεκίνησαν οι επίμονες και κοπιώδεις προσπάθειες αναζήτησης των συμμαθητών που τελικά καρποφόρησαν. Το μεσημεράκι της 26 τ’ Απρίλη, μέρα του καθορισμένου ραντεβού, άρχισε ένας – ένας να εμφανίζεται στην αυλή του αγαπημένου μας Γυμνασίου. Μετά από μισό περίπου αιώνα,  με εμφανή τα σημάδια του χρόνου πάνω μας, με ασπρισμένα μαλλιά οι περισσότεροι, προσπαθούμε ν’ αναγνωρίσουμε ο ένας τον άλλον.

-Ποιος είσαι συ; ρωτά ο ένας.
-Δεν με θυμάσαι; απαντά ο άλλος.
Όμως εκείνα τα νεανικά μάτια παραμένουν ίδια και δεν λαθεύουν. Λίγες διερευνητικές στιγμές χρειάζονται και η λειτουργία της μνήμης αποκαθίσταται. Και να ’σου χαρές, αγκαλιές και φιλιά. Η συγκίνηση περισσεύει. Κάνουμε σαν μικρά παιδιά. Όλοι θέλουν να μάθουν για όλα. Ορισμένοι συγκάτοικοι στο ίδιο θρανίο από την πρώτη τάξη. Κάτω απ’ τη σκιά του φοίνικα και του πεύκου δίπλα στο κυλικείο, αρχίζει να ξετυλίγεται το κουβάρι της μνήμης και να ζωντανεύουν πλήθος από μαθητικές ιστορίες. Να μια απ’ αυτές: «Μπαίνει ο φιλόλογος στην τάξη, κατοπτεύει την αίθουσα και κάθεται στην έδρα του. Ένας από τους μαθητές, επειδή ήταν αδιάβαστος και μέχρι να καταλαγιάσει η τάξη από τη φασαρία, σαλτάρει σαν αίλουρος στο κλαδί του πεύκου που σχεδόν έμπαινε μέσα στην τάξη από το ανοιχτό παράθυρο.

Με αργές κινήσεις ο καθηγητής μας ανοίγει τον κατάλογο και καλεί στο μάθημα το συμμαθητή μας που είχε κρυφτεί στο κλαδί. Όλοι μαζί, εν χορώ, απαντάμε: “Απών, κύριε”. Δεν φαίνεται να πείθεται και ξαναλέει: “Βγες στο μάθημα βρε τομάρι!”. Κι εμείς πάλι πιο δυνατά: “Είναι απών”. Τότε απορημένος κατεβάζει λίγο τα γυαλιά του, κοιτάζει προς την αίθουσα και μονολογεί: “Μα πώς; Πριν από λίγο τον είδα να κάθεται στο θρανίο”. Κι ο δραπέτης πάνω στο κλαδί να τρέμει το φυλλοκάρδι του».
Μετά το διάλειμμα, μπαίνουμε στο ιστορικό κτίριο του αγαπημένου μας σχολείου. Θυμόμαστε τα πάντα, τις αίθουσες που κάναμε μάθημα, το θρυλικό αμφιθέατρο (σήμερα δεν υπάρχει) με το περίφημο πορτάκι διαφυγής που σου έδινε τη δυνατότητα να αποδράσεις για ν’ αποφύγεις τη βαρβαρότητα του χάρακα του καθηγητή. Όχι βέβαια πως κι εμείς είμαστε αγγελούδια! Σε μια αίθουσα, που υπήρχε κι ένα πλούσιο κέρασμα, μας υποδέχεται η Διευθύντρια και οι καθηγητές του Γυμνασίου και γινόμαστε κοινωνοί των πολλών και σημαντικών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν. Την στέγη που μπάζει νερά, πολλά από τα παράθυρα που χρειάζονται αντικατάσταση, τον μειωμένο μαθητικό πληθυσμό που φοιτά στο σχολείο και πολλά άλλα. Εμείς από την πλευρά μας υποσχεθήκαμε ότι θα προσπαθήσουμε να παρέμβουμε όπου και όπως μπορούμε σε όλες τις αρμόδιες αρχές, προκειμένου να δοθούν λύσεις στα χρονίζοντα προβλήματα του σχολείου. Μαζί μας ήταν και ο γυμναστής μας κ. Γιώργος Κλινάκης που μοιραστήκαμε τις κοινές μας αναμνήσεις των γυμνασιακών χρόνων. Μεγάλη ζωηρότητα επικράτησε στην αίθουσα, πλημμύρα αναμνήσεων ξεδιπλώθηκε από όλους που γυρίσαμε σ’ εκείνα τα όμορφα χρόνια της μαθητικής ζωής και θυμηθήκαμε σκηνές απ’ τη ζωή μέσα κι έξω απ’ το σχολείο. Ζωντάνεψε η πρώτη μέρα στο Γυμνάσιο, ο Λύσανδρος ο επιστάτης, το πνεύμα του αυταρχισμού που επικρατούσε, οι μαθητικές εκδρομές, οι φάρσες και οι ζαβολιές μας και τόσα άλλα που για την καταγραφή τους χρειάζεται ολόκληρο βιβλίο. Αποχωρήσαμε ευχαριστώντας θερμά την διεύθυνση και το προσωπικό του σχολείου της καρδιάς μας. Η επίσκεψη μας τέλειωσε με μια αναμνηστική φωτογραφία στα σκαλιά της κεντρικής εισόδου του σχολείου. Όμως η συνάντησή μας συνεχίστηκε το βράδυ στην ταβέρνα «Αχιλλέας» στην παραλία της Νέας Χώρας. Εκεί μαζευτήκαμε περίπου 40 συμμαθητές και μας τίμησαν με την παρουσία τους και δύο από τους τότε καθηγητές μας οι φιλόλογοι κ. Αρχόντισσα Παπαδερού και κ. Βασίλης Τάγκας. Η άψογη περιποίηση και η καλή παρέα δημιούργησαν το κατάλληλο κλίμα για μια αξέχαστη βραδιά. Αφού τιμήσαμε τους συμμαθητές και τους καθηγητές μας που δεν βρίσκονται πλέον στη ζωή, μεταξύ «άρτου και οίνου» αρχίνησε το κουβεντολόι που τελειωμό δεν είχε. Οι αναμνήσεις των μαθητικών μας χρόνων μπερδεύτηκαν με το σήμερα σ’ ένα πολύχρωμο και νοσταλγικό γαϊτανάκι. Οι φωτογράφοι μας, αποθανάτισαν όλες τις στιγμές της βραδιάς. Κι όλοι μας συμφωνήσαμε στο εξής να το καθιερώσουμε σε ετήσια βάση και στην επόμενη συνάντηση να είναι παρόντες και όσοι δεν μπόρεσαν να είναι κοντά μας είτε για αντικειμενικούς λόγους, είτε γιατί δεν βρέθηκαν, αλλά και συμμαθητές μας που ενώ ξεκινήσαμε μαζί το 1967 – 68, «τύχη καλ(κ)ή;» τους κράτησε λίγο πίσω. Γιατί τώρα που βρεθήκαμε δεν πρέπει να χαθούμε.

Ενας από τους συμμαθητές
Γιώργος Πιτσιτάκης,
δάσκαλος – ιστορικός
ερευνητής