Για µία αρχαία πόλη στον βυθό των Χανίων διαβάζουµε στο φύλλο της εφηµερίδας της 2ας Αυγούστου 1975.
Όπως διαβάζουµε αναλυτικά στο ρεπορτάζ της εποχής «Αγνωση προϊστορική πόλη υπήρχε στο βυθό του κόλπου των Χανίων και συγκεκριµένα στις ακτές της κοινότητος Γαλατά.
Τούτο υποστηρίζει ο υποβρύχιος ερευνητής, αρχαιολόγος και καθηγητής κ. Κωνστ. Φωτίου ο οποίος επί είκοσι ηµέρες πραγµατοποιήσε, υποβρύχιες και παραθαλάσσιες έρευνες στην περιοχή των Αγίων Αποστόλων» ενώ στην συνέχεια του ρεπορτάζ διαβάζουµε ότι «Ο κ. Φωτίου ο οποίος υπηρετεί στο Πρότυπο Γυµνάσιο Αριστούχων Ευαγγελισµού και ο οποίος θα ξανάρθη για να συνεχίση τις έρευνες τον Αύγουστο, υπέβαλε έκθεση των ερευνών του στην Εφορεία Κλασικών Αρχαιοτήτων, από την οποία παίρνουµε τα παρακάτω ενδιαφέροντα:
1. Αγνωστη προϊστορική πόλη. Στο βυθό του κόλπου των Χανίων κοντά στις ακτές της κοινότητος Γαλατά (γνωστού από την µάχη της Κρήτης) ανεγνωρίσθησαν εκτεταµένα λείψανα προϊστορικής πόλεως. Καταλαµβάνει περίπου έκταση 150 στρεµµάτων. ∆ιακρίνεται ένας πλακόστρωτος δρόµος, τείχος, πλατείες, και κτίσµατα κατεστραµµένα από θεοµηνία. Η καταστροφή φαίνεται πώς συµπληρώθηκε από παράνοµη αλιεία µε δυναµίτες στη διάρκεια της κατοχής, γιατί τα ερείπια της πόλεως, ήταν, όπως και σήµερα µία πλούσια αποικία όλων των ψαριών.
2. Μεσοµινωϊκός οικισµός. Στη χερσόνησο των Αγίων Αποστόλων βρέθηκαν λείψανα µεσοµινωϊκού και µεταγενέστερων κτισµάτων. Ανεγνωρίσθησαν και λείψανα ναού (σπόνδυλοι, ραβδωτοί, κτλ.)
3. Μεγάλο προϊστορικό αρχείο. 60-70.000 λαξευτοί κύλινδροι πάνω στη βραχώδη επιφάνεια της χερσονήσου ΠΙΚΠΑ, τις Μπαρουταποθήκες και τους Αγίους Αποστόλους. Είναι το µεγαλύτερο αρχείο της αρχαιότητος. Οι κύλινδροι αυτοί που ο ένας βρίσκεται δίπλα στον άλλο είναι άριστα λαξευµένοι µε τρυπάνι. Εχουν διάµετρο 0,30 – 1µ. Και βάθος από 0,20 µέχρι 2,50 µ.
Αί θήκαι εκλείοντο µε πώµατα: Μερικά διατηρούνται στη θέση τους. Αν το πρωτοφανές αυτό έργο ήταν νεκρόπολη τότε για πρώτη φορά εµφανίζεται ταφή όρθιων νεκρών.
Η έρευνα θα συνεχισθή.
Υ.Γ.: Τα ευρήµατα στο ΠΙΚΠΑ, στις Μπαρουταποθήκες και στους Αγίους Αποστόλους προσδιορίζουν ένα µεγάλο κέντρο της Κρήτης, ίσως την Κυδωνία».
