1985: ‘‘Επιστροφή’’ στην Κρήτη ύστερα από έναν… αιώνα

» Τα Χανιά επισκέφθηκε για πρώτη φορά κάτοικος του Χαµιντιέ

39 χρόνια πριν και στο φύλλο της 27ης Φεβρουαρίου 1985 διαβάζουµε για την πρώτη επίσκεψη ενός κατοίκου του χωριού Ελ Χαµιντιέ στην Κρήτη και συγκεκριµένα στα Χανιά.

∆ιαβάζουµε σχετικά «ένας αἰώνας, πέρασε ἀπό τότε πού ὁ πασὰς Αµπντούλ Χαµίντ, ξόρισε, πληθυσµούς ολόκληρων χωριών της Κρήτης στη Συρία, όπου δηµιουργήθηκε το κρητικόφωνο χωριό Ελ Χαµιντιέ. Οἱ κάτοικοι του, ζούσαν µὲ ζωντανά τα ήθη καὶ τὰ έθιµα της Κρήτης, χωρίς όµως, την παραµικρή επαφή µὲ τὴ γεννέτηρά τους καὶ τὴν Ελλάδα, µέχρι πού «άνακαλύφθηκαν» ἀπό τὸν Κρητικό σκηνοθέτη ∆ηµήτρη Μανωλεσάκη, πρίν λίγα χρόνια.
Η «ανακάλυψη» αὐτή, ξανάφερε, σ’ επαφή τούς διωγµένους καὶ ὑποχρεωτικά άλλαξοπιστεµένους Κρητικούς, µε την Κρήτη. Οργανώθηκαν εκδροµές στη Συρία κι άρχισε ἡ ἐπικοινωνία µεταξύ τών κατοίκων της Κρήτης καὶ τού Χαµιντιέ.
Προχθές, ὁ πρώτος Χαµιντιανός Κρητικός ἀπὸ τὴν τρίτη γενιά, ο Μουσταφά Κριντλή (Κρητικός) ήρθε στά Χανιά, συνοδευόµενος ἀπό τὸ σκηνοθέτη ∆ηµ. Μανωλεσάκη (φωτογραφία). Ενθουσιασµένος, ο 25χρονος Μουσταφάς, εκφράστηκε µὲ τὰ καλύτερα λόγια σε συνέντευξη που έδωσε στο Ραδιοφωνικό Σταθµό Κρήτης, γιά τή µεγαλόνησο, και τόνισε τὸν πόθο όλων των συγχωριανών του, νὰ ἐπισκεφθούν τα χώµατα ἀπὸ τὰ ὁποία τούς ξερίζωσε ό Τούρκος κατακτητής. Ο Μουσταφά Κριντλή, είπε ἀκόµη ότι το πείσµα τών Κρητικών της Συρίας είναι µεγάλο, γι’ αὐτὸ µέσα σε ξένη χώρα κατάφερναν να διατηρούν ζωντανά τα ήθη καὶ τὰ ἔθιµα της Κρήτης, όπως καὶ τὴν κρητική γλώσσα.
«Ο Χαµίντ ξόρισε τοὺς προγόνους µου, είπε, για να κάνει ένα ἀκόµη χωριό, που κι αὐτό όπως καὶ ἡ Κρήτη θὰ τὸν ὑβρίζει ἀλλὰ δὲν µπόρεσε παρά τὸν εξισλαµισµό, να σβήσει την κρητική καταγωγή µας».
Ο Κριντλή, κατά την παραµονή του στα Χανιά έπισκέφθηκε καί προσκύνησε τούς ταφους των Βενιζέλων, συναντήθηκε µε τον σεβ. κ. Είρηναίο, καὶ είχε επαφές µε ἐκπροσώπους των τοπικών αρχών».