2023: Ευχές για έναν κόσμο χωρίς αυταπάτες

Υπάρχουν ευχές που δεν μπορούν να εκφραστούν, την ίδια στιγμή που η ανθρωπότητα δεν φαίνεται να θέλει να αλλάξει ρότα, και αυτό χωρίς να σημαίνει πως δεν υπάρχουν εκατομμύρια πολίτες που επιζητούν εναγωνίως αυτή την αλλαγή. Οδεύοντας ταχέως προς το 2023, αυτό που μένει για τον περασμένο χρόνο είναι μια ασίγαστη φωτιά που καίει κάτω από τα πόδια μας, που όμως δεν είναι αρκετή για να μετατραπεί σε εκτεταμένη πυρκαγιά που θα κατακάψει στην κυριολεξία όλα τα απομεινάρια μιας οικτρής τελευταίας δεκαετίας που κληρονόμησε πλήθος παθογενειών στις κοινωνίες.
Ζούμε συνεχώς στις επάλξεις του ακοίμητου φρουρίου των συναισθημάτων μας, προσπαθώντας να διαφυλάξουμε με κάθε τρόπο και τα τελευταία ψήγματα ανθρωπιάς και όλο αυτό σε έναν κόσμο που παρακολουθεί παθητικά, υπερασπιζόμενος πολλάκις με σθένος αυτή του την παθητικότητα. Σε έναν κόσμο που και το 2022 βάδισε στα αχνάρια μιας παρατεταμένης υγειονομικής πανδημίας, σε ένα έτος που για πρώτη φορά μεταπολεμικά πραγματοποιήθηκε εισβολή σε βάρος ενός ανεξάρτητου κράτους, με αποτέλεσμα χιλιάδες άνθρωποι να γίνονται από τη μια μέρα στην άλλη πρόσφυγες, δεν μπορεί να πει κανείς πως κάπου πνέει άνεμος πραγματικής ελευθερίας.
Τα χρόνια όπου επικρατεί η ανισότητα σε όλα τα επίπεδα, η ανεργία και η αστεγία, σε αντιδιαστολή με τον εύκολο και γρήγορο πλουτισμό, όταν θυσιάζει κανείς τα πάντα χάριν της ικανοποίησης της επιδειξιμανίας και της φιλαυτίας, τις εποχές όπου τα πάντα μπορούν να γίνουν αν κάνει κανείς τη μαγική στροφή προς την ολική κατάκτηση των υλικών αγαθών, αυτή η παρατεταμένη ανθρώπινη δυστυχία κρατά πολύ και κάποια στιγμή δεν θα πρέπει να συνεχίσει.
Και δεν θα πρέπει ακόμη να διαρκέσει, όχι επειδή κάποιοι υποφέρουν απλά, αλλά επειδή αυτή η τραγικότητα του κόσμου κάποτε θα ξεσπάσει κατά δικαίων και αδίκων. Την ώρα που εκατομμύρια άνθρωποι λανσάρουν τα xριστουγεννιάτικα τραπέζια στα κοινωνικά δίκτυα, τη στιγμή που αμέτρητοι άλλοι χαλούν τις οικονομίες τους για να εορτάσουν την αλλαγή του χρόνου σε κάποιο σημείο της γης, ακριβώς ετούτη τη χρονική περίοδο επιλέγουν ουκ ολίγοι να θυσιάσουν εαυτούς για την επικρατούσα κατάσταση στη χώρα τους, όπως ο Ιρανός που αυτοκτόνησε στη Γαλλία.
Θα μου πείτε, και τι μας ενδιαφέρει αν στο Ιράν γίνονται διαμαρτυρίες, τι μας νοιάζει αν οι Ρώσοι χτυπούν εργοστάσια παραγωγής ρεύματος και ύδρευσης στην Ουκρανία, γιατί να πρέπει δηλαδή να ενδιαφερθούμε για τους Αφγανούς, τους Σύριους ή τους Αφρικανούς που πνίγονται στο Αιγαίο και τη Μεσόγειο; Σωστά. Για τον ίδιο λόγο λοιπόν δεν πρέπει να ενδιαφερθεί κανείς αν τουρκικοί πύραυλοι πλήξουν την Αθήνα. Ούτε αν οι Τούρκοι κάνουν απόβαση νύχτα σε κάποια ελληνικά νησιά. Τα του Καίσαρος τω Καίσαρι αγαπητοί.
Το 2023 λοιπόν ενδεχομένως να κρύβει πολλές εκπλήξεις και να μην είναι όλα τόσο ρόδινα από πλευράς ισορροπιών του τρόμου. Κατά τον ίδιο τρόπο που οι Ρώσοι εισέβαλαν στην Ουκρανία μην υπολογίζοντας τις αντιδράσεις της παγκόσμιας κοινότητας, με το ίδιο σκεπτικό μπορεί να εισβάλουν και οι Τούρκοι είτε στα νησιά του Αιγαίου είτε στον Έβρο. Οι εποχές που η πιθανότητα πολέμου ήταν πρόφαση και πρόσχημα για άλλους λόγους – εκλογικούς, πολιτικούς ή λόγους λαϊκού αποπροσανατολισμού – έχουν περάσει ανεπιστρεπτί και οι δικαιολογίες περί των περίφημων πια «κερδοσκοπικών παιχνιδιών» δεν πείθουν πως η απειλή πολέμου δεν μπορεί να γίνει πράξη από τη μια μέρα στην άλλη.
Θέλω να πω με αυτό πως ο κόσμος όλος δεν μπορεί να αισθάνεται πλέον ασφαλής, με δεδομένο ότι οι παράφρονες που κυβερνούν την ανθρωπότητα έχουν πολλαπλασιαστεί. Το 2023 όμως κομίζει και μια ελπίδα. Αυτή συνίσταται στο ξύπνημα του κόσμου και στην απόφαση να ξεκουνηθεί από τη θέση του. Εξάλλου οι ευκαιρίες δίνονται καθημερινά. Και με αυτό δεν εννοώ τα ακροδεξιά σενάρια περί «Διευθυντηρίου των Βρυξελλών» ή τη Θεϊκής έμπνευσης ρητορική περί «θανατηφόρων εμβολίων», που ούτως ή άλλως είναι γνωστό από πού εκπορεύεται.
Αναφέρομαι στην αυτονόμηση του κόσμου και τη διεκδίκηση των δικαιωμάτων τους, όχι με τη μορφή κλαδικής ή συντεχνιακής ζητιανιάς αλλά με το αίτημα για μια άλλη κοινωνία. Στη γενικευμένη ανασφάλεια και τη συνωμοσιολογία παντός καιρού, μία πρέπει να είναι η απάντηση: το κοινωνικό αίτημα για την αυτονόμηση των κοινωνιών. Τουλάχιστον στις εποχές που διανύουμε, το αίτημα αυτό είναι επίκαιρο και πάνω απ’ όλα όχι ουτοπικό.
Στις εποχές του γενικευμένου ζωτικού ψεύδους πως τάχα υπάρχουν πάντα κάποιοι που θέλουν το καλό μας, οι λαοθάλασσες στους δρόμους φαντάζουν ως η μόνη σωτήρια απάντηση στη συνεχιζόμενη κοροϊδία και εξαπάτηση.
Μακάρι το 2023 λοιπόν να σπείρει ευνοϊκούς ανέμους και όχι να θερίσει καταδυναστευτικές θύελλες. Για μια ακόμη φορά δηλαδή στην ιστορία της ανθρωπότητας, να διεκδικηθεί ένας πραγματικά διαφορετικός κόσμος και όχι αυτός με τις ψευτο-εγγυήσεις μερικής βελτίωσης ή της ικανοποίησης κλαδικών αιτημάτων. Ένας κόσμος χωρίς τις αυταπάτες του ως τώρα υποτιθέμενου καλύτερου δυνατού.