Το 2021 κυκλοφόρησαν πολλά έργα για τα 200 χρόνια από την ελληνική επανάσταση. Ένα από αυτά, ήταν και το κόµικ του Αντώνη Νικολόπουλου ή αλλιώς Soloup, µε τίτλο “21, η µάχη της πλατείας”.
ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΒΗΜΑΤΑ
Η ιδέα για ένα κόµικ που θα µιλάει για την επανάσταση είχε έρθει πριν από µερικά χρόνια, όταν οι επιµελήτριες του Μουσείου Εθνικής Ιστορίας διαπίστωναν ότι ο µέσος επισκέπτης του µουσείου έχει πολύ αποσπασµατικές γνώσεις από τα ιστορικά γεγονότα, διακατέχεται από στερεοτυπικές αντιλήψεις, ενώ πολλά από όσα συνέβησαν τα αγνοεί (όπως οι εµφύλιοι πόλεµοι). Όταν το 2016 το Πανεπιστήµιο Αιγαίου, στο πλαίσιο ενός συνεδρίου, παρουσίαση την χρήση των κόµικ για την παρουσίαση ιστορικών γεγονότων, η ιδέα αυτή πάτησε σε µια πιο γερή βάση. Έτσι το 2017 οι επιµελήτριες του µουσείου, ζητούν από τον Soloup, να δηµιουργήσουν ένα κόµικ για την επανάσταση του 1821. Η πρόταση για το κόµικ κατατέθηκε στον διαγωνισµό “200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση” που διοργάνωσε το Ελληνικό Ίδρυµα Έρευνας και Καινοτοµίας, απ’ όπου και κέρδισε την πρώτη θέση. Τρία χρόνια µετά κυκλοφορεί το κόµικ και το αποτέλεσµα είναι το λιγότερο εντυπωσιακό. Ένα βιβλίο 750 σελίδων, από τις οποίες οι 120 αποτελούν ίσως το πιο πλούσιο παράρτηµα που έχουµε δει ποτέ σε κόµικ. Σε αυτό περιλαµβάνεται ένα εκτενές χρονολόγιο της επανάστασης, ένα γλωσσάρι, κατάλογος των ονοµάτων που αναφέρονται και η σχετική βιβλιογραφία. Μέσα σε αυτήν συναντάµε και µια λίστα µε περισσότερα από 70 εικαστικά έργα, τα οποία έχει ενσωµατώσει δεξιοτεχνικά ο Soloup µέσα στην αφήγηση.
ΣΚΟΠΟΣ ΚΑΙ ∆ΟΜΗ
Σκοπός του βιβλίου δεν είναι να καλύψει όλα τα γεγονότα που έλαβαν χώρα στην επανάσταση, αλλά να δοθεί µια πολυεπίπεδη προσέγγιση της ιστορίας καθώς και να αναδειχθούν γεγονότα που δεν είναι πολύ γνωστά. Στο βιβλίο έτσι συναντάµε ιστορίες οι οποίες τεκµηριώνονται από πηγές της περιόδου εκείνης, ιστορικά αρχεία, αποµνηµονεύµατα αγωνιστών και ξένων φιλελλήνων, ιστορικές µελέτες κ.ά.
Το βιβλίο αποτελείται από 21 κεφάλαια, τα οποία είναι χωρισµένα σε 5 µεγάλες ενότητες: Πλατεία, Χατζάρια, Σεγούνι, Ήρωες και Γκιλοτίνα. Μέσα σε αυτά διαβάζουµε για τις βιαιότητες τόσο των Τούρκων όσο και των Ελλήνων, τη Φιλική Εταιρεία, την συµµετοχή των φιλελλήνων, την επίδραση της Γαλλικής Επανάστασης, την σφαγή της Χίου, την πολιορκία και άλωση της Τριπολιτσάς, την έξοδο του Μεσολογγίου, τα δάνεια και πολλά ακόµη για να καταλήξουµε και στην δίκη του Κολοκοτρώνη. Ανάµεσα στις αφηγήσεις συναντάµε και 20 σηµαντικά πορτραίτα, µεταξύ αυτών των Μπουµπουλίνα, Μπότσαρη, Ανδρούτσου, Νικηταρά, αλλά και Μαχµούτ Β και Καµύ.
Ο ΑΣΤΕΓΟΣ ΤΗΣ ΠΛΑΤΕΙΑΣ
Την κύρια αφήγηση την κάνει ο Κάρπος Παπαδόπουλος, απόγονος ενός πολεµιστή του ‘21, τον οποίο συναντάµε σε ένα παγκάκι της πλατείας Κολοκοτρώνη, σαν άστεγο. Στην πλατεία θα συναντήσει τη Λίµπυ, µια νεαρή κοπέλα µε την οποία θα αναπτύξουν µια φιλική σχέση. Μέσα από τη συζήτησή τους θα ξετυλιχθεί το νήµα της ιστορίας του 1821. Η προσέγγιση αντικειµενική, απέχει από την κλασσική αφήγηση που έχουν στο νου µας από τα σχολικά ακόµα χρόνια. Γίνεται αναφορά σε όλα τα κακώς κείµενα της ιστορίας, όπως τους εµφύλιους πολέµους, τα λάθη των πολιτικών ηγετών αλλά και των οπλαρχηγών, την στάση των Μεγάλων ∆υνάµεων ακόµα και την στάση του Πατριαρχείου που ήταν αρνητική στον αγώνα. Όπως αναφέρει ο ίδιος ο καλλιτέχνης, η Λίµπυ αντιπροσωπεύει όλους εµάς που έχουµε αρκετά κενά στην ιστορία µε πολλά κλισέ και συµβάσεις. Ο άστεγος από την άλλη έρχεται για να αναδείξει ακριβώς αυτό, τη συνειδητοποίηση της άγνοιας.
Για το βιβλίο πραγµατοποιήθηκε το 2021 µια πολύ ενδιαφέρουσα έκθεση στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο το οποίο περιλάµβανε πρωτότυπες σελίδες από το κόµικ, προσχέδια µε µολύβι, πλήθος από το υλικό τεκµηρίωσης που χρησιµοποιήθηκαν στο κόµικ ως πρωτότυπη αναφορά για τον σχεδιασµό των σκίτσων (κειµήλια, αρχεία, εικαστικά έργα κ.λπ.), ενώ δηµιουργήθηκε κι ένα ντοκιµαντέρ µε τίτλο “Making of… behind the sketches”. Στα Χανιά παρουσιάστηκε στο πλαίσιο του 5ου Φεστιβάλ Chaniartoon το 2021 και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ίκαρος.
γραμμοσκιάσεις… Zgur
