21 του Σεπτέμβρη. Παγκόσμια ημέρα Alzheimer.

Να μια ημερομηνία που δεν την ξεχνώ με τίποτα. Που την έμαθα, κι εγώ και όλη η οικογένεια με τον δύσκολο τρόπο. Που την βίωσαμε στο πετσί μας για τέσσερα φορτισμένα χρόνια. Γιατί είχαμε ένα πολύ κοντινό μας πρόσωπο με αυτήν την παλιοαρρώστια. Τώρα πια όλο αυτό το θέμα (θέλω να πιστεύω), το έχoυμε αφήσει πίσω μας.
Αν επανέρχομαι είναι γιατί σκέφτομαι ότι αυτή, η με πολύ πόνο αποκτημένη εμπειρία μου ίσως μπορέσει να βοηθήσει κάποιους άλλους συνανθρώπους που βρίσκονται τώρα στην αρχή μιας παρόμοιας με την δική μου περιπέτειας.
Alzheimer, είναι ασθένεια που προσβάλλει το κεντρικό νευρικό σύστημα και έχει ως αποτέλεσμα την καταστροφή των νευρικών κυττάρων και την ατροφία του εγκεφάλου, λένε οι ειδικοί επιστήμονες. – Alzheimer, δεν είναι να ξεχνάς που έχεις τα κλειδιά σου. Alzheimer, είναι να κρατάς τα κλειδιά στο χέρι, μπροστά στην κλειδωμένη πόρτα και να μην ξέρεις τι να τα κάνεις, μου έλεγε κάποιος αγαπημένος μου άνθρωπος πριν πολλά χρόνια.
Μόνο που εγώ τότε ήμουν νέα, πολύ νέα και αθώα. Και δεν καταλάβαινα καν την διαφορά. Θυμάμαι τον πρώτο καιρό. Έβλεπα τα σημάδια, αλλά ήμουν ανυποψίαστη. Κι ας είχα ακούσει κάμποσες ομιλίες για το θέμα αυτό. Κι ας είχα φίλους που είχαν γονείς που περνούσαν τα ίδια, κι ας είχαμε κουβεντιάσει άπειρες φορές για το πρόβλημα και τις επιλογές που μπορεί κάποιος να έχει. Ήμουν ανυποψίαστη γιατί δεν ήθελα να δω. Το πρόβλημα ήταν μπροστά στα μάτια μου αλλά εγώ δεν το καταλάβαινα, νομίζω γιατί δεν ήθελα να το αντιμετωπίσω.
Μετά όταν πια το πράγμα έγινε φανερό πήγα στο άλλο στάδιο. Δεν μπορούσα να το πιστέψω -δεν γίνεται να συμβαίνει αυτό σε μένα-σκεφτόμουν. Έκλεινα τα μάτια και παρακαλούσα να γυρίσω πίσω. Να γίνουν τα πράγματα όπως ήταν πριν. Όμως τίποτα δεν αλλάζει. Τα πράγματα παραμένουν πολύ άσχημα, καμιά φορά χειροτερεύουν κι όλας. Πρώτο μάθημα λοιπόν. Να αποδεχτείς την κατάσταση. Όταν το πάρεις απόφαση, μπαίνεις αμέσως στην επόμενη φάση του «έχω πρόβλημα και πρέπει να βρω τις όποιες δυνατές λύσεις». Κανείς δεν είπε ότι οι λύσεις είναι εύκολες. Ή ότι δεν πονάνε. Ή ότι δεν έχουν κόστος, προπάντων ψυχικό. Είσαι όμως στο μάτι του κυκλώνα και πρέπει να δράσεις. Κι όσο πιο γρήγορα κατανοήσεις ότι πρέπει να πάρεις τα πράγματα στα χέρια σου, τόσο το καλύτερο.
Ένα πολύ δύσκολο κομμάτι επίσης είναι ή επίλυση πρακτικών προβλημάτων. Συνήθως με την απέραντη βεβαιότητα που έχουμε όλοι ότι ο καιρός είναι αρκετός, αφήνουμε πολλά θέματα σε εκκρεμότητα. Περιουσιακά, οικονομικά, νομικά, τράπεζες, εφορίες όλα τούτα χρήζουν άμεσης τακτοποίησης. Πάμε τώρα στα πιο δύσκολα.
Οπλιστείτε με τεράστια υπομονή και αποφασιστικότητα. Οπλιστείτε με δύναμη να βλέπετε έναν άνθρωπο που μέχρι χθες ήταν ανεξάρτητος, αυτεξούσιος, ικανότατος, που ήταν στήριγμα αλλωνών να γίνεται σήμερα ένα κέλυφος άδειο. Βλέπεις μπροστά σου έναν άνθρωπο ίδιο με αυτόν που τον γνώριζες, που τον αγαπούσες και σε αγαπούσε. Μα μέσα στο σώμα αυτό δεν έχει μείνει τίποτα πια.
Ούτε μνήμες, ούτε αισθήματα, τίποτα. Ένα άδειο σακί μόνο με την μορφή του αγαπημένου σου, που στις χειρότερες των περιπτώσεων μπορεί να φεύγει από το σπίτι, μπορεί να σε βρίζει, μπορεί να σε κυνηγά να σε σκοτώσει. Μην το παίρνετε το πράγμα προσωπικά. Δεν τα κάνει όλα αυτά ο άρρωστός σας για να σας εκνευρίσει και να σας θυμώσει. Δεν τα κάνει ο ίδιος.
Τα κάνει η αρρώστια του. Ο ασθενής είναι κι αυτός φοβισμένος, τρομοκρατημένος. Γι αυτό μην θίγεστε, μην πικραίνεστε, μην στεναχωριέστε. Οι ειδικοί λένε πως ακόμα κι αν όλες οι σκέψεις και οι μνήμες χαθούν τα αισθήματα αναγνωρίζονται. Οπότε να έχετε κατανόηση με τους αρρώστους σας.
Όσο κι αν σας είναι δύσκολο, συμπεριφερθείτε τους με στοργή. Μην τους μαλώνετε, μην τους αποπαίρνετε. Δεν θέλουν να σας τυραννούν. Δεν το κάνουν επίτηδες. Είναι μόνο που είναι άρρωστοι. Μια τελευταία παραίνεση. Η νόσος Alzheimer είναι μια σκληρή ασθένεια. Οι φροντιστές των ασθενών, αλλά και τα άτομα που βρίσκονται κοντά τους φλερτάρουν συνεχώς με την κατάθλιψη, τα νεύρα, τις ενοχές, τον θυμό, την μοναξιά. Μην ντραπείτε να ζητήσετε βοήθεια. Όλα γίνονται πιο εύκολα όταν μοιράζονται.
Τώρα τελευταία διαβάζω στα μέσα ενημέρωσης μια πολύ ενδιαφέρουσα είδηση. Οι επιστήμονες, λέει, μετά από έρευνες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι θα μπορούν να διαγνώσουν αν ένας άνθρωπος αρρωστήσει από την νόσο Alzheimer είκοσι χρόνια πριν αρχίσουν να εκδηλώνονται τα πρώτα συμπτώματα της. Και πανηγυρίζουν για το γεγονός αυτό μιας και οι ασθενείς που έχουν την παλιοαρρώστεια αυτή αυξάνονται ολοένα και αποτελούν ένα καθόλου ευκαταφρόνητο ποσοστό του παγκόσμιου πληθυσμού.
Εγώ διαβάζω αυτήν την είδηση και προβληματίζομαι. Μόνο για πρόγνωση μιλάνε και όχι για θεραπεία. Άραγε θα υπάρξει ποτέ περίπτωση κάτι κατεστραμμένο όπως ένα εκφυλισμένο εγκεφαλικό κύτταρο να ξαναφτιαχθεί; Ή έστω να αντικατασταθεί με άλλο που θα κάνει την ίδια δουλειά; Και σκέφτομαι πως αυτή η ερώτηση είναι μια καλή ευκαιρία για να ερευνήσει ο άνθρωπος τα όριά του, μιας και τα τελευταία χρόνια έχει πάρει πολύ ψηλά τον αμανέ και έχει πεισθεί ότι έγινε κι αυτός ένας μικρός έστω, Θεός. Πράγμα που αρρώστιες σαν το Alzheimer και καιρικά φαινόμενα σαν αυτό του προχθεσινού Ιανού, διαψεύδουν κατάφωρα.