2,4 Δινιτροφαινόλη: Ενα δηλητήριο “αδυνατίσματος” πάλι στο προσκήνιο

Ηταν επόμενο. Ζούμε σε μια ανθρώπινη κοινωνία που στην κυριολεξία ο ακατάσχετος καταναλωτισμός την «άγει… και φέρει της ρινός έλκων». Η απόδειξη είναι πασίδηλη.
Ο Homo catanaloticus «τρώει το καταπέτασμα», γίνεται κοιλιόδουλος και ευτραφής και ύστερα ξοδεύει χρήματα στα διάφορα ινστιτούτα αδυνατίσματος, που στις μέρες μας «φυτρώνουν σαν τα μανιτάρια». Αναζητάει υλικά και μέσα με κάθε τρόπο ακόμα και μη νόμιμο για να «κάψει» το λίπος του. Να βγει στα μέσα μαζικής ενημέρωσης και να καυχηθεί πως κατάφερε μέσα σε λίγο χρόνο να χάσει πολλά κιλά…
Δίνεται έτσι η χρυσή ευκαιρία στους ανά την οικουμένη κερδοφρενείς καιροσκόπους να εκμεταλλευτούν την απουσία ή τα «παράθυρα» των νόμων, καθώς και την αδιαφορία των αρμοδίων και να φουσκώσουν το πορτοφόλι τους. Να λοιπόν πως μπήκε στην παγκόσμια αγορά η 2,4 δινιτροφαινόλη (2,4-dinitrophenol) γνωστή και ως DNP.
Πρόκειται για μια κίτρινη κρυσταλλική χημική αρωματική ένωση με μυρουδιά που θυμίζει μούχλα και χημικό τύπο C6H4N2O5. Είναι ένα από τα 6 ισομερή της δινιτροφαινόλης. Χαρακτηρίζεται ως «δηλητήριο» του κυτταρικού μεταβολισμού. Αποσυνδέει τη διαδικασία της οξειδωτικής φωσφορυλίωσης με τη μεταφορά πρωτονίων δια μέσου των μιτοχονδριακών μεμβρανών, πράγμα που οδηγεί στην ταχύτατη αύξηση της κατανάλωσης του οξυγόνου και κατά συνέπεια στην παράλληλη αισθητή μείωση του συνένζυμου της τριφωσφορικής αδενοσίνης (Adenosine triphosphate – ATP). Η ATP αποτελεί το βασικό μόριο της βιοχημείας σε όλους τους ζωντανούς οργανισμούς εφοδιασμού με υδρόλυση της απαραίτητης για τις χημικές αντιδράσεις ενέργειας. Με απλά λόγια η 2,4 δινιτροφαινόλη αυξάνει τη θερμική ενέργεια και κατά συνέπεια τη θερμοκρασία του οργανισμού που τη χρησιμοποιεί. Δραστηριοποιείται έτσι ο μεταβολισμός και κατακαίγονται τα λίπη του.
Η αρχική της χρήση ήταν ως χρωστική ουσία, μέσο συντήρησης του ξύλου, βοηθητικό εμφάνισης των φωτογραφικών φιλμ και υλικό παρασκευή εκρηκτικής ύλης και φυτοφαρμάκων. Στα χημικά εργαστήρια βρίσκει εφαρμογή στην ταυτοποίηση των κετονών. Θεωρείται από την EPA των Η.Π.Α. (Environmental Protection Agency) σοβαρός περιβαλλοντικός ρυπαντής. Βρέθηκε σε 61 από τις 1400 περιοχές σε ποσότητες που επιβάλλουν τη λήψη μέτρων αντιρρύπανσης. Μπορεί να ρυπάνει την ατμόσφαιρα και να αντιδράσει με το άζωτο σχηματίζοντας επικίνδυνες ενώσεις. Στο έδαφος μεταβολίζεται από τους αερόβιους μικροοργανισμούς. Πιστεύεται πως επιδρά τοξικά στους αναερόβιους μικροοργανισμούς γιατί προκαλεί μείωση του μεθανίου.
Κατά τη διάρκεια του 1930, ύστερα από σχετικές έρευνες του πανεπιστημίου Stanford διαπιστώθηκε πως η 2,4-δινιτροφαινόλη αυξάνει σημαντικά την δραστηριότητα του μεταβολισμού, οπότε και χρησιμοποιήθηκε με τη μορφή χαπιού για το αδυνάτισμα. Μάλιστα η δόση καθορίζονταν περισσότερο όχι από τη μείωση της ενέργειας από το ATP, αλλά από την αύξηση της σωματικής θερμοκρασίας εξαιτίας της θερμότητας που παράγεται. Διαπιστώθηκε πως η υπερδοσολογία μπορεί να προκαλέσει μοιραίο για το χρήστη πυρετό. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι στη Ρωσία η 2,4 – δινιτροφαινόλη χρησιμοποιούνταν για την αποφυγή κρυοπαγημάτων στο στρατό. Με τη συχνή χρήση της που είχε καταντήσει «συρμός» παρατηρήθηκαν επίσης και δευτερεύουσες ανεπιθύμητες επιδράσεις και ιδιαίτερα καταρράκτης.
Τότε οι Η.Π.Α. το 1938 απαγόρευσαν τη χρήση της ως φάρμακο. Ωστόσο σήμερα ορισμένα «παρακυκλώματα» αλωνίζουν για ίδιο όφελος την παγκόσμια αγορά. Μάλιστα από ορισμένους ειδικούς αδυνατίσματος συστήνεται ακόμα με αυστηρές οδηγίες μη υπέρβασης της δόσης. Πώς όμως καθορίζεται η συνιστώμενη δόση, που πρέπει να διαφέρει από οργανισμό σε οργανισμό, αυτό είναι άλλη ιστορία. Όμως σήμερα μετριούνται πάνω από 62 περιπτώσεις θανάτου από τη χρήση της 2,4 – δινιτροφαινόλης. Το 2007 μία Γερμανίδα. Πρόσφατα μία Αγγλίδα φοιτήτρια της ιατρικής του πανεπιστημίου leeds 23 χρόνων. Και να φανταστεί κανείς πως στη Μεγάλη Βρετανία η ένωση αυτή θεωρείται παράνομη από το Ρυθμιστικό Οργανισμό Φαρμάκων και Προϊόντων Υγείας  (Medicines & Healthcare products Regulatory Agency-MHRA).
Με την ευκαιρία του θανάτου της φοιτήτριας και της βαριάς ασθένειας ενός Γάλλου πολίτη από τη χρήση της 2,4 – δινιτροφαινόλης η Ιντερπόλ έστειλε ειδικό σήμα επικινδυνότητας σε όλες τις χώρες. Και τι έγινε; Τίποτα το σπουδαίο. Τα παράνομα εργαστήρια συνεχίζουν την παραγωγή χωρίς να τηρούνται οι στοιχειώδεις κανόνες υγιεινής. Οι διαδικτυακοί ιστοί τη διαφημίζουν ως καταπληκτικό συμπληρωματικό για άμεσο και αποτελεσματικό αδυνάτισμα προϊόν διατροφής. Οι αρμόδιες για την υγεία ρυθμιστικές αρχές «καθεύδουν» στην αιώρα της προσκαιρότητας και του ωχαδερφισμού. Το μόνο σίγουρο είναι πως θα θρηνήσουμε και άλλα θύματα του θανατηφόρου πυρετού της 2,4 – δινιτροφαινόλης.