Του ΣΤΕΦΑΝΟΥ
ΑΝΔΡΙΑΝΗ
Το Υπουργείο, αντί να μηχανεύεται και να εφευρίσκει νομικίστικους λόγους απόρριψης, του φακέλου “ΠΟΠ’’, να ψάξει να βρει μέσα από τους κανονισμούς και τις διεθνείς εμπειρίες και πρακτικές, τα κατάλληλα επιχειρήματα που
θα συμπλήρωναν τους φακέλους να προωθηθεί πιο δυναμικά το θέμα όχι μόνο του κρητικού “ελαιολάδου ΠΟΠ’’ αλλά και άλλων σημαντικών
ελαιοπαραγωγών περιοχών της χώρας.
Ένας εμπειρογνώμονας περί τα αγροτικά της Ε.Ε. -έξω από τα κατεστημένα μικροσυμφέροντα των σημερινών ισχνών ΠΟΠ- θα τους ενημέρωνε
για το πώς βρήκαν και βρίσκουν τις λύσεις άλλες ενδιαφερόμενες χώρες
που εφαρμόζουν εθνική στρατηγική για το “ελαιόλαδο ΠΟΠ’’ και
πώς ωφελούνται παραγωγοί και οικονομία περισσότερο από μας.
Β’ Μέρος
Στο χθεσινό Α’ μέρος του δημοσιεύματος, κατέθεσα την άποψη
ότι το 1993 που η Ε.Ε. ενέκρινε χαρακτηρισμούς “ελαιολάδων ΠΟΠ”, χάσαμε την ευκαιρία, με ευθύνη του τότε υπουργείου, να αξιοποιήσουμε εμπορικά το διεθνώς γνωστό όνομα της Κρήτης
γιατί σπείραμε στην κυριολεξία… εδώ κι εκεί χαρακτηρισμούς ΠΟΠ, σε εν πολλοίς άγνωστες μικροπεριοχές, τη στιγμή που την ίδια εποχή οι Ιταλοί τιτλοφορούσαν τα δικά τους “ελαιόλαδα ΠΟΠ’’
με ονόματα μεγάλων γνωστών περιοχών της Ιταλίας διεθνώς, αξιοποιώντας στον μέγιστο δυνατό βαθμό την εμπορική
δυναμική της ονομασίας προϊόντων ΠΟΠ.Τα επόμενα χρόνια στη χώρα μας η αξιοποίηση της ετικέτας ΠΟΠ δεν ήταν αποτελεσματική για το ελαιόλαδο.
Δυστυχώς και το 2009, το υπουργείο συνεχίζει όχι μόνο χωρίς στρατηγικό σχεδιασμό για το ελαιόλαδο αλλά και το χειρότερο, να είναι αρνητικό στο να αποκατασταθούν οι λάθος χειρισμοί του παρελθόντος.
ΥΠ. ΑΓΡΟΤ. ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΤΡΟΦΙΜΩΝ: ΕΡΜΑΙΟ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ Ή ΑΔΙΑΦΟΡΙΑ;
Από το 2005 οι ελαιοπαραγωγικοί φορείς ΣΕΔΗΚ και ΣΠΑΚΕ προσπαθούν να προωθήσουν τον χαρακτηρισμό ελαιόλαδο “ΠΟΠ Κρήτη’’.
Δυστυχώς, με το που υποβλήθηκε ο φάκελος, αντέδρασε όλο το πλέγμα των μικροσυμφερόντων -ατόμων και φορέων- που εν τω μεταξύ στήθηκε γύρω από το θέμα ΠΟΠ. Και το χειρότερο, το υπουργείο συνταυτίστηκε με τους αντιδρώντες και απέρριψε τον φάκελο.
Τα επιχειρήματα της απόρριψης όπως δημοσιοποιήθηκαν στο από 18/6/2009 Δελτίο Τύπου του Υπ. Αγρ. Ανάπτυξης και Τροφίμων, είναι εμφανώς προσχηματικά, και εφευρέθηκαν για να δικαιολογήσουν το “θάψιμο’’ του φακέλου.
Οι λόγοι που προβάλλει το υπουργείο, δεν δικαιολογούν την απόρριψη, ούτε με την πιο ακραία νομικίστικη γραφειοκρατική διύλιση της νομοθεσίας, πράγμα το οποίο ενδελεχώς έχει αντικρούσει ο εκτελεστικός διευθυντής του ΣΕΔΗΚ δρ Νικ. Μιχελάκης και άλλοι παράγοντες του ΣΕΔΗΚ και του ΣΠΑΚΕ. Παραθέτω ενδεικτικά παραδείγματα -αίολων- κατά τη δική μου άποψή, επιχειρημάτων απόρριψης:
– Ισχυρίζεται το Υπουργείο ότι το πρασινοκίτρινο χρώμα και η φρουτώδης γεύση είναι τα κύρια οργανοληπτικά χαρακτηριστικά για 5 από τα ήδη καταχωρισμένα ελαιόλαδα ΠΟΠ της Κρήτης και ως εκ τούτου δεν ήταν δυνατό να διαχωρίσουν σαφώς το ελαιόλαδο ΚΡΗΤΗ από όλα τα υπόλοιπα ελαιόλαδα του νησιού.
Σχόλιο:
Στους φακέλους της πλειονότητας των ελαιολάδων ΠΟΠ, (σχεδόν εκατό! έχει εγκρίνει η Ε.Ε. μέχρι σήμερα σε Ελλάδα, Γαλλία, Ισπανία, Ιταλία και Πορτογαλία ), το “πρασινοκίτρινο χρώμα’’ και η “φρουτώδης’’ γεύση, περιγράφονται με ίδιους ή παραπλήσιους όρους ή και μικρές λεκτικές παραλλαγές στη διατύπωση. Και αφορά τόσο στα ελαιόλαδα ΠΟΠ “ομπρέλα”, όσο και στα μεμονωμένα (αν το υπουργείο δεν ήταν εκ προοιμίου αρνητικό, ένας γευσιγνώστης θα τους έδινε αμέσως λύση, αν ενδεχομένως χρειαζόταν λεκτική προσαρμογή στη διατύπωση).
– Άλλος ισχυρισμός του υπουργείου: Η Κρήτη δεν έχει ομοιογενείς φυσικούς και ανθρώπινους παράγοντες, και παράγει ελαιόλαδα διαφορετικά που δεν μπορούν να ενταχθούν σε “ΠΟΠ Κρήτη’’.
Σχόλιο:
Το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων στις 25/10/2005 στην απόφασή του που απέρριψε τις ενστάσεις της Γερμανίας και της Δανίας κατά της αποκλειστικότητας της Ελλάδας στην ονομασία τυρί “φέτα’’, δέχτηκε ότι το ολόκληρο το γεωγραφικό τρίγωνο Ήπειρος – Νήσος Λέσβος – Καλαμάτα έχει ομοιογενείς φυσικούς και ανθρώπινους παράγοντες για το τυρί “ΠΟΠ Φέτα’’.
Το αυτό θεωρήθηκε για όλη η Κρήτη, για τον χαρακτηρισμό “γραβιέρα ΠΟΠ Κρήτης’’. Επίσης η περιοχή Foggia στην Ιταλία (με έκταση σχεδόν όση η Κρήτη) έχει ένα μόνο ελαιόλαδο ΠΟΠ, το “ΠΟΠ Dauno”, το οποίο συμπληρώνεται με το γεωγραφικό όνομα κάθε μιας από τις τέσσερις επί μέρους περιοχές της Foggia που παράγει λάδι διαφορετικής ποικιλίας.
Εξάλλου, ο Κανονισμός της Ε.Ε. δεν καθορίζει επακριβώς πως μετριέται η ομοιογένεια των φυσικών παραγόντων κάθε περιοχής, πράγμα που επέτρεψε τότε στους Ιταλούς να εξασφαλίσουν τις εμπορικές ονομασίες που αναφέρθηκαν παραπάνω και σήμερα στους Ισπανούς να επεξεργάζονται -σύμφωνα με πληροφορίες- να αξιοποιήσουν το πασίγνωστο όνομα της περιφέρειας της Ανδαλουσίας, μαζί με τα ήδη εγκεκριμένα ΠΟΠ μικρότερων περιοχών της.
Το Υπουργείο, αντί να μηχανεύεται νομικίστικους λόγους απόρριψης, θα’ πρεπε να θέσει σε κίνηση τον μηχανισμό να βρει μέσα από τους κανονισμούς και τις διεθνείς εμπειρίες και πρακτικές όλα εκείνα τα επιχειρήματα που θα συμπλήρωναν τους φακέλους να προωθηθεί πιο δυναμικά το θέμα, όχι μόνο του ελαιολάδου “ΠΟΠ Κρήτης’’, αλλά και άλλων σημαντικών γνωστών ελαιοπαραγωγών περιοχών της χώρας (ένας εμπειρογνώμονας περί τα αγροτικά της Ε.Ε., θα τους ενημέρωνε για το πως βρήκαν και βρίσκουν λύσεις άλλες χώρες που έχουν αγροτική στρατηγική).
Φυσικά, για να μην αυταπατόμαστε, το ελαιόλαδο “ΠΟΠ Κρήτη’’ δεν είναι η μαγική λύση που αυτομάτως θα τυποποιήσει και θα προωθήσει μαζικά το λάδι. Είναι όμως μια ισχυρή βάση για να επιχειρηθεί ένα νέο ξεκίνημα για να μπει το χύμα λάδι στο μπουκάλι και να διεκδικήσει στη διεθνή αγορά τις καλύτερες τιμές που αξίζουν στην ποιότητά του.
Παράλληλα τίθεται ένα ερώτημα για το υπουργείο, που είναι ο υπεύθυνος φορέας τήρησης των ευρωπαϊκών κανονισμών στη χώρα μας:
Κάλεσε άραγε ποτέ εκείνους οι οποίοι από το 1993 αξιοποιούν τα οκτώ κρητικά ελαιόλαδα “ΠΟΠ”, που σήμερα ενίστανται στο “ΠΟΠ Κρήτη” και να τους ρωτήσει αν δεκαπέντε χρόνια τώρα, εξασφάλισαν το πρόσθετο όφελος για τους παραγωγούς ελαιολάδου ΠΟΠ, που προκύπτει από την εμπορική εκμετάλλευση της ετικέτας;
Σημειώνω τα αναφερόμενα στον Κανονισμό (ΕΚ) 510/2006 προοίμιο, σχετικά με τις ΠΟΠ:
“…Η προώθηση προϊόντων που παρουσιάζουν ορισμένα χαρακτηριστικά μπορεί να αποτελέσει σημαντικό πλεονέκτημα για την αγροτική οικονομία, ιδίως στις μειονεκτικές… εξασφαλίζοντας, αφενός, τη βελτίωση του γεωργικού εισοδήματος και, αφετέρου, τη συγκράτηση του αγροτικού πληθυσμού σε αυτές τις περιοχές’’. Ικανοποίησαν την πρόβλεψη του Κανονισμού και πόσο;
* Ο Στέφανος Ανδριάνης είναι αντισ/γος ε.α., πολιτ. μηχανικός, επικεφαλής της αντιπολίτευσης στον δήμο Μουσούρων και μέλος του Εποπτ. Συμβουλίου της Τ.Ε.Δ.Κ ν. Χανίων
