Επιστολή Σαρτζετάκη

Σε επιστολή του προς τον νομάρχη Χανίων Γρηγόρη Αρχοντάκη και τον δήμαρχο Καντάνου Ευτύχη Δασκαλάκη, ο πρώην πρόεδρος της Δημοκρατίας Χρήστος Σαρτζετάκης αναφέρεται στη μνήμη του Γιάννη Α. Αρχοντάκη.
Ολο το κείμενο της επιστολής έχει ως εξής:
"Αξιοτίμους κυρίους
Νομάρχην Χανίων Γρηγόρην Αρχοντάκην
Δήμαρχον Καντάνου Ευτύχην Δασκαλάκην
Με ιδιαίτερη συγκίνησιν έλαβα την πρόσκλησί σας στις εκδηλώσεις και την ημερίδα, πού διοργανώνετε το προσεχές Σάββατο 11η τρέχοντος μηνός Ιουλίου, προς τιμήν του αλησμόνητου Ανδρέα Αρχοντάκη με την ευκαιρία αποκαλυπτηρίων άνδριάντος του στην γενέτειρά του, τον οικισμό Πλεμενιανά του Δήμου Καντάνου.
Η συγκίνησίς μου είναι εύλογη. Με τον άλησμόνητον Ανδρέα Άρχοντάκη με συνέδεε βαθύτατη φιλία. Τον είχα γνωρίσει πριν από την δικτατορία τών επίορκων εθνοπροδοτών απριλιανών. Και συνδεθήκαμε στενά, αν και οι επαφές μας ήσαν περιορισμένες: στις λίγες φορές ανόδου του έδώ στην πρωτεύουσα άλλα και ιδικής μου καθόδου στα πατρογονικά χώματα της μαγευτικής Κρήτης, κατά τις οποίες και ποτέ δεν παραλείπαμε, ούτε αυτός, ούτε εγώ, να συναντηθούμε· ως επίσης, οι επαφές μας ανανεώνονταν στις εορτές με τις γραπτές ευχές, πού πάντοτε ανταλλάσσαμε. Η τελευταία μας έπαφή έγινε με τις χριστουγεννιάτικες ευχές, που μού έστειλε, πάντοτε εγκάρδιες και ολόθερμες, λίγες ήμερες πριν μας αφίσει οριστικά. Τις ανταποδοτικές μου ευχές του έστειλα τότε, χωρίς να γνωρίζω την αιώνια αποδημία του, την οποίαν ύστέρως πληροφορήθηκα από συνάδελφο μου Εφέτη, που είχεν υπηρετήσει Στα Χανιά και τον έγνώριζε και με ενημέρωσεν ως γνώστης και της ιδικής μου φιλίας. Φυσικά το άγγελμα με κατέθλιψε, όπως όλους. Αλλά συνεπλήρωσα την ατέλεστη αυτή τελευταία μου επαφή με τον αλησμόνητο φίλο, έστω καθυστερημένα, όταν με την πρώτη κάθοδο μου στην Κάντανο μετά την Προεδρική μου θητεία προσήλθα και, ευλαβής προσκυνητής, απέθεσα λίγα λουλούδια στον τάφο του. Ταπεινή παρουσία, την οποία είμαι βέβαιος, ότι θα την ένοιωσε με την θαυμαστή αίσθαντικότητά του και ο Ανδρέας στην γαλήνη του, εκεί ψηλά, πού τώρα βρίσκεται. Αυτή ήταν η τελευταία εκ του μακρόθεν άμεση νοερή επικοινωνία μας. Διότι τέτοια είχε προηγηθή και όταν ζούσε: όταν επί δικτατορίας είχαμε προσέλθει με φίλους στην Αίγινα, για να επισκεφθούμε τούς κρατουμένους στις έκει φυλακές, αληθινούς αγωνιστές τής Δημοκρατίας, ανάμεσά τους και τον Ανδρέα Αρχοντάκη (οι άλλοι, αν ενθυμούμαι καλώς, ήσαν ο Νέστορας, ο Νοταράς, κλπ). Αλλά δεν μας επετράπη. Διεμηνύσαμε όμως στους κρατουμένους την εκεί προσέλευσή μας, και έτσι και αυτή η επικοινωνία μου με τον Ανδρέα Αρχοντάκη έμεινε νοερά εκ του μακρόθεν. Χωρίς και να επαναληφθή. Διότι ακολούθησε και η ιδική μου σύλληψις και κράτησις επί ένα περίπου χρόνο, κατ’ αρχάς στo εργαστήριο τών βασανιστηρίων, το Ε.Α.Τ. της Ε.Σ.Α., και στη συνέχεια στις φυλακές Κορυδαλλού…
Έγνώρισα λοιπόν κατάβαθα μια εξαιρετική προσωπικότητα. Τον Ανδρέα Άρχοντάκη στην πληρότητά του: ως άνεκτίμητον ελεύθερον άνθρωπο, ως λαμπρό διανοούμενο, ως ασυμβίβαστο δημοκράτη, ως αδάμαστον αγωνιστή και υπερασπιστήν εμπράκτως, όχι με τα λόγια μόνον, ιδεών, που καταυγάζουν τον ανθρώπινο πολιτισμό, ως προικισμένο με ευψυχία απαράμιλλη, ως μαχητή ακατάβλητο στην πρωτοπορία πάντοτε των ευγενέστερων αγώνων.
"Όλοι όσοι τον έγνώρισαν και εγεύθηκαν την ακτινοβολία τής προσωπικότητός του έχουν μύρια και ανεξάντλητα να ιστορήσουν για τις διάφορες πτυχές της. Αντί πολλών, προσωπικώς θα περιορισθώ σε μία αρετή του, αύτη, πού προϋποθέτει, αλλά και ενέχει, περιλαμβάνει όλες ανεξαιρέτως: Ο Ανδρέας Αρχοντάκης υπήρξεν αληθινός, όχι ψευδεπίγραφος Δημοκράτης. Ήτο κατά συνείδησιν, όχι μόνον κατά τοποθέτησιν δημοκράτης, όπως η πληθώρα τών σφετεριζομένων τον χαρακτηρισμόν, ενώ στην πραγματικότητα πρόκειται για θλιβερά ενεργούμενα εξουθενωτικού αντιδημοκρατικού λαϊκισμού της χειροτέρας μορφής, πρόθυμα να υπηρετήσουν χάριν ιδιοτέλειας οποιαδήποτε ανομία και πολιτική κατάστασι. Ο Ανδρέας Αρχοντάκης απέδειξε την δημοκρατικότητα του με τον καθημερινό του βίο. Την απέριττη καθημερινή του ζωή’ την άφειδώλευτη προσφορά και προθυμία του έναντι όλων, και μάλιστα αφιλοκερδώς, κατά την άσκησι του υψηλού επαγγέλματός του ως ιατρού· ακόμη και με αυτή την λεβέντικη παραδοσιακή ενδυμασία του, γιατί με την υψηλοφροσύνη, που τον διακατείχε, δεν ήθελε να προσχωρήσει στην μάζα, να φοράει φράγκικα! Θεώρησις υψιπετής, εμφαίνουσα πορείαν ζωής εναντίον του ρεύματος, ακριβώς εναντίον της επιβαλλομένης υπό του φθοροποιού πάντοτε συρμού ισοπεδώσεως, και αυτό προς διατήρησι της εθνικής μας ατομικότητας και ιδιοπροσωπείας. Καταδεικνύεται έτσι και από της πλευράς αυτής ως αληθινός Ελλην. Και φυσικά, αμετανόητος Κρητικός ! Και ισοδυνάμως, με την εις τα κοινά ανάμειξί του ο Ανδρέας Αρχοντάκης όντως διέλαμψε. Πολλαπλώς. Κυρίως με την ποικίλη από της πρώτης στιγμής αντιδικτατορική δραστηριότητά του, η οποία και τον ωδήγησε στις διώξεις και φυλακίσεις του. Παθήματα, που πάντοτε αντιμετώπισε καρτερικώς, με την υπεροχή ελευθερόφρονος πνεύματος ζηλευτής, δύσκολα κατορθωτής, εμβελείας.
Αυτός σε λίγες γραμμές υπήρξεν ο Ανδρέας Άρχοντάκης. Αληθινός Δημοκράτης, γνήσιος Κρητικός, αληθινός Έλλην.
Σάς αξίζουν ανεπιφύλακτα συγχαρητήρια για την πρωτοβουλία σας τοιούτον άνδρα να τιμήσετε.
Λυπούμαι μόνον, διότι λόγω της πολύ καθυστερημένης περιελεύσεως, μόλις χθες, τής προσκλήσεώς σας και άλλων δεσμεύσεων μου αδυνατώ να ανταποκριθώ εις αυτήν.
Δεχθείτε λοιπόν την παρούσα επιστολή μου, με την παράκλησι να αναγνωσθή στις εκδηλώσεις, ως μία λιτή σπονδή εκ μέρους μου στην μνήμη ενός αλησμόνητου φίλου και εξόχου Έλληνος πατριώτου.
Με φιλικούς χαιρετισμούς
Χρήστος Α. Σαρτζετάκης