Γράφει ο ΑΝΔΡΕΑΣ ΚΑΛΟΓΕΡΑΚΗΣ*
Ενα θαυμάσιο βιβλίο που ευτύχησα να αποκτήσω και που με έκπληξη διαπίστωσα ότι αγγίζει την τελειότητα κατά την ταπεινή μου άποψη.
Παρ’ όλο που δεν κατέχω ιδιαίτερες φιλολογικές γνώσεις και συνεπώς τα γραφόμενα από εμένα σχετικά με το σχολιασμό και την περιγραφή του παραπάνω βιβλίου, δεν έχουν λογοτεχνικό ειρμό και λογοτεχνικό τόνο, αντιλαμβάνομαι πλήρως την αξία και την σπουδαιότητα της φιλολογικής αναζήτησης και στον τομέα των τοπικών διαλέκτων.
Το βιβλίο περιέχει περίπου 10.000 λέξεις της Δυτικοκρητικής διαλέκτου, που μελετώντας τις ανακαλύπτουμε και ενθυμούμαστε τις ρίζες μας, την ιστορία μας και τον πολιτισμό μας.
Εκφράζω την άποψη ότι στην απαραίτητη εκπαίδευση των μαθητών στην αρχαία Ελληνική γλώσσα η οποία πρέπει να αρχίσει απ‘ την παιδική ηλικία, η βάση εκκίνησης πρέπει να είναι η μητρική μας γλώσσα, η γλώσσα των παππούδων μας, των προππάπων των χωριών μας, και με αυτή πρέπει να κεντρίσουμε την περιέργεια και το ενδιαφέρον των μαθητών για περαιτέρω έρευνα και μάθηση. π.χ. όταν ο μαθητής του δημοτικού μάθει ότι ο πάππος του αποκαλούσε την στάχτη “άθο“ (ο άθος) και ότι η λέξη αυτή παράγεται απ΄το αρχαιοελληνικό ρήμα αιθώ=καίω δια πυράς, ή αν μάθαινε από τις φράσεις του προπάππου του “Έδιοξέ μου να αντιγαείρω και να μη μ-πάω στο γάμο“ (που αναφέρεται και στο εν λόγω βιβλίο), (σ.σ. το ο του έδιοξε με ο, όχι με ω) και ότι η λέξη “έδιοξε“ είναι γνωστή αρχαιοελληνική έδοξε……. “έδοξε τη βουλή και τω δήμω…” και “έδοξεν τοις στρατηγοίς…κλπ“ του Ξενοφώντος απ‘ το βιβλίο Κύρου ανάβαση, φανταστείτε τι ενδιαφέρον θα έδειχνε για περαιτέρω έρευνα και μαθήση.
Όπως διδάσκονται σήμερα τα αρχαία Ελληνικά και δίχως να ξεκινούν από τις ρίζες μας ή να τις ενθυμίζουν στους μαθητές, τα καθιστούν ανιαρά σ‘ αυτούς, και έτσι συντελείται σιγά-σιγά μια αισθητική αποσάρκωση των λέξεων, μια περιφρόνηση των νοημάτων και ένα κουραστικό μπέρδεμα όλως των στοιχείων του θεϊκού αυτού λόγου.
Μέσα στο παραπάνω πόνημα θα βρεί κάθε αναγνώστης χιλιάδες τέτοια παραδείγματα στα οποία φαίνεται καθαρά ότι στην γλώσσα των πάππων μας ζουν και πάλλονται πολυάριθμα στοιχεία, γλωσσικά ιδιώματα αλλά και λέξεις του αρχαίου λόγου αμετάβλητα ή με την ζωοποιά σφραγίδα που χάρισε η αέναη μεταβολή της γλωσσικής αίσθησης στο πέρασμα του χρονου. Τότε θα τον αγαπήσει, θα εξοικειωθεί μαζί του και θα ενδιαφερθεί για την περαιτέρω μελέτη του.
Επίσης θα αντιληφθεί πόση επίδραση ασκήθηκε στην τοπική διάλεκτο μέσα στα 270 χρόνια περίππου της οθωμανικής κυριαρχίας και στα 550 περίπου χρόνια Ρωμαϊκής και Ενετικής κυριαρχίας. Περίπου το 1/3 των λέξεων του βιβλίου έχουν Τουρκική προέλευση, και το άλλο 1/3 Ενετική προέλευση.
Γι‘ αυτόν το λόγο, τέτοια βιβλία όπως αυτό του καθηγητού κ. Ξανθινάκη Αντώνη που είναι και ουσιαστικά το μοναδικό στο είδος του στην δυτική Κρήτη, είναι κάτι παραπάνω από ανεκτίμητο. Είναι ένας θησαυρός γνώσης που πρέπει να προμηθευτεί κάθε μαθητής, κάθε φιλόλογος, κάθε Κρητικός, κάθε Έλληνας.
Είναι τόσο μεγάλη η επιστημονική, φιλολογική και η κοινωνική αξία του έργου αυτού, ώστε κατά την άποψη μου, κάποτε πρέπει να εισαχθεί ολόκληρο και στο Διαδίκτυο.
Άλλωστε, και το περίφημο λεξικό της αρχαίας Ελληνικής γλώσσας των Liddell-Scott, που θεωρείται το καλύτερο στον κόσμο, είναι ολόκληρο στο Διαδίκτυο.
Εκφράζω κι εγώ στον κ. Ξανθινάκη Αντώνη τα πιο θερμά μου συγχαρητήρια και τον θαυμασμό μου, αλλά και τις ευχαριστίες μου για το απόκτημα μου, το οποίο είναι προϊόν ενδελεχούς και βαθειάς μελέτης, επίπονης προσπάθειας και ταλαιπωριών του ίδιου σε πολλά χωριά της Κρήτης για συλλογή διαλεκτικού υλικού. Το έργο αυτό τον καταξιώνει όχι μόνο ως ερευνητή και φιλόλογο με μεγάλη φιλολογική εμβρίθεια, αλλά και ως άνθρωπο του πνεύματος που η αγάπη και το μεράκι του τον παρακινεί να αποθησαυρίσει τον σπάνιο γλωσσικό πλούτο του ιδιώματος μας. Ας είναι σίγουρος ότι το βιβλίο του αυτό θα τοποθετηθεί σε περίοπτη θέση στην βιβλιοθήκη μου, και ελπίζω και στην βιβλιοθήκη κάθε πνευματικού ανθρώπου.
* Πολ/κος Μηχανικός Τ.Ε.
