ΣΤΟ ΝΟΜΟ ΧΑΝΙΩΝ

Συμβουλές για την αντιμετώπιση του εντόμου Tuta absoluta που πλήττει τα κηπευτικά, δίνουν σε ανακοίνωσή
τους, οι γεωπόνοι της Διεύθυνσης Αγροτικής Ανάπτυξης της Νομαρχίας Χανίων.
Στόχος είναι να αντιμετωπιστεί το έντομο που έχει προκαλέσει μεγάλες ζημιές σε θερμοκηπιακές καλλιέργειες κηπευτικών στον Πλάτανο, το Λαφονήσι και την Παλαιόχωρα.
Μετά την σύσκεψη που είχε πραγματοποιηθεί στις 15 Ιανουαρίου στη Νομαρχία Χανίων παρουσία του Αντινομάρχη υπεύθυνου του Αγροτικού Τομέα της Ν. Α. Χανίων, Χαράλαμπου Κουκιανάκη, στην οποία συμμετείχαν αρμόδιοι γεωπόνοι της Αγροτικής Ανάπτυξης, του ΤΟ.Κ.Α..Α. και του Ινστιτούτου Υποτροπικών Φυτών και Ελιάς, γεωπόνοι των Αγροτικών Συνεταιρισμών και των ομάδων παραγωγών αλλά και παραγωγοί των περιοχών Παλαιόχωρας,
Ελαφονησίου και Πλατάνου και η οποία αφορούσε στο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι υπό κάλυψη καλλιέργειες των περιοχών αυτών από τον νέο εντομολογικό εχθρό της τομάτας Tuta absoluta, οι αρμόδιοι γεωπόνοι των γεωτεχνικών υπηρεσιών του νομού εξέδωσαν οδηγίες
αντιμετώπισης:
Ειδικότερα πριν την εγκατάσταση της καλλιέργειας οι γεωπόνοι προτείνουν:
– Κλείσιμο των ανοιγμάτων του θερμοκηπίου με εντομοστεγές δίκτυ (τύπος 16×10).
– Επισκευή τυχόν σχισιμάτων των πλαστικών του θερμοκηπίου.
– Εγκατάσταση προθαλάμου με διπλές πόρτες.
-Απομάκρυνση και καταστροφή με ασφαλή φυτοϋγειονομική μέθοδο (π.χ κάψιμο) όλων των υπολειμμάτων της προηγούμενης καλλιέργειας (φυτών και καρπών) τόσο μέσα από το θερμοκήπιο, όσο και από τον περιβάλλοντα χώρο. Εκτός από την τομάτα (Lycopersicum esculentum) άλλα καλλιεργούμενα φυτά τα οποία προσβάλλονται από το έντομο αυτό
είναι: Μελιτζάνα (Solanum melongena), Πατάτα (Solanum tuberosum), Πιπεριά (Capsicum annum) και Φασόλι (Phaseolus vulgaris).
– Ηλιοαπολύμανση για την θανάτωση των νυμφών του
εντόμου που τυχόν υπάρχουν στο έδαφος.
– Καταστροφή των αυτοφυών φυτών ξενιστών που τυχόν υπάρχουν στον περιβάλλοντα χώρο του θερμοκηπίου με
ασφαλή φυτοϋγειονομική μέθοδο. Τα φυτά αυτά είναι: Αγριοτοματιά ή στίφνος ή στρύχνος (Solanum nigrum), Τάτουλας ή Ζουρνάς (Datura stamonium), Γιατράκος (Nicotiana glauca), Γερμανός ή Σολάνο (Solanum eleagnifolium).
ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ
Κατά την εγκατάσταση της καλλιέργειας οι γεωπόνοι προτείνουν:
– Χρήση υγιών φυτωρίων
απαλλαγμένων εκτός των άλλων και από κάθε μορφή του εντόμου. Τα φυτάρια πρέπει απαραιτήτως να συνοδεύονται από φυτοϋγειονομικό διαβατήριο, να πραγματοποιείται μακροσκοπικός έλεγχος κατά την παραλαβή τους και να απομακρύνονται τυχόν προσβεβλημένα μέρη αυτών (βλαστοί και φύλλα) τα οποία πρέπει να καταστρέφονται με ασφαλή φυτοϋγειονομική μέθοδο. Στην περίπτωση αυτή ειδοποιείται άμεσα η υπηρεσία φυτοϋγειονομικού ελέγχου της περιοχής (Δ/νση
Αγροτικής Ανάπτυξης, Περιφεριακό Κέντρο Προστασίας Φυτών και Ποιοτικού Ελέγχου).
– Κάλυψη του εδάφους με πλαστικό, ώστε να παρεμποδίζεται η έξοδος των ακμαίων του
εντόμου από τις νύμφες που τυχόν υπάρχουν στο έδαφος .
– Τοποθέτηση 1 – 2 φερομονικών παγίδων παρακολούθησης του πληθυσμού (τύπου δέλτα) ανά στρέμμα καλλιέργειας.  Η καταμέτρηση των ακμαίων του εντόμου πρέπει να γίνεται κάθε εβδομάδα. Οι παγίδες αυτές, είναι καλύτερα να τοποθετούνται στους διαδρόμους του θερμοκηπίου και σε ύψος 1-1,25 μέτρα (περίπου 30-60 εκατοστά από τον τελευταίο από την κορυφή σταυρό). Η διάρκεια δράσης των φερομονών κυμαίνεται από 4-6 εβδομάδες. Πρέπει επίσης, να τοποθετούνται παγίδες παρακολούθησης και στον προθάλαμο του θερμοκηπίου.
ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ
Μετά την εγκατάσταση της καλλιέργειας οι γεωπόνοι συστείνουν. Αν κατά τον έλεγχο των φερομονικών παγίδων διαπιστωθεί η παρουσία του εντόμου, η μέθοδος αντιμετώπισης
εξαρτάται από τον αριθμό των εντόμων ανά παγίδα:
– Σε χαμηλές πληθυσμιακές πυκνότητες (1-3 έντομα την
εβδομάδα) συνιστάται η μέθοδος της μαζικής σύλληψης με την χρήση φερομονικών παγίδων νερού (περίπου 2-5 ανά στρέμμα) σε συνδυασμό με την βιολογική καταπολέμηση (χρήση αρπακτικών και παρασιτοειδών). Οι παγίδες πρέπει να τοποθετούνται περιφερειακά του θερμοκηπίου, κοντά στα ανοίγματα καθώς και στις ζεστότερες θέσεις όπου και καταφεύγουν τα ακμαία του εντόμου κατά την περίοδο του χειμώνα και νωρίς την άνοιξη. Επίσης συνιστάται η τοποθέτηση φερομονικών παγίδων νερού εξωτερικά του θερμοκηπίου.
– Σε μέτριες πληθυσμιακές πυκνότητες (4-30 άτομα την
εβδομάδα) δύναται να χρησιμοποιηθεί ένα χαμηλής τοξικότητας εγκεκριμένο σκεύασμα,
όπως ο Bacillus thurigiensis var kurstaki, σε συνδυασμό με τις μεθόδους της προηγούμενης κατηγορίας.
– Σε μεγάλες πληθυσμιακές πυκνότητες (άνω των 30 ατόμων την εβδομάδα) δύναται να χρησιμοποιηθούν τα εγκεκριμένα σκευάσματα σύμφωνα με τις οδηγίες χρήσης του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων σε συνδυασμό με τις μεθόδους της πρώτης κατηγορίας.
Είναι απαραίτητο να γίνεται συχνά μακροσκοπικός έλεγχος των φυτών του θερμοκηπίου για την διαπίστωση τυχόν προσβολών από το έντομο. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίνεται στα φυτά κοντά στην είσοδο και στα ανοίγματα του θερμοκηπίου. Τα προσβεβλημένα φυτικά μέρη (φύλλα, βλαστοί, καρποί) πρέπει να απομακρύνονται άμεσα και να καταστρέφονται με ασφαλή φυτοϋγειονομικό τρόπο. Στις περιπτώσεις που οι προσβολές παρατηρηθούν τοπικά και όχι σε όλη την έκταση του θερμοκηπίου είναι προτιμότερο οι επεμβάσεις με τα εγκεκριμένα σκευάσματα να γίνονται μόνο στα σημεία προσβολής και όχι σε όλα τα φυτά του θερμοκηπίου. Καλό είναι να αποφεύγονται, κατά το δυνατόν, τα ευρέως φάσματος εντομοκτόνα καθώς είναι επιζήμια τόσο για τους επικονιαστές όσο και για τους φυσικούς εχθρούς της Tuta absoluta άλλα και των άλλων εχθρών όπως των αλευρωδών, θριπών, ακάρεων κ.λ.π..
Άλλα μέτρα τα οποία μπορούν να ληφθούν προκειμένου να αντιμετωπιστεί η εγκατάσταση και η εξάπλωση του εντόμου είναι η εναλλαγή καλλιεργειών με φυτά τα οποία δεν αποτελούν ξενιστές του (π.χ. αγγούρι) καθώς και ο σχολαστικός καθαρισμός των εργαλείων και των ειδών συσκευασίας τα οποία εισάγονται μέσα στο θερμοκήπιο.
Όπου απαιτείται καλό είναι να διενεργείται απεντόμωση των επαναχρησιμοποιούμενων μέσων συσκευασίας και των χώρων διακίνησης και αποθήκευσης.
Θα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι και στην περίπτωση της Tuta absoluta «το προλαμβάνειν καλύτερο του θεραπεύειν» και ότι η αντιμετώπιση του εχθρού αυτού μόνο με χημικά μέσα απαιτεί πολλαπλούς ψεκασμούς κατά την διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου τα αποτελέσματα των οποίων, όπως αναφέρεται και στην διεθνή βιβλιογραφία, είναι αμφίβολα, καθώς αναπτύσσει γρήγορα ανθεκτικότητα. Επιπλέον το έντομο έχει πολλές γενιές το χρόνο και είναι προστατευμένο το μεγαλύτερο χρονικό διάστημα της ζωής του είτε ως προνύμφη μέσα στις στοές είτε ως νύμφη στο έδαφος. Επίσης οι πολλαπλοί ψεκασμοί εκτός των επιπτώσεων στο περιβάλλον
και στον χρήστη οδηγούν σε
υποβάθμιση του παραγόμενου προϊόντος.
ΕΓΚΕΚΡΙΜΕΝΑ ΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ
Από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης έχει χορηγηθεί έγκριση προσωρινής διάθεσης στην αγορά 120 ημερών για την αντιμετώπιση του εντόμου στα παρακάτω 11 σκευάσματα:
– ZORO 1.8 EW., VERTIS 1.8 CS, ABAMEC 1.8 EC, ABEMECTIN ΦΑΡΜΑ-ΧΗΜ 1.8 EC (δραστική ουσία abamectin): Εντομοκτόνα-
ακαρεοκτόνα στομάχου και επαφής. Προκαλούν παράλυση στα έντομα με αποτέλεσμα τον θάνατό τους από ασιτία.
– BACTOSPEINE WG, BATHURIN 16.000 WP
(δραστική ουσία Bacillus thuringiensis var kustaki):
Βιολογικά εντομοκτόνα στομάχου, με εκλεκτική δράση κατά των προνυμφών των λεπιδοπτέρων. Δρουν διά της κατάποσης, μετά την οποία οι προνύμφες σταματούν να τρέφονται και πεθαίνουν μέσα σε μερικές μέρες.
– STEWARD 30 WG (δραστική ουσία indoxicarb): Εντομοκτόνο επαφής και στομάχου για την καταπολέμηση των λεπιδοπτέρων. Μετά την εφαρμογή του τα έντομα θανατώνονται μέσα σε 24-60 ώρες. Έχει δράση σε όλα τα προνυμφικά στάδια των λεπιδοπτέρων.
-LASER 480 SC (δραστική ουσία spinosad): Διασυστηματικό εντομοκτόνο επαφής και στομάχου με προληπτική και θεραπευτική δράση για την αντιμετώπιση των λεπιδοπτέρων, διπτέρων, σιφοναπτέρων, θυσανοπτέρων και κάποιων κολεοπτέρων και δευτερευόντως για μυζητικά έντομα και ακάρεα.
Ο θάνατος των εντόμων, λόγω μη αναστρέψιμης παράλυσης, επέρχεται μέσα σε 3 ημέρες.
– BELT 24WG (δραστική ουσία flubendiamide): Εντομοκτόνο για την καταπολέμηση προνυμφών λεπιδοπτέρων σε τομάτα, πιπεριά και μελιτζάνα θερμοκηπίου. Προκαλεί παρεμπόδιση της λειτουργίας του μυϊκού συστήματος, παράλυση και θάνατο των εντόμων.
– ALVERDE 24 SC (δραστική ουσία metaflumizone): Εντομοκτόνο για την καταπολέμηση του δορυφόρου της πατάτας και των λεπιδοπτέρων στην τομάτα και πιπεριά θερμοκηπίου. Ενεργεί κυρίως διά της κατάποσης. Προκαλεί παράλυση του νευρικού συστήματος, τα έντομα σταματούν να τρέφονται λίγες ώρες μετά την εφαρμογή και ακολουθεί ο θάνατος εντός 1-2 ημερών.
– PYRINEX 25 CS (δραστική ουσία chlorpyrifos): Ευρέως φάσματος οργανοφωσφορικό
εντομοκτόνο επαφής, στομάχου και αναπνοής.
Οι οδηγίες χρήσης των σκευασμάτων αυτών αναγράφονται στο ως άνω έγγραφο
ενώ οι περιορισμοί – απαγορεύσεις -προφυλάξεις αναγράφονται στην ετικέτα τους.