ΑΦΟΡΜΕΣ

Ένα δάσκαλο του Μουσικού Πολιτισμού. Του Λαϊκού Μουσικού Πολιτισμού.
Το Πολιτιστικό μαγκαζίνο του κρατικού καναλιού, έχει αφιέρωμα στον Βασίλη Τσιτσάνη. Για την επέτειο του θανάτου του.
Δεν έχω την δυνατότητα να το παρακολουθήσω… Όμως, θυμήθηκα το δημιουργό. Και θα επιχειρήσω από μνήμης, ένα χαιρετισμό στην διαδρομή του άξιου Τρικαλινού τέκνου· που μπόρεσε να παίξει ρόλο σημαντικό στην μορφοποίηση των ήχων, με τρόπο καλλιτεχνικό, αισθηματικό, πρωτογενή. Με τόσο αισθητικό κύρος, ώστε ν’ αφήσει μια ισχυρή προσλαμβάνουσα η οποία λειτούργησε ως στόχος, των μεταγενέστερων. Εκτός βεβαίως την τέρψη των ώτων, και την αγωγή της ψυχής. Για να “ταραχθούν” ψυχικά να εμπνεύσουν, να εκφράσουν, και να προωθήσουν εν τέλει το “αθώον αυτοδίδακτον” στα έντεχνα τοπία της παρτιτούρας και του ανεβασμένου, υποψιασμένου στίχου που πύκνωσε τη γνώση…
Αυτή δηλαδή την “επιτηδευμένη” διαδικασία που ξεκίνησαν Χατζιδάκις, Θεοδωράκης εδώ και έξι δεκαετίες για να συνεχίσουν Πλέσσας, Ξαρχάκος, Μαρκόπουλος, Μαμαγκάκης, Λοΐζος και πάει λέγοντας.
Όμως, για τον Τσιτσάνη οι αφιερωματικές σκέψεις…
Τον περίφημο “Τσίλα” του μπουζουκιού. Που βρήκε την μαντόλα πιτσιρικάς, και την “πείραξε” μονάχος του, ανήσυχος, λαχταρισμένος!
Και μ’ ένα βραχίονα… παράξενο απόκτησε το πρώτο του μπουζούκι. Σ’ αυτό το όργανο που το λάτρεψε όπως τόνιζε σ’ όλες του τις συνεντεύξεις, όσο κανένα άλλο, πρόλαβε να το γεμίσει με τους “πρωτόλειους ανθούς” που έδωσαν τα δείγματα τα θεϊκά, της ευαισθησίας του…
Σε μπουζούκι εξ άλλου δάκρυζε, δοκίμαζε ξανά και ξανά τις εισαγωγές του ακούραστος…
Επέμενε τόσο μέχρι να φτάσει στο ιδανικό του άκουσμα, που τα δάκτυλα μάτωναν…
Ασφαλώς· μόνο η Μπαίκερ θα ‘βγαζε τα παπουτσάκια του χορού ύστερα από εξοντωτικές πρόβες, για να σκουπίσει τα καταματωμένα δακτυλάκια της, και να συνεχίσει το χορό;
Όταν ματώνεις στην Τέχνη, αφήνεις έργο καρδιάς! Όταν ματώνεις!
Αλλά ο Τσιτσάνης! Ο Βασίλης Τσιτσάνης στην αναφορά μας.
Και τι να πρωτοθυμηθείς τώρα.
Την προσφορά του στα χρόνια του πολέμου, και τα εμφυλιακά που στάθηκαν πηγές έμπνευσης;
Και μελώδισε τον Έρωτα, τη φτώχεια, την ξενητειά, το περιθώριο, τη φιλία, τη φυλακή και το τοπίο με τις μυρωδιές των βιωμένων αισθημάτων. Στους τόπους που έζησε, που αγάπησε.
Η “Συννεφιασμένη Κυριακή” του, άκουσα προχθές από τον Μάνο Ελευθερίου, είχε ψηφιστεί ως το κορυφαίο τραγούδι των Ελλήνων σε μια τετράδα εξαιρετικών επίσης τραγουδιών που ησύχασαν τους Ελληνικούς στεναγμούς των έσω…
Αυτή η δημιουργία βέβαια του δασκάλου είναι ένα διαχρονικό δείγμα, εμβληματικό, πολιτικού τόπου, που πήρε δεκαετίες για να δικαιωθεί με την “σωστή” ανάγνωσή του από την πατρίδα.
Και τι να πρωτοπείς… Την “αρχόντισσα”, τα “πέριξ”, την “γερακίνα”, το “μπαξέ τσιφλίκι”, “τις αραπίνες”, “τα μάτια π’ αγαπώ”, “απόψε στις ακρογιαλιές”, “ό,τι κι αν πω δε σε ξεχνώ”…
Υπόσχεση, τούτο το τελευταίο, για τις έξι-εφτά εκατοντάδες τραγούδια που άφησε…
Και που γεφύρωσαν σ’ ένα πελώριο ηχείο Ελληνικότητας το Δημοτικό καημό, την Ρεμπέτικη “απλούστευση” και τη Βυζαντινή κλίμακα των δωρικών μελισμάτων. Κι αυτό το εύπλαστο κράμα συνέστησε την “μαγιά”, που κληροδότησε.
…Είκοσι έξι τα χρόνια που έφυγε… Η βιολογική του οντότητα… Πάντα διδάσκει τον καιρό, ωστόσο. Γιατί η Ελληνική Μουσική Δημιουργία όλων των εργατών της Αρμονίας, λειτουργεί βαφτισμένη στην ιερότητα της ΡΙΖΑΣ, που εμπεριέχει και τη δική του Μουσική ψυχή!
Που την άνοιξε, την χάραξε στα όμματα των καιρών, και τους άφησε να μεταλάβουν άρτον και οίνον, και τούτη την αγία “Μετάληψη” να την μεταφράσουν στις γενιές σε Δισκοπότηρο σκαλισμένο, την Δωρεά του ταλέντου του.