Η Σούτρα του Λωτού είναι η πιο διάσημη ιερή γραφή της βουδιστικής παράδοσης από τον 3ο αιώνα μ.Χ. που πρωτοεμφανίστηκε στην Κίνα και θεωρείται ένα από τα λαμπρότερα κείμενα του Βουδισμού Μαχαγιάνα. Επηρέασε ουσιαστικά την ιαπωνική και την κινεζική φιλολογία αλλά και σχολιάστηκε περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη βουδιστική γραφή. Ομως, όπως τονίζει στην εισαγωγή της αμερικανικής έκδοσης ο γνωστός μεταφραστής της Σούτρα του Λωτού: Ο Λωτός δεν είναι τόσο ένα ολοκληρωμένο έργο όσο μια συλλογή θρησκευτικών κειμένων. Μια ανθολογία νουθεσιών, ιστορικών και λατρευτικών εγχειριδίων. Τονίζει πως μερικά από αυτά μιλούν με ιδιαίτερη δύναμη σε ορισμένου τύπου ανθρώπους ή σε συγκεκριμένες καταστάσεις. Ενώ, κάποια άλλα μιλούν σε διαφορετικού τύπου ανθρώπους ή σε άλλες καταστάσεις. Ομως, αυτός είναι -κατά τον Watson- ένας από τους λόγους της ευρείας και διαρκούς έλξης που ασκεί ανά τους αιώνες και για τους οποίους έχει διαποτίσει τόσο βαθιά τους πολιτισμούς της βουδιστικής επιρροής. Σήμερα που ο κόσμος βρίσκεται σε κρίση μετάβασης προς άλλες τάξεις παγκόσμιου τεχνο-πολιτισμού οι μεγάλες θρησκείες πρέπει να συμβάλλουν με δημιουργικούς τρόπους στην αποτροπή απάνθρωπων καταστάσεων αλλά και περαιτέρω κλιματικών καταστροφών. Γι? αυτό είναι σημαντικό οι λαοί των διαφόρων θρησκειών να γνωρίζουν -πέρα από τη δική τους θρησκεία- και τις βασικές αρχές άλλων θρησκειών ή ιερών γραφών, όπως και ο βουδισμός.
Μέσα στο πνεύμα και στην πραγματικότητα κυριαρχίας, των μεγάλων και συνεχών επιστημονικών εξελίξεων και των τεχνολογικών εξελίξεων και τεχνικών εφαρμογών συνεχώς και πιο έντονα αμφισβητούνται και παραμερίζονται οι παραδοσιακές εκφράσεις του πολιτισμού των θρησκειών και των αξιών του απώτατου αλλά και του πρόσφατου παρελθόντος.
Παρά το γεγονός όμως αυτό οι εξελίξεις αυτές διαμορφώνουν καταστάσες νέας ανθρώπινης σκληρότητας και άγριας εκμεταλλευτικότητας, οικονομικής αστάθειας και κοινωνικής ανασφάλειας, με συνέπεια ένα μεγάλο ποσοστό πληθυσμού σε κάθε χώρα (και, κατ? επέκταση) και σε ολόκληρο τον πλανήτη να αποζητά τη φιλοσοφική ισορροπία, τη θρησκευτική “προστασία” την κοινωνική αλληλεγγυότητα, αφού δεν μπορεί να στηριχτεί στις πολιτικές σκοπιμότητες ή στις διάφορες θεσμικές λειτουργίες.
ΣΕ ΚΡΙΣΗ ΟΙ ΜΕΓΑΛΕΣ ΘΡΗΣΚΕΙΕΣ
Βέβαια, οι μεγάλες παραδοσιακές θρησκείες έχουν εγκλωβισθεί στη γενική πνευματική κρίση των καιρών με αποδυνάμωση της επιρροής τους στο σύγχρονο κοινωνικό γίγνεσθαι. Γιατί δεν είναι εύκολο να μεταλλαχτούν, όπως μεταλλάσσονται -στις νέες πραγματικότητες- οι κοινωνικοί θεσμοί, για να μπορούν να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα του νέου αιώνα όπως αυτά διαμορφώνονται από την υπερ-τεχνολογία, τις μεγάλες επιστημονικές κατακτήσεις αλλά και τη μέγιστη οικονομική εκμετάλλευση που έχει δημιουργήσει η αγορά της παγκοσμιοποίησης… που δημιούργησε μια νέα, τεράστια ανισότητα, μια απροσμέτρητη ανεργία και μια φοβερή αναφάλεια και αβεβαιότητα κυρίως, για το μέλλον των νέων γενεών.
Οι αντιδράσεις απέναντι σε αυτούς τους νέους “ολοκληρωτισμούς” είναι η αναπτυσσόμενη δυσπιστία στην πολιτική και στην κοινωνική δομή, η εξαγρίωση μεγάλης μερίδας νέων (αλλά και ανθρώπινων μεγαλύτερων ηλικιών) η καταφυγή στα ναρκωτικά, καθώς και στην ευρεία κοινωνική παρακμή.
ΟΜΩΣ, ΑΥΞΑΝΕΙ Η ΑΝΑΓΚΗ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΤΗΤΑΣ
Αντίθετα, αυξάνει η ανάγκη της θρησκευτικής καταφυγής σε όλες σχεδόν τις θρησκείες. Ενώ σε μερικές από αυτές εκδηλώνονται ακραία φονταμενταλιστικά φαινόμενα με αντιπαραθέσεις και σκληρές αντιπαλότητες ανάμεσα σε όλες τις μεγάλες θρησκείες όπως συμβαίνει και με τον χριστιανισμό που έπρεπε να αποτελεί -προϋποθετικά- τη θρησκεία της ειρήνης, της αγάπης, της αλληλεγγυότητας και της μη εκμεταλλευτικότητας.
Πάντως, τώρα, πέρα από τον πολεμικό μουσουλμανισμό και τον σκληρό Ιουδαϊσμό, ακόμα και οι μεγάλες θρησκείες της Ασίας, παρά τη φιλοσοφία της απάθειάς τους, έχουν εμπλακεί στη δίκη των δικών τους πολυμορφικών αντιπαλοτήτων με οικουμενικές διεκδικήσεις των δικών τους θρησκευτικών αξιών.
Παράδειγμα η αμερικανική έκδοση το 1992 (στα ελληνικά κυκλοφόρησε το 2005 και τις εκδόσεις Κέδρος του τόμου των 500 σελιδών με τίτλο: Η Σούτρα του Λωτού).
Η ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΗ “ΙΕΡΗ ΓΡΑΦΗ” ΤΟΥ ΒΟΥΔΙΣΜΟΥ
Αυτή η Σούτρα αποτελεί μια από τις σημαντικότερες “ιερές γραφές” του βουδισμού Μαχαγιάνα με τη μεγαλύτερη επιρροή. Υπήρχε ήδη το 225 μ.Χ. χωρίς βεβαιότητα της χρονολογίας της συγγραφής της ή τον τόπο και τη γλώσσα που πρωτογράφτηκε.
Οπως αναφέρεται στην εισαγωγή του μεταφραστή της αμερικανικής έκδοσης Burton Watson “Πιθανόν, αρχικά, να διατυπώθηκε σε κάποια διάλεκτο της Ινδίας ή της κεντρικής Ασίας και στη συνέχεια να μεταφράστηκε στα σανσκριτικά, για να της προσδοθεί μεγαλύτερο κύρος. Πάντως, η πρώτη μετάφρασή της στα κινέζικα έγινε το 225 για να εκδίδεται έκτοτε συνεχώς και να διαβάζεται από τα πλήθη των Κινέζων, καθώς και από λαούς που υπάγονταν στην κινεζική πολιτιστική σφαίρα επιρροής. Επίσης, η Σούτρα του Λωτού μεταφράστηκε τα επόμενα χρόνια και στη θιβετιανική γλώσσα στη γλώσσα Σίσια (Βασίλειο βορειοδυτικής Κίνας) καθώς και στη μογγολική στη Μαντού, στην κορεατική και στην ιαπωνική γλώσσα.
Τώρα όμως, μεταφράζεται σε όλες σχεδόν τις γλώσσες (όπως και στα ελληνικά) ως ένα σημαντικό κείμενο της παγκόσμιας λογοτεχνίας.
Ο ΒΟΥΔΑΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΤΗΚΕ ΤΟΝ 5ο ΑΙΩΝΑ
ΠΡΟ ΧΡΙΣΤΟΥ
Στο 11ο σημείο της εισαγωγής του αμερικανικού μελετητή και μεταφραστή του έργου “Η Σούτρα (ιερή γραφή) του Λωτού” αναφέρεται ότι ο ιδρυτής του βουδισμού Βούδας Γκαουτάμα ή Σακιαμούνι, προφανώς έζησε στην Ινδία γύρω στον 6ο ή 5ο αιώνα π.Χ. Σημειώνει ότι οι ειδικοί του βουδισμού, παραδοσιακά, δέχονται κάποιες διατυπώσεις ως αυθεντικές των διδασκαλιών του.
Οι πιο διάσημες από αυτές είναι οι λεγόμενες τέσσερις ευγενείς αλήθειες, οι οποίες αναφέρονται συχνά στη Σούτρα του Λωτού. Αυτές διδάσκουν:
α) ότι κάθε μορφή ύπαρξης στον κόσμο στον οποίο τώρα ζούμε χαρακτηρίζεται από βάσανα
β) ότι τα βάσανα προκαλούνται από την επιθυμία
γ) ότι με την εξουδετέρωση της επιθυμίας μπορούμε να ελευθερωθούμε από τα βάσανα και να φθάσουμε σε μια κατάσταση γαλήνης και φώτισης, η οποία συχνά καλείται “νιρβάνα”
δ) ότι υπάρχει μια μέθοδος για την επίτευξη αυτού του στόχου που είναι η πειθαρχία, γνωστή ως οκταπλό μονοπάτι.
ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΑΓΝΟΙΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΠΟΝΟ
Ενα άλλο δόγμα, στο οποίο επίσης γίνεται αναφορά από τη Σούτρα του Λωτού, είναι αυτό των δώδεκα κρίκων της αλυσίδας της αιτιότητας ή της εξαρτημένης γενεσιουργού αιτίας η οποία απεικονίζει βήμα προς βήμα την αντιώδη σχέση ανάμεσα στην άγνοια και στον πόνο.
Ο στόχος αυτού του δόγματος όπως και εκείνων για τις τέσσερις ευγενείς αλήθειες, είναι να αφυπνίσει κάποιον στην αληθινή φύση της πραγματικότητας και να τον βοηθήσει να ελευθερωθεί από την άγνοια και από τα βάσανα.
Στο 12ο σημείο της εισαγωγής αναφέρεται ότι υπήρχε η αντίληψη πως για να μπορέσει κάποιος να ακολουθήσει αυτή την επίπονη πειθαρχία που απαιτείται για την επίτευξη μιας τέτοιας λύτρωσης πρέπει να εγκαταλείψει την κοσμική ζωή και να γίνει μέλος του αποτελούμενου από μοναχούς και μοναχές βουδιστικού τάγματος. Μακριά από εγκόσμιες φροντίδες για να αφιερωθεί σε μια ζωή ανέχειας, αγαμίας, θρησκευτικής μελέτης, συντηρούμενου από την ελεημοσύνη της κοινότητας των λαϊκών. Ενώ οι λαϊκοί πιστοί θα μπορούσαν ν’ αποκτήσουν αξία, βοηθώντας το ΤΑΓΜΑ.
ΑΡΝΕΙΤΑΙ Ο ΒΟΥΔΙΣΜΟΣ ΤΗΝ ΑΤΟΜΙΚΗ ΨΥΧΗ
Στο σημείο 13 της εισαγωγής αναφέρεται η πίστη στο ΚΑΡΜΑ. Σύμφωνα με αυτή την πίστη όλες οι ηθικές πράξεις ενός ατόμου -καλές ή κακές- παράγουν συγκεκριμένα αποτελέσματα στη ζωή του, αναπόφευκτα, ενώ σημειώνεται ότι, ο βουδισμός αρνήθηκε έντονα την ύπαρξη ατομικής ψυχής.
Στο 14 σημείο αναφέρεται ότι στον πρώϊμο βουδισμό ο στόχος του θρησκευτικού αγώνα ήταν η επίτευξη της κατάστασης του Αρχάτ (άξιου) κάποιον που “δεν έχει τίποτα παραπάνω να μάθει”.
Ομως στο 15ο σημείο η Μαχαγιάνα (το ΜΕΓΑ όχημα του βουδισμού, αντίθετο από τη Χιναγιάνα, κατώτερο όχημα) παρότρυνε τους άντρες και τις γυναίκες να μην αποβλέπουν σε τίποτα λιγότερο από την επίτευξη του ανώτατου επιπέδου της φώτισης του Βούδα.
Με αυτή την κατεύθυνση είχε συνταχθεί, από την αρχή ο κινεζικός βουδισμός.
Στο 16ο και 17ο σημείο αναπτύσσεται ο κόσμος της Σούτρας του Λωτού. Με περιγραφή των γεγονότων που λαμβάνουν χώρα σ? έναν μακρό κόσμο αχανών διαστάσεων. Εναν κόσμο που αντανακλά τις παραδοσιακές ινδικές θεωρίες για τη δομή του σύμπαντος. Για να αναφέρεται ότι έξω από τον παρόντα κόσμο μας βρίσκονται αμέτρητοι άλλοι, απλωμένοι σε όλες τις κατευθύνσεις… αλλά όλοι αυτοί οι κόσμοι, όπως και ο δικός μας, είναι δέσμιοι σε έναν χωρίς τέλος κύκλο δημιουργίας, διάρκειας, παρακμής και αποσύνθεσης, μέσα σε αχανείς κοσμικούς αιώνες…
ΤΟ ΟΧΗΜΑ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΥΠΕΡΤΑΤΗ ΦΩΤΙΣΗ
Το Σημείο 21, αναφέρεται στο ένα και μοναδικό όχημα που οδηγεί στην υπέρτατη τέλεια φώτιση… ενώ το σημείο 24 αποκαλύπτει ότι τα επαναστατικά δόγματα της ?Σούτρα του Λωτού? λειτουργούν εντός ενός πεδίου που υπερβαίνει όλες τις στενόμυαλες διακρίσεις, όπως είναι οι διαφορές φύλου ή είδους, στιγμής ή αιώνα.
Στο σημείο 25 ξεκαθαρίζεται η ιστορικότητα της προσωπικότητας του Βούδα από την υπερβατική του οντότητα.
Οπου ο Βούδας νοείται ως ένα ΟΝ που υπερβαίνει τα όρια του χώρου και του χρόνου ως μια αιωνίως παρούσα αρχή αλήθειας και συμπόνοιας που βρίσκεται πάντα και μέσα σε όλα τα ΟΝΤΑ…
Βασικά η “ΣΟΥΤΡΑ ΤΟΥ ΛΩΤΟΥ” έχει ασκήσει τεράστια επιρροή στον πολιτισμό της ανατολικής Ασίας. Περισσότερα σχόλια έχουν γραφτεί γι? αυτήν παρά οποιαδήποτε άλλη βουδιστική γραφή.
ΕΝΘΑΡΡΥΝΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΑΦΟΣΙΩΣΗ ΚΑΙ ΤΑ ΑΛΛΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Εισαγωγή και σημείωμα μεταφραστή της αμερικανικής έκδοσης (Burton Wattson).
Εισαγωγή του μεταφραστή της ελληνικής έκδοσης (Πάνου Μπολανάκη)
1. Εισαγωγή, 2. Κατάλληλα μέσα 3. Παρομοίωση και παραβολή, 4. Πίστη και κατανόηση, 5. Η παραβολή των ιαματικών βοτάνων 6. Απόδοση προφητείας 7. Η παραβολή της πόλης Φάντασμα 8. Προφητεία φώτισης 9. Απονομή προφητείας σε αρχάριους και ειδήμονες 10. Ο δάσκαλος του νόμου 11. Η εμφάνιση της πολύτιμης ΣΤΟΥΠΑΣ 12. Ντεβαντάτα 13. Ενθαρρύνοντας την αφοσίωση 14. Γαλήνιες ασκήσεις 15. Ξεπροβάλλοντας από τη γη 16 . Η διάρκεια ζωής του Ταθαγκουτα 18. Οι ωφέλειες της ανταπόκρισης με χαρά 19. Οι ωφέλειες του δασκάλου του νόμου 20. Ο Μποντιτσάβα που ποτέ δεν υποτιμά 21. Υπερφυσικές δυνάμειες του Ταθαγκατα 22. Η ανάθεση 23. Προηγούμενες υποθέσεις του Βασιλέα 23. Ο Μποντιτσάβα θαυμάσιος ήχος 25. Η συμπαντική πύλη των Μποντιτσάβα αντιλαμβανομένου του Αχους του κόσμου 26. Νταράνι 27. Προηγούμενες υποθέσεις του βασιλέα, θαυμάσιο στολίδι 28. Ενθαρρύνσεις του Μποντιτσάβα συμπαντικού άξιου 29. Γλωσσάριο.
Ενα βιβλίο με σημαντικές ερμηνείες για τον ένα Βούδα και για τους απειράριθμους Βούδες του κόσμου και του σύμπαντος. Για να γνωρίσουμε την πιο σημαντική ιερή γραφή του ανώτατου βουδισμού, στον οποίο “πιστεύουν” περί τα 400 εκατομμύρια πιστών στην Κίνα, στην Ινδία, στην Ιαπωνία και σε άλλες χώρες της Απω- Ανατολής.
Δηλαδή, σε περιοχές που διαδραματίζουν, πλέον, μεγάλους ρόλους ως νέες υπερδυνάμεις οικονομίας, πολιτισμού, θρησκευτικών υπερμαζών, τεχνολογικής επίδρασης στο περιβάλλον κ.λπ.
ΟΙ ΔΕΚΑ ΔΥΝΑΜΕΙΣ
Σύμφωνα με το γλωσσάριο, οι δέκα δυνάμεις είναι οι δυνάμεις ενός Βούδα. Δηλαδή:
– Δύναμη γνώσης του τι είναι αγαθό και ψεύδος
– Δύναμη γνώσης της δράσης της καρμικής αιτιότητας στις ζωές όλων των όντων του παρόντος, του μέλλοντος και του παρελθόντος
– Δύναμη γνώσης όλων των επιπέδων συγκέντρωσης, απελευθέρωσης και διαλογισμού
– Δύναμη γνώσης για την κατάσταση της ζωής όλων των ανθρώπων και
– Δύναμη κρίσης της κατανόησης των ανθρώπων για να διακρίνεις το ανώτερο ή κατώτερο επίπεδο των ικανοτήτων των ανθρώπων
– Δύναμη γνώσης των αποτελεσμάτων όλων των πράξεων των ανθρώπων
– Δύναμη γνώσης αρχής και τέλους των ανθρώπων
– Δύναμη ξεριζώματος όλων των ψευδαισθήσεων
– Δύναμη κρίσης της κατανόησης των ανθρώπων και
– Δύναμη ενθύμισης προηγούμενων βιώσεων.