ΜΜΕ και εξουσία

“Ωραία όλα αυτά αλλά σαν πολίτης θέλω να κάνω την επισήμανση: Τί γίνεται με την ανεξαρτησία των ΜΜΕ πόσο αντικειμενικά ενημερώνουν τον κόσμο κ.λπ. κ.λπ.”
Ετσι άρχισε την σύντομη τοποθέτησή του ο αγωνιστής και αγωνιώδης πρώην βουλευτής Σήφης Μιχελογιάννης στην διημερίδα που οργάνωσε το Ινστιτούτο Επαρχιακού Τύπου και ήταν ένα ερώτημα που το καταλάβαινες, ερχόταν από “μέσα” και από την εποχή της αθωότητας και των ΜΜΕ και της πολιτικής.
Ευτυχώς θα έλεγα που υπάρχουν αυτά τα ερωτήματα. Γιατί είναι αυτά που σώζουν την ομορφιά και το νόημα του κόσμου.
Γιατί αν υπήρχε μόνο η “επιστημονική άποψη” του καθηγητή Πανεπιστημίου που απάντησε, τότε ο κόσμος θα ήταν μάταιος. “Δεν υπάρχουν αυτά κ. πρώην βουλευτά, δεν υπάρχει ανεξαρτησία του Τύπου, παρά μόνο συμφέροντα, ξεχάστε τα αυτά”.
Ευτυχώς που δεν είναι έτσι παρά το ότι έτσι μας λέει η επιστήμη. Διότι όπου μεσολαβεί ανθρώπινη συμπεριφορά δεν υπάρχουν νόμοι, προβλέψεις, κανόνες ή επιστημονικές αλήθειες. Η ανθρώπινη πολιτική ιστορία επιβεβαιώνει αυτόν τον ισχυρισμό. Ασφαλώς η αγορά επηρεάζει τα μέσα, ελέγχει τα μέσα, χρησιμοποιεί τα μέσα, τους διαμορφωτές της κοινής γνώμης. Ασφαλώς η αγορά μέσω του ΜΜΕ θέλει να παράγει δίκαιο, ηθική, αλήθειες, πραγματικότητα.
Από τη στιγμή που οι πολιτικοί και η πολιτική υπακούουν και έχουν υποταχθεί, παράγοντας όφελος για τον εαυτό τους και όχι για την κοινωνία, το τοπίο γίνεται γκρίζο. Αλλά μέσα σε αυτό το γκρίζο τοπίο υπάρχει και το συναμφότερον. Υπάρχουν και μέσα και δημοσιογράφοι και πολιτικοί όπως υπάρχουν και πολίτες που αντιστέκονται. Και δεν είναι λίγες φορές που επηρεάζουν καταλυτικά το “ρου” της ιστορίας.
Οταν σου λένε ότι το επάγγελμά σου είναι λειτούργημα ετοιμάζονται να σου περικόψουν δικαιώματα, λέγεται και είναι αλήθεια.
Στην περίπτωση του δημοσιογράφου όμως η έννοια του λειτουργήματος παίρνει το κυριολεκτικό της νόημα.
“Ποιός πληροφορεί αυτούς που μας πληροφορούν”, ρωτάει ο Γάλλος κοινωνιολόγος Μπουρντιέ, υπαινισσόμενος το έλλειμμα της ηθικής και της δεοντολογίας του δημοσιογράφου και είναι ακριβώς αυτό η λυδία λίθος.
Η γλώσσα κόκκαλα δεν έχει και κόκκαλα τσακίζει λέγανε οι παλιοί, όλα επομένως εξαρτώνται από το ήθος, το ηθικό έρμα και τον αξιακό κώδικα του δημοσιογράφου.
Ας αφήσουμε τα ερευνητικά στοιχεία, τις μεθόδους και τις μεθοδεύσεις στους “καθαρούς” επιστήμονες.
Τα μέσα επηρεάζουν, ελέγχουν, καθοδηγούν τον πολίτη. Ας μην ξεχνούν όμως ότι ο πολίτης εκτιμά την αντικειμενικότητα και την ελευθερία της έκφρασης, την αυτονομία και όχι τον ετεροκαθορισμό, την ανεξαρτησία από κέντρα εξουσίας και οικονομικά συμφέροντα. Και ευτυχώς τέτοια παραδείγματα υπάρχουν ακόμα….