“Το φως ελήλυθεν εις τον κόσμον, και ηγάπησαν
οι άνθρωποι μάλλον το σκότος ή το φως”
(Ιωανν. 3, 19)
Γράφει ο αρχιμανδρίτης ΙΓΝΑΤΙΟΣ Θ. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ
Ο Θεός θέλει να σωθούν όλοι οι άνθρωποι και να ζήσουν την αλήθεια, που είναι ο Χριστός “πάντας ανθρώπους θέλει σωθήναι και εις επίγνωσιν αληθείας ελθείν” (Α? Τιμοθ. 2, 4).
Ο Χριστός έφερε το αληθινόν φως -φωτισμόν- αλλά οι άνθρωποι προτίμησαν να ζουν στο σκοτάδι όχι μόνον της αγνωσίας, αλλά και των παθών (Ιωανν. 1, 5).
Οι άνθρωποι δεν θέλουν, δεν τους συμφέρει να ζήσουν στο φως. Στο σκοτάδι όλα είναι κατορθωτά. Έτσι ακριβώς όπως συμβαίνει και στην εποχή μας. Κι ας τα βγάζουν στην φόρα τα Μ.Μ.Ε. Αυτά είναι σταγόνα στον ωκεανό της διαφθοράς.
Και είναι πολλά τα εμπόδια για να δεχθεί, ο άνθρωπος τον φωτισμόν του Θεού και να πιστέψει. Αναφέρω μόνο δύο, τα βασικά: Η τρυφηλή, η κολλημένη στα υλικά πράγματα ζωή και η πονηρή διάνοια.
Συχνά δεν τολμούν οι άνθρωποι να δεχθούν ακέραια την χριστιανική αλήθεια, γιατί τότε θα βρεθούν στην ανάγκη να αλλάξουν ριζικά την ζωή τους. Και δεν το θέλουν γιατί αγαπούν τις επίγειες ηδονές.
Άλλοτε πάλι, η διάνοιά τους, η λογική τους, χωρίς να το έχουν καταλάβει, τους έχει οπλίσει με σιδερένια υπερηφάνεια. Θέλουν όλα να τα περάσουν από την λογική τους.
Ο Μέγας Αντώνιος, έτσι καθορίζει την ακριβή σχέση του ανθρώπου με την λογική: “Οι άνθρωποι καταχρηστικά λέγονται λογικοί. Γιατί, δεν είναι λογικοί όσοι διαβάσανε βιβλία και μάθανε αυτά που γράψανε οι σοφοί, αλλά εκείνοι που έχουνε λογική ψυχή και που μπορούν να ξεχωρίσουν τι είναι το καλό και τι είναι το κακό. Και που αποφεύγουν τα πονηρά και βλαβερά για την ψυχή, ενώ τα καλά και ωφέλιμα στην ψυχή τα μελετάνε με πόθο και ευχαριστούνε τον Θεόν γι? αυτά. Αυτοί μονάχα πρέπει να λέγονται λογικοί άνθρωποι.
Όποιος είναι αληθινά λογικός άνθρωπος, μια μονάχα σπουδή έχει, το να υπακούει και να αρέσει στον Θεόν, και σε τούτο και μόνο να παιδεύει την ψυχή του: πως να ευχαριστήσει τον Θεόν για την τόση πρόνοια με την οποία κυβερνά τον κόσμον, όποιες περιστάσεις κι αν έχει στην ζωή του. Η γνώσις και η πίστις στον Θεόν είναι η σωτηρία και η τελειότητα της ψυχής”.
Η ύλη όταν εξουσιάσει τον άνθρωπο, εκείνος χάνει την κατά Θεόν λογική και το μέτρο και με τον δικό του “ορθολογισμό” δικαιολογεί ή και “νομιμοποιεί” τα ολισθήματα και παραστρατήματά του. Μεγάλος, ισχυρός ο πειρασμός της ύλης (σάρκα, ηδονές, ασχημοσύνες, λαγνεία και πάσα ακαθαρσία κ.λπ.) τον επηρεάζει δυναμικά, ζει και απολαμβάνει τα “έργα του σκότους” (Ρωμ. 13, 12). Είναι η τεράστια “εξουσία του σκότους” όπως θα πει ο Χριστός (Λουκ. 22, 53).
Βεβαίως, ο κόσμος αυτός είναι κατάσπαρτος από πειρασμούς. Αλλά, αν δεν υπήρχαν οι πειρασμοί, τότε δεν θα είχε καμιά αξία η αρετή.
Μιλώντας γι? αυτούς τους πειρασμούς, που δοκίμασαν και τον Χριστόν όταν αποτραβήχτηκε στην έρημο, ακριβώς “ίνα πειρασθή”, ο Τζ. Παπίνι σχολιάζει το κρίσιμο εκείνο γεγονός: “Οι άνθρωποι αγαπούν το θαυμάσιο… πεινούν και διψούν για θαύματα. Είναι έτοιμοι να γονατίσουν μπροστά στον θαυματουργό, έστω και διαβολικό ή απατεώνα. Από τον Ιησού όλοι ζητούν ένα σημείο, δηλαδή, γι? αυτούς ένα γιγάντιο ταχυδακτυλουργικό παιχνίδι. Αλλά εκείνος θα αρνηθεί, θα γιατρέψει τους αρρώστους -ιδίως εκείνους που είναι άρρωστοι στο μυαλό κι από την αμαρτία- αλλά συχνά θ? αποφύγει τα θαύματα και θα παρακαλέσει τους γιατρεμένους να κρύψουν στη σιωπή το όνομά τους.
Οι άνθρωποι οφείλουν να πιστέψουν αντίθετα σε όλα τα φαινόμενα, να πιστέψουν στο μεγαλείο Του, ακόμη και κατά την φρικτότερη ώρα της ταπεινώσεώς Του, να πιστέψουν στην Θεότητά Του ακόμη κι εμπρός στην καταφρονημένη ανθρωπινότητά Του… Αυτός που είναι καρδιά, θέλει να μιλήσει στις καρδιές. Αυτός που είναι αγάπη, θέλει να ανάψει στους άλλους την αγάπη. Αυτός που είναι μεγάλος, θέλει να κάνει μεγάλες τις μικρές εγκαταλελειμμένες ψυχές… Δεν τον ενδιαφέρει η εξουσία, και πολύ λιγότερο η δόξα. Το Βασίλειο που αναγγέλλει και ετοιμάζει, δεν έχει καμιά σχέση με τα ανθρώπινα βασίλεια. Το Βασίλειό Του, μάλιστα, είναι προορισμένο να εκμηδενίσει τα γήινα βασίλεια. Η βασιλεία των ουρανών είναι μέσα μας. Κάθε μέρα, με την μεταστροφή μιας ψυχής, ξαπλώνεται, γιατί αποκτά έναν νέον πολίτη, που αφαίρεσε από τα επίγεια βασίλεια”.
*Θεολόγος – τ. λυκειάρχης
– ακαδημαϊκός
