β? μέρος

Γράφει ο Γ. Η. ΟΡΦΑΝΟΣ
Στο φύλλο της 21ης Ιανουαρίου 2010 των «Χανιώτικων Νέων», φιλοξενήθηκε ένα σημείωμά μου υπό τον τίτλο «Οι σύγχρονές μας «πληγές»?». Είχα δοκιμάσει να περιγράψω τις διάφορες μορφές που έχει πάρει η κοινωνική κρίση της εποχής μας και τις παρομοίαζα με τις «πληγές» του Φαραώ των Γραφών. Επανέρχομαι, λοιπόν, σήμερα, για να προβάλω μερικά επιπλέον από τα πασίδηλα δείγματα ότι, όσο κι αν «στρουθοκαμηλίζουν» κάποιοι, οι κοινωνίες και οι άνθρωποι των ημερών μας δεν έχουν ν? αντιμετωπίσουν μονάχα την ίσως και κατασκευασμένη από τους κοινωνικοπολιτικά και οικονομικά ισχυρούς, για να «αποπροσανατολιζόμαστε» από κάθε άλλο πρόβλημά μας, οικονομική κρίση.
Έτσι, σύμφωνα με στοιχεία που είχαν δοθεί σε δημοσιότητα το 2002 από τους σχετικούς διεθνείς οργανισμούς, καταγράφηκαν 877 εκατομμύρια αναλφάβητων ενηλίκων σε παγκόσμιο επίπεδο, ενώ 113 εκατομμύρια παιδιά δεν φοιτούν στο σχολείο. Και τα στοιχεία αυτά αποχτούν ιδιαίτερη σημασία, εάν αναλογιστούμε τη σημασία που έχει, στις ημέρες μας, το σχολείο και ως φορέας και αναμεταδότης γνώσεων στη νέα γενιά και ως «προθάλαμος» ένταξης των νέων στην κοινωνία και εάν σκεφτούμε πόσο χρήσιμη είναι, διαχρονικά, η γνώση γραφής και ανάγνωσης σε κάθε άνθρωπο για την εκπλήρωση των καθημερινών του υποχρεώσεων.
Την ίδια χρονιά (2002), όμως, ανακοινώθηκε από τον Πανελλαδικό σύνδεσμο παραπληγικών και κινητικά αναπήρων ότι, παγκοσμίως, σύμφωνα με τα αρχεία της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας, καταγράφονται 1 εκατομμύριο θανατηφόρα οδικά ατυχήματα ετησίως και στην Ευρωπαϊκή Ένωση σημειώνονται 3,5 εκατομμύρια οδικά ατυχήματα με 42.000 νεκρούς και 1,7 εκατομμύρια τραυματίες, εκ των οποίων το 10 ? 12% θα περιπέσουν σε μόνιμες αναπηρίες. Σ? ό,τι αφορά την Ελλάδα, όμως, οι αριθμοί χρήζουν, θαρρώ, ξεχωριστής και μεγάλης προσοχής: Κατά μέσο όρο, όπως τόνιζε ο Πανελλαδικός σύνδεσμος παραπληγικών στην ίδια ανακοίνωσή του, στην πατρίδα μας σημειώνονται ετησίως 22.000 οδικά ατυχήματα, με 2.100 νεκρούς και 32.000 τραυματίες, εκ των οποίων 3.200 έως 3.500 άτομα απολήγουν σε μόνιμες αναπηρίες. Με άλλα λόγια, σε κάθε 24ωρο έχουμε 6 νεκρούς και 67 τραυματίες, από Τροχαία Ατυχήματα. Όλοι ξέρουμε πού οφείλονται και πού καταλήγουν τα τροχαία δυστυχήματα, γιατί, όμως, δεν κάνουμε κάτι δραστικό, από τους κυβερνώντες έως τους απλούς πολίτες, να πάψει αυτή η σύγχρονη «μάστιγα», αλλά διαρκώς, ως πολίτες και ως οδηγοί, αποποιούμαστε τις ευθύνες μας και τις ρίχνουμε αλλού, στο Κράτος π.χ. ή στην οδοποιία;
Μερικά χρόνια αργότερα, το Νοέμβρη του 2006, η ετήσια έκθεση του Ευρωπαϊκού Κέντρου Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Τοξικομανίας σημείωνε ότι κάθε χρόνο αναφέρονται 7.000 – 8.000 θάνατοι από ναρκωτικά στην Ευρώπη, αριθμός που αντιστοιχεί στο 3% των θανάτων των ενηλίκων κάτω των 40 ετών. Στην ίδια έκθεση επισημαίνεται και το ότι οι σχετιζόμενοι με τα ναρκωτικά αιφνίδιοι θάνατοι αποτελούν το 7% των θανάτων σε Έλληνες ηλικίας 15 – 39 ετών, έναντι 3% στην ΕΕ. Είναι γνωστές σε όλους οι αιτίες και οι συνέπειες της χρήσης ναρκωτικών ουσιών για άτομα και κοινωνίες και δεν προτίθεμαι να επεκταθώ, αλλά θα ήθελα να επισημάνω και εγώ και για μιαν ακόμα φορά ότι όσοι, μολονότι γνωρίζουν τα βλαβερά επακόλουθα των ναρκωτικών, εισέρχονται στον «παραδεισένιο κόσμο» τους μοιάζουν με εκείνους που, ενώ γνωρίζουν ότι ένα όπλο είναι γεμάτο, στρέφουν την κάνη προς το μέρος τους και πυροβολούν για ν? αυτοκτονήσουν!
Η αλόγιστη κατανάλωση φαγητού στις ημέρες μας, όπως όλοι γνωρίζουμε, καταλήγει στην παχυσαρκία. Το πρόβλημα αυτό είναι καταδικαστέο, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, όταν σχετίζεται με τα παιδιά και τη διατροφή τους. Η ευθύνη για την παιδική παχυσαρκία βαραίνει αποκλειστικά τους γονείς των παιδιών, οι οποίοι αδιαφορούν (ή δεν έχουν χρόνο) ν? ασχοληθούν με τους διατροφικούς κανόνες που θα έδιναν υγεία και ευεξία στα παιδιά τους. Ενώ περισσότεροι από 800 εκατομμύρια άνθρωποι υποφέρουν σήμερα παγκοσμίως από υποσιτισμό και πείνα (:20 εκατομμύρια στις αναπτυσσόμενες χώρες, 25 εκατομμύρια στις μεταβατικές χώρες και 9 εκατομμύρια στις βιομηχανικές χώρες, βλ. εφημερίδα «Καθημερινή», 14-10-2007), σύμφωνα, όμως, με τα στοιχεία, που δημοσίευσε η αμερικάνικη εφημερίδα “USA TODAY” (Ιούλης 2009), «το 30% των παιδιών ηλικίας 10 έως 17 ετών σε 30 πολιτείες είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα, ενώ το ποσοστό αυτό φθάνει το 44,4% στην πολιτεία του Μισισιπή. Ο αριθμός των παχύσαρκων παιδιών στις ηλικίες των 6 – 11 έχει υπερδιπλασιαστεί τα τελευταία 20 χρόνια, ενώ το ποσοστό της εφηβικής παχυσαρκίας έχει υπερτριπλασιαστεί. Είκοσι πολιτείες έχουν εφαρμόσει την υποχρεωτική μέτρηση του Δείκτη Μάζας Σώματος στα σχολεία, ή άλλα τεστ που σχετίζονται με το βάρος ? πριν πέντε χρόνια, το μέτρο αυτό εφαρμοζόταν μόνο σε τέσσερις πολιτείες».
Και θα μου επιτρέψετε να κλείσω τη σημερινή καταγραφή «πληγών» των σύγχρονών μας κοινωνιών με δύο ακόμη αποτελέσματα ερευνών των τελευταίων χρόνων. Κατόπιν, σας προ(σ)καλώ να τα σκεφτείτε όλα όσα διαβάσατε παραπάνω, για να ιδούμε πώς μπορούμε όλοι μαζύ, συνενώνοντας τις δυνάμεις μας, αγωνιστούμε για έναν κόσμο πιο ανθρώπινο, καλύτερο, πιο δίκαιο, ειρηνικό και ελεύθερο?
Το 2009, λοιπόν, δόθηκαν στη δημοσιότητα στοιχεία και για τον αλκοολισμό στις χώρες της Ευρώπης. Περίπου 55 εκατομμύρια ενηλίκων Ευρωπαίων, δηλαδή το 15% του ενηλίκου πληθυσμού, καταναλώνουν τουλάχιστον σε επικίνδυνο επίπεδο ποσότητες αλκοόλ. Επιπλέον, ο ένας στους 25 θανάτους παγκοσμίως συνδέεται με την κατανάλωση αλκοόλ υποστηρίζουν Καναδοί ερευνητές σε έκθεσή τους, την ίδια χρονιά, στο “Lancet”. Για τη ροπή, λοιπόν, προς τον αλκοολισμό, οι επιστήμονες τονίζουν την αλληλεπίδραση μεταξύ γενετικών και περιβαλλοντικών επιρροών σε κρίσιμες «καμπές» της ζωής του ανθρώπου, αλλά προσωπικά νομίζω ότι εάν γνωρίζει κάποιος τι κακό κάνει στον εαυτό του και τι στον κοινωνικό του περίγυρο ο αλκοολικός, θα κατέβαλε εκουσίως κάθε προσπάθεια να μην παρασύρεται να πίνει πολύ και απερίσκεφτα.
Τέλος, το 17% του συνολικού πληθυσμού στην Ευρώπη, ή σχεδόν 80 εκατομμύρια πολίτες, ζουν κάτω από το όριο της φτώχιας, σύμφωνα με το Ευρωβαρόμετρο, όπως ανακοινώθηκε προ ημερών (Γενάρης 2010). Την ίδια στιγμή, η φτώχεια κάθε νοικοκυριού και κοινωνίας επιβαρύνεται σοβαρά από την ανεργία, γιατί δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι «από τότε που ξέσπασε η διεθνής οικονομική κρίση, δηλαδή το Δεκέμβρη του 2007, ως σήμερα έχουν καταστραφεί περίπου 7 εκατομμύρια θέσεις εργασίας στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής» (βλ. εφημερίδα «Ριζοσπάστης», 30/8/2009). Και με τη σειρά τους, ανεργία και φτώχεια, ιδίως στις μεγαλουπόλεις αλλά και στον Τρίτο Κόσμο, θαρρώ πως αποτελούν ανυπέρβλητη τροχοπέδη στην πρόοδο ανθρώπων και κοινωνιών. Μα τα πράγματα, βεβαίως, γίνονται, πολύ και ανεπιστρεπτί, χειρότερα, εάν σκεφτείτε ότι, όπως ισχυρίζονται κάποιοι, σε κάποιες ευρωπαϊκές και όχι μόνο χώρες, οι κυβερνήσεις, ως πειθήνια «πιόνια» πολυεθνικών και τραπεζών, προωθούν αντιλαϊκά μέτρα, μεταξύ άλλων, ανεξέλεγκτης διακίνησης βασικών καταναλωτικών αγαθών και εμπορευματοποίησης της υγείας και της παιδείας του λαού π.χ. και με την αχαλίνωτη κερδοσκοπία να κλίνει τη ζυγαριά υπέρ των? «μεγαλοκαρχαριών»!