Μέρος Α?: «Οι ληξιπρόθεσμες οφειλές»
Γράφει ο ΣταυρουλΑκης Αρτεμ. ΚωνστανΤΙνος*
Ο Νόμος 3816/2010 περί ρύθμισης των οφειλών επιχειρήσεων και επαγγελματιών προς τα Πιστωτικά Ιδρύματα έχει δημοσιευθεί ήδη στο ΦΕΚ Α΄6 την 26η Ιανουαρίου 2010.
Θα υπάρξουν τρία συνεχόμενα άρθρα – σε μια εύχρηστη παρουσίαση – για αυτόν τον Νόμο ως εξής:
Α) Οι διατάξεις του Νόμου για το πώς θα ρυθμιστούν οι ληξιπρόθεσμες οφειλές. (Αναφορά στο Άρθρο 1 του Ν. 3816/2010)
Β) Οι διατάξεις του Νόμου για το πώς θα ρυθμιστούν οι μη ληξιπρόθεσμες (ενήμερες) οφειλές (Αναφορά στο Άρθρο 2 του Ν. 3816/2010)
και
Γ) Οι διατάξεις του Νόμου για τα δυσμενή δεδομένα και την παροχή βιβλιαρίων επιταγών. (Αναφορά στα άρθρα 3, 4, 5, 6 και 7 του Ν. 3816/2010)
Στο παρόν άρθρο θα αναφερθούμε στο Α) δηλαδή στις διατάξεις για την ρύθμιση των ληξιπρόθεσμων οφειλών. (Προσοχή: Στο επόμενο άρθρο θα γίνει αναφορά πώς γίνεται η ρύθμιση και για τις μη ληξιπρόθεσμες οφειλές, δηλαδή τα «ενήμερα» δάνεια).
ΤΑ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΑΝΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΜΟΝΟ ΓΙΑ ΤΙΣ ΛΗΞΙΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΟΦΕΙΛΕΣ. (Ξανά: Σε άρθρο στα «Χανιώτικα Νέα» της επόμενης ημέρας θα γίνει αναφορά και για το πώς ρυθμίζονται και οι Ενήμερες οφειλές)
Α. Ποιοι υπάγονται:
Φυσικά ή νομικά πρόσωπα, τα οποία έχουν συνάψει με πιστωτικά ιδρύματα συμβάσεις δανείων ή πιστώσεων για επιχειρηματικούς, επαγγελματικούς ή αγροτικούς σκοπούς. (Εδάφιο 1ο παρ 1 Άρθρο 1 Ν. 3816/2010)
Κοινωφελή Ιδρύματα (Εδάφιο 2ο παρ 7 Άρθρο 1 Ν. 3816/2010)
Δικαίωμα να ζητήσουν την υπαγωγή στο νόμο αυτόν έχουν και οι πρωτοφειλέτες, οι εγγυητές και οι καθολικοί διάδοχοί τους, που ενεπλάκησαν στα παραπάνω δάνεια ή πιστώσεις, εφόσον διαθέτουν φορολογική και ασφαλιστική ενημερότητα. (Εδάφιο 1ο παρ 8 Άρθρο 1 Ν. 3816/2010)
Β. Ποια Δάνεια ή Πιστώσεις ΔΕΝ υπάγονται στις ρυθμίσεις:
Οι συμβάσεις πρακτορείας επιχειρηματικών απαιτήσεων (factoring)
Τα Ομολογιακά Δάνεια
Τα δάνεια ή πιστώσεις εγγυημένα ή επιδοτούμενα από το Δημόσιο.
Τα δάνεια ή πιστώσεις εγγυημένα ή επιδοτούμενα από το ΤΕΜΠΜΕ.
(Εδάφιο 1ο παρ 7 Άρθρο 1 Ν. 3816/2010)
Γ. Ποιων Πιστωτικών Ιδρυμάτων τα δάνεια υπάγονται στην ρύθμιση;
Οι διατάξεις των ρυθμίσεων των ληξιπρόθεσμων οφειλών εφαρμόζονται για δάνεια ή πιστώσεις που χορηγήθηκαν μέσω υποκαταστημάτων που λειτουργούν στην Ελλάδα από πιστωτικά ιδρύματα που έχουν την έδρα τους ή έχουν νομίμως εγκατασταθεί στην Ελλάδα. (Εδάφιο 1ο παρ. 9 Άρθρο 2 Ν. 3816/2010)
Δ. Υπάγονται στην ρύθμιση τα Leasing;
Στην εν λόγω ρύθμιση υπάγονται και ληξιπρόθεσμες οφειλές από συμβάσεις χρηματοδοτικής μίσθωσης (Leasing) με χρηματοδοτικά και πιστωτικά ιδρύματα που δεν έχουν καταγγελθεί. (Εδάφιο 1ο παρ 6 Άρθρο 1 Ν. 3816/2010)
Ε. Προϋποθέσεις για να υπαχθούν στην ρύθμιση:
Οι συνολικές οφειλές από την κάθε σύμβαση δανείου ή πίστωσης να έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμες μετά την 30.6.2007 και μέχρι την 26.01.2010. (Εδάφιο 1ο παρ 1 Άρθρο 1 Ν. 3816/2010)
Δύναται να ενταχθούν στην ίδια ρύθμιση υπό προϋποθέσεις και οι οφειλές που έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμες μετά την 1.1.2005 και μέχρι την 30.6.2007. (βλέπε τις προϋποθέσεις υπαγωγής τους παρακάτω στην παράγραφο «Πώς γίνεται η ρύθμιση των δανείων ή πιστώσεων αυτών»
Επιπλέον, αν η σύμβαση δεν έχει καταγγελθεί, προϋπόθεση για τη ρύθμιση είναι να υφίσταται ληξιπρόθεσμη οφειλή με καθυστέρηση τουλάχιστον τριών μηνών. (Εδάφιο 2ο παρ 1 Άρθρο 1 Ν. 3816/2010).
Το σύνολο της ληξιπρόθεσμης οφειλής που υπάγεται σε ρύθμιση δεν μπορεί να υπερβαίνει για κάθε σύμβαση (Προσοχή: Όχι για κάθε Τράπεζα αλλά για κάθε σύμβαση !!) το ένα εκατομμύριο πεντακόσιες χιλιάδες ευρώ (1.500.000,00). (Εδάφιο 4ο παρ 1 Άρθρο 1 Ν. 3816/2010)
ΣΤ. Πώς γίνεται η ρύθμιση των δανείων ή πιστώσεων αυτών:
Η αποπληρωμή της προκύπτουσας οφειλής πρέπει να έχει διάρκεια ίση με αυτή που απομένει ή, σε περίπτωση σύμβασης που έχει καταγγελθεί θα απέμενε μέχρι τη λήξη της σύμβασης, προσαυξημένη κατά δύο έτη. (Εδάφιο 1ο παρ 2 Άρθρο 1 Ν. 3816/2010)
Για ληξιπρόθεσμη οφειλή από σύμβαση που έχει καταγγελθεί, η διάρκεια της αποπληρωμής δεν μπορεί να είναι μικρότερη από επτά έτη. (Εδάφιο 2ο παρ 2 Άρθρο 1 Ν. 3816/2010).
Κατά τα δύο πρώτα έτη θα καταβάλλονται μόνο τόκοι και η εν συνεχεία αποπληρωμή της οφειλής που έχει ρυθμισθεί θα γίνεται με ισόποσες περιοδικές δόσεις, σύμφωνα με την περιοδικότητα του εκτοκισμού που προβλέπεται στη σύμβαση (Εδάφιο 3ο παρ 2 Άρθρο 1 Ν. 3816/2010).
Για ληξιπρόθεσμες οφειλές από συμβάσεις ανοικτού ή αλληλόχρεου λογαριασμού που έχουν καταγγελθεί, η αποπληρωμή της οφειλής γίνεται κατ? αντιστοιχία προς τα παραπάνω σε επτά έτη με ισόποσες μηνιαίες τοκοχρεολυτικές δόσεις (Εδάφιο 4ο παρ 2 Άρθρο 1 Ν. 3816/2010).
ΕΙΔΙΚΑ για τις οφειλές που έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμες μετά την 1.1.2005 και μέχρι την 30.6.2007 δικαιούνται να ζητήσουν και να επιτύχουν να υπαχθούν στη ρύθμιση, υπό τον όρο ότι θα αποπληρωθεί μέχρι την 15.5.2010 ποσό ίσο με το δέκα τοις εκατό της οφειλής που προκύπτει, χωρίς να υπολογίζονται τόκοι υπερημερίας και ανατοκισμού, για τους οποίους τηρείται χωριστός λογαριασμός. (Εδάφιο 1ο παρ 4 Άρθρο 1 Ν. 3816/2010)
ΕΙΔΙΚΑ για τα δάνεια Leasing (συμβάσεις χρηματοδοτικής μίσθωσης) η διάρκεια της αποπληρωμής της οφειλής δεν μπορεί να υπερβαίνει τον εναπομένοντα μέχρι τη λήξη της μίσθωσης χρόνο. Στην περίπτωση της υπέρβασης δεν εφαρμόζεται το τρίτο εδάφιο της παραγράφου 2 που λέει: «Κατά τα δύο πρώτα έτη θα καταβάλλονται μόνο τόκοι και η εν συνεχεία αποπληρωμή της οφειλής που έχει ρυθμισθεί θα γίνεται με ισόποσες περιοδικές δόσεις, σύμφωνα με την περιοδικότητα του εκτοκισμού που προβλέπεται στη σύμβαση.» (Εδάφιο 2ο παρ 6 Άρθρο 1 Ν. 3816/2010)
Ζ. Σε τι υποχρεώνονται οι Τράπεζες;
Τα πιστωτικά ιδρύματα υποχρεούνται να γνωστοποιούν στον οφειλέτη μέσα σε τριάντα ημέρες από την υποβολή της αίτησης για ρύθμιση οφειλών, το ύψος της οφειλής που προκύπτει. (Εδάφιο 2ο παρ 5 Άρθρο 1 Ν. 3816/2010)
Οι τυχόν καταγγελίες σύμβασης από τις Τράπεζες των περιπτώσεων που υπάγονται στην παρούσα ρύθμιση ΔΕΝ ΠΑΡΑΓΟΥΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ από την 26/1/2010 και έως τις 15/3/2010 εκτός και αν ο οφειλέτης δεν ζητήσει εντός ενός μηνός από την κοινοποίηση της καταγγελίας την υπαγωγή στην εν λόγω ρύθμιση. (Εδάφιο 1ο παρ 3 Άρθρο 1 Ν. 3816/2010) Προσοχή: Η προθεσμία του ενός μηνός δεν αρχίζει αν δεν ενημερωθεί ο οφειλέτης για το δικαίωμα αυτό. (Εδάφιο 2ο παρ 3 Άρθρο 1 Ν. 3816/2010).
Ειδικά για τα δάνεια Leasing (συμβάσεις χρηματοδοτικής μίσθωσης) καταγγελίες μετά την 15.12.2009 και μέχρι την 26/01/2010 δεν παράγουν τα αποτελέσματά τους. Από κει και πέρα ισχύουν και για τα Leasing ΕΠΙΠΛΕΟΝ ότι αναφέρθηκε στην αμέσως προηγούμενη παράγραφο 1. (Εδάφιο 4ο παρ 6 Άρθρο 1 Ν. 3816/2010)
Από τις 26/1/2010 και μέχρι την 31.7.2010 δεν επιτρέπεται από τις Τράπεζες η έναρξη ή η συνέχιση της κύριας διαδικασίας της έμμεσης αναγκαστικής εκτέλεσης, για οποιαδήποτε αιτία οφειλής και υπό τον όρο ότι ο οφειλέτης θα έχει υποβάλει εμπρόθεσμα σχετική αίτηση υπαγωγής στις ρυθμίσεις του παρόντος. Μοναδική εξαίρεση η περίπτωση να έχει διενεργηθεί ήδη ο πλειστηριασμός, για την ικανοποίηση χρηματικών απαιτήσεων από οποιοδήποτε φυσικό ή νομικό πρόσωπο, συμπεριλαμβανομένων του Ελληνικού Δημοσίου, των Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου και των οργανισμών κοινωνικής ασφάλισης.
Όταν υπάρξει η ρύθμιση τότε δεν επιτρέπεται από την Τράπεζα η καταγγελία της ρύθμισης αυτής, αν δεν υπάρχει καθυστέρηση τεσσάρων τουλάχιστον μηνιαίων δόσεων. (Εδάφιο 3ο παρ 4 Άρθρο 1 Ν. 3816/2010).
Εδώ θα παραθέσω μια ιδιαιτερότητα: Η παρ. 4 – στην οποία γίνεται αυτή η αναφορά – αναφέρεται στις οφειλές που κατέστησαν ληξιπρόθεσμες από 1/1/2005 έως 30/6/2007. Λογικά έπρεπε να αναφέρεται και για τις υπόλοιπες περιπτώσεις. Γιατί αναφέρθηκε στην παράγραφο αυτή;
Η. Πώς γίνεται ο υπολογισμοός των τόκων καθ? όλη τη διάρκεια της ρύθμισης;
Ο υπολογισμός των τόκων θα γίνεται, καθ? όλη τη διάρκεια της ρύθμισης, με το συμβατικό επιτόκιο ενήμερης οφειλής. Απόκλιση από τα παραπάνω επιτρέπεται μόνο αν και τα δύο μέρη συμφωνήσουν διαφορετικά. (Εδάφιο 6-7ο παρ 2 Άρθρο 1 Ν. 3816/2010).
Θ. Τι γίνεται με τους τόκους Υπερημερίας και Ανατοκισμού:
Από το υπό ρύθμιση συνολικά οφειλόμενο ποσό αφαιρούνται και διαγράφονται οι τόκοι υπερημερίας και ανατοκισμού, πλην των ήδη καταβληθέντων μέχρι την 26.1.2010. (Εδάφιο 3ο παρ 1 Άρθρο 1 Ν. 3816/2010)
ΕΙΔΙΚΑ για τις οφειλές που έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμες μετά την 1.1.2005 και μέχρι την 30.6.2007 και, υπό τις προϋποθέσεις που προαναφέρθηκαν, κάνουν ρύθμιση οφειλών, τότε, αν ο οφειλέτης αποπληρώσει το ήμισυ της οφειλής σύμφωνα με τη ρύθμιση, διαγράφονται οριστικά οι τόκοι υπερημερίας και ανατοκισμού, πλην των ήδη καταβληθέντων μέχρι την 26/1/2010.
Ι. Τι γίνεται με τις υφιστάμενες πάσης φύσεως εξασφαλίσεις και εγγυήσεις;
Το σύνολο των υφιστάμενων πάσης φύσεως εξασφαλίσεων και εγγυήσεων διατηρείται χωρίς να απαιτείται οποιαδήποτε άλλη πρόσθετη πράξη ή διατύπωση. (Εδάφιο 8ο παρ 2 Άρθρο 1 Ν. 3816/2010)
Ια. Ποια η διαδικασία υποβολής της αίτησης για ρύθμιση; Πότε λήγει η διορία;
Οι αιτήσεις για την υπαγωγή στη ρύθμιση των οφειλών των προηγούμενων παραγράφων υποβάλλονται μέχρι τις 15.4.2010. Τα πιστωτικά ιδρύματα υποχρεούνται να γνωστοποιούν στον οφειλέτη μέσα σε τριάντα ημέρες από την υποβολή της αίτησης το ύψος της οφειλής που προκύπτει κατά τα ανωτέρω. (Εδάφιο 1-2ο παρ 5 Άρθρο 1 Ν. 3816/2010)
Επίλογος:
Στο επόμενο άρθρο θα γίνει αναφορά για το πώς γίνεται η ρύθμιση των Ενήμερων οφειλών, δηλαδή αυτών που δεν έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμες.
Σε μεθεπόμενο άρθρο θα γίνει αναφορά στις διατάξεις του Νόμου για την δημοσίευση των δυσμενών δεδομένων καθώς και για την παροχή βιβλιαρίου επιταγών.
*Οικονομολόγος Πανεπιστημίου Μακεδονίας
E-mail: fotakado@otenet.gr
