Εντονότατες είναι οι συζητήσεις και οι διεργασίες που επικρατούν στις πολιτικές και κοινωνικές ομάδες και κυρίως στην αυτοδιοίκηση για το νέο σύστημα διοικητικής μεταρρύθμισης, «Καλλικράτης», το προσχέδιο του οποίου έχει τεθεί σε διαβούλευση. Πάντως, σε ότι αφορά την ανάγκη της διοικητικής μεταρρύθμισης δεν πρέπει να διαφεύγει της προσοχής κανενός ότι:
Α. Η Ελλάδα, ήταν και παραμένει το πλέον συγκεντρωτικό και πελατειακό κράτος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Β. Οι Περιφέρειες, πολιτικά και οικονομικά πλήρως εξαρτημένες, από την κεντρική κυβέρνηση με το διορισμένο περιφερειάρχη, είναι αδύνατον να εξασκήσουν αναπτυξιακή περιφερειακή πολιτική.
Γ. Οι Νομαρχίες, αποψιλωμένες από αρμοδιότητες και πόρους, αδυνατούν να ασκήσουν οποιαδήποτε αναπτυξιακή και κοινωνική πολιτική στην ελληνική περιφέρεια.
Δ. Οι Δήμοι, ανήμποροι να ανταποκριθούν αποτελεσματικά στα πολλά και σύνθετα προβλήματα που αφορούν στην ποιότητα ζωής των κατοίκων τους. Και αυτό έχει να κάνει με τις αρμοδιότητες ? κατανομή, άσκηση και συντονισμό τους- αλλά και τους αναγκαίους πόρους που δεν τους αποδίδονται.
Οι προβληματισμοί για το θέμα, κινούνται σε γενικές γραμμές στα παρακάτω επίπεδα:
? Στην ανησυχία και τον προβληματισμό των ανθρώπων, κυρίως των Kαποδιστριακών Δήμων, που φοβούνται ότι θα ζημιωθούν, αφού ο νέος δήμος στον οποίο θα ενταχθούν, με την έδρα του να βρίσκεται μακριά απ? αυτούς, θα μεροληπτεί ή δεν θα μπορεί να επιλύει τα καθημερινά τους προβλήματα.
? Στις αντικειμενικές δυσκολίες που πράγματι υπάρχουν σύμφωνα με τα στοιχεία του προσχεδίου και αφορούν εκτός των άλλων και τα οικονομικά που απαιτούνται για την υλοποίηση του θεσμού.
? Στην κριτική των ανθρώπων της αυτοδιοίκησης και κυρίως των δημάρχων που σήκωσαν το βάρος της υλοποίησης και εφαρμογής του «Καποδίστρια», η οποία όμως κριτική ενέχει και το στοιχείο του υποκειμενισμού, αφού αναγκαστικά, με τη μείωση των δήμων θα βρεθούν εκτός της θέσης που κατείχαν.
? Στους μητροπολιτικούς δήμους, με την τεράστια δύναμη και εξουσία, που θα λειτουργούν στις έδρες των νομών.
? Στους περιαστικούς δήμους κυρίως, που δεν επιθυμούν να συνενωθούν με τους μητροπολιτικούς.
? Στη χωροταξική κατανομή: Ποιοι Καποδιστριακοί Δήμοι συνενώνονται με ποιους.
? Στη βούληση της κυβέρνησης να προχωρήσει στην εφαρμογή του «Καλλικράτη», γνωρίζοντας εκ των προτέρων και περισσότερο παντός άλλου, ότι δεν έχει περιθώριο να αποτύχει και
? Στη γενική παραδοχή ότι η νέα διοικητική μεταρρύθμιση, κρίνεται αναγκαία και επιβεβλημένη από το σύνολο σχεδόν των κοινωνικών φορέων.
Σε ότι αφορά το πρώτο επίπεδο, στο οποίο εστιάζεται μεγάλο μέρος της κριτικής, υπάρχει το αντεπιχείρημα ότι και οι πρώην κοινότητες δεν ζημιώθηκαν με τη λειτουργία των καποδιστριακών δήμων, ούτε και η κοινότητα που αποτέλεσε έδρα του δήμου, ωφελήθηκε περισσότερο. Το αντίθετο μάλιστα συνέβη σε πολλές περιπτώσεις.
Πάντως,οι δήμαρχοι, στην πλειοψηφία τους, λειτούργησαν αντικειμενικά σε ότι αφορά τα προβλήματα των δημοτικών διαμερισμάτων, των πρώην δηλαδή κοινοτήτων και πορεύτηκαν όλα αυτά τα χρόνια, με κριτήρια όχι την έδρα του δήμου αλλά τα προβλήματα συνολικά της περιοχής.
Κατ? επέκταση και σε αντιστοιχία, γιατί να μην λειτουργήσουν το ίδιο και οι νέοι δήμαρχοι του «Καλλικράτη», αφού θα έχουν και μεγαλύτερη στελέχωση υπηρεσιών και θεσμικό πλαίσιο ισχυρότερο και περισσότερες δυνατότητες αντιμετώπισης εκτάκτων γεγονότων και το κυριότερο: Προβλέπονται τοπικοί αντιδήμαρχοι, για κάθε πρώην δήμο, όπως επίσης και τοπικά συμβούλια για τα τοπικά διαμερίσματα του Καποδίστρια. Μ? αυτόν τον τρόπο, διασφαλίζεται στο δημοτικό συμβούλιο η εκπροσώπηση όλων των πρώην δήμων που συνενώνονται και σε συνδυασμό με τη διατήρηση των υποδομών και των ΚΕΠ, θα εξυπηρετούνται οι πολίτες.
Για το πρόβλημα πάντως συνολικά του νέου θεσμού, επιβάλλεται, εκτός των άλλων και των «ειδικών», να δοθεί η ευκαιρία να τοποθετηθούν και οι δημότες, μέσα από το διάλογο που βρίσκεται σε εξέλιξη.
Όλα τα παραπάνω, αφορούν όπως προείπαμε τη νέα διοικητική μεταρρύθμιση που φέρει το όνομα «Καλλικράτης». Όνομα του μεγάλου αρχιτέκτονα της εποχής του Χρυσού αιώνα του Περικλή, που μαζί με τον Ικτίνο, δημιούργησαν στην Αθήνα το θαύμα μέσα στους αιώνες.
Με περηφάνια η ιστορία μας, αναφέρει το κεφάλαιο αυτό, που τέχνες και φιλοσοφία συμπορευόμενες, έπλεξαν το καλύτερο κομμάτι της αρχαίας ιστορίας μας.
Μα ποτέ και πουθενά, δεν αναφέρει αυτή η ιστορία, ένα άλλο Καλλικράτη, το δικό μας το Μανούσο, το Σφακιανό, που μαζί με άλλους 1500 Κρητικούς έγραψαν μοναδικές σελίδες ανδρείας, εθελοθυσίας και πατριωτισμού.
Ως Κρητικοί με αφορμή το νέο σχέδιο για τη διοικητική μεταρρύθμιση «Καλλικράτης», θα κάνουμε το συνειρμό έτσι αυθόρμητα σ? εκείνα τα αφανή απολησμονημένα μα βαρύτιμα σε πατριωτισμό γεγονότα.
Ο Δρουγγάριος – Nαύαρχος, Μανούσος Καλλικράτης, το 1453 σαν αρχηγός μιας ειδικής αποστολής, προσκεκλημένος με χρυσόβουλο γράμμα, του ίδιου του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, με πέντε πλοία και χίλιους πεντακόσιους άνδρες, απ? όλη την Κρήτη, ξεκίνησε από το λιμάνι της Σούδας και έφτασε στην Κωνσταντινούπολη που κινδύνευε, για να προσφέρει την ύστατη βοήθεια.
Τα παραπάνω δεν αμφισβητούνται πλέον ιστορικά, ούτε κινούνται στη σφαίρα της παράδοσης και του θρύλου, αφού υπάρχει γραπτό ντοκουμέντο, το χειρόγραφο της Μονής Βατοπεδίου του Αγίου Όρους, του Πέτρου του Γραμματικού, μοναχού, οποίος έλαβε μέρος στην αποστολή, διασώθηκε και στην επιστροφή παρέμεινε στη Μονή Βατοπεδίου όπου λίγο πριν το θάνατό του, υπαγόρευσε τη σύνταξη του χειρογράφου αυτού, στο οποίο με λεπτομέρειες αναφέρονται όλα τα γεγονότα.
Από το χειρόγραφο πληροφορούμαστε ότι ο Μανούσος Καλλικράτης, υπεύθυνος της αποστολής θυσιάστηκε στην κυριολεξία στη Θάλασσα της Προποντίδας, όπου έμεινε με το καράβι του μέσα στον κλοιό των τουρκικών πλοίων για να τα παραπλανήσει, δίνοντας έτσι την ευκαιρία στα υπόλοιπα πλοία της αποστολής, να ξεφύγουν μέσα στη νύχτα και να φτάσουν τελικά στο λιμάνι της Κωνσταντινούπολης. Οι Κρητικοί πολέμησαν σε πολλά σημεία του τείχους και μάλιστα δίπλα στον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο.
Πολλές ώρες μετά την πτώση της Πόλης, η ομάδα που εξακολουθούσε να πολεμά πάνω στο τείχος, ήταν η ομάδα των Κρητικών που συνέχιζαν, επιλέγοντας να σκοτωθούν όπως ήταν βέβαιο, παρά να πέσουν στα χέρια των Τούρκων. Όταν πληροφορήθηκε το γεγονός ο Μωάμεθ, τους επιβράβευσε, προφανώς για παραδειγματισμό των Τούρκων και τους επέτρεψε, εκατόν εβδομήντα είχαν απομείνει, να φύγουν μ? ένα καράβι για την Κρήτη.
Τα στοιχεία του χειρογράφου συμφωνούν απόλυτα και με τα γραπτά του Ιστοριογράφου της Άλωσης Γεωργίου Φραντζή .
Τα παραπάνω ιστορικά στοιχεία, μαζί και με τη σύντομη τοποθέτηση πάνω στο πρόγραμμα «Καλλικράτης», ήρθαν συνειρμικά στη μνήμη του γράφοντα, αφού το νέο σχέδιο Καλλικράτης, φέρει λεκτικά στην επικαιρότητα και το όνομα του «δικού μας» Μανούσου Καλλικράτη, αρχιτέκτονα και οργανωτή της εκστρατείας των Κρητών, των τελευταίων υπερασπιστών του Βυζαντίου.
Μουντάκης Μιχάλης
Δημοτικός Σύμβουλος Ιναχωρίου
mountakismih@gmail.com
Πηγές: 1. Προσχέδιο Προγράμματος «Καλλικράτη».
2. Κελαϊδής, Π. (1991). Σφακιανοί οι τελευταίοι υπερασπιστές του Βυζαντίου.
(Αθήνα : Εκδόσεις Καράβι και Τόξο.
3.. Φραντζής, Γ. (1934). Εάλω η Πόλη κατά την έκδοση g.p.MIGNE. Αθήνα: Δωδώνη.
