“Σύννεφα” στις σχέσεις των Ηνωμένων Πολιτειών με την Τουρκία, έφεραν τα πρόσφατα γεγονότα με την Ισραηλινή επίθεση κατά ακτιβιστών αλλά και η επιβολή νέων κυρώσεων κατά του Ιράν από τον ΟΗΕ.
Στην ψηφοφορία που διεξήχθη στο Συμβούλιο Ασφαλείας του Οργανισμού την Τετάρτη, η Τουρκία ψήφισε αρνητικά στο αίτημα για επιβολή νέων κυρώσεων στην Τεχεράνη, με αφορμή το πυρηνικό της πρόγραμμα, γεγονός που ενόχλησε την Ουάσινγκτον.
Η αμερικανίδα υπουργός Εξωτερικών δήλωσε μεν ότι η αρνητική ψήφος των Τούρκων δε θα επηρεάσει τις διμερείς σχέσεις, ωστόσο η απεσταλμένη των ΗΠΑ στον ΟΗΕ, Σούζαν Ράις, τόνισε ότι πρόκειται για μια ενέργεια «εκτός γραμμής».
Η Σούζαν Ράις, κατήγγειλε ότι η απόφαση της Βραζιλίας και της Τουρκίας να ψηφίσουν κατά των νέων κυρώσεων ήταν «πολύ ατυχής επιλογή». «Βρίσκονται τώρα εκτός γραμμής» εξήγησε. «Στέκονται εκτός της απόφασης του Συμβουλίου Ασφαλείας, έξω από το σώμα της διεθνούς κοινότητας.
Η Χίλαρι Κλίντον, προσπάθησε πάντως, να μειώσει τους τόνους λέγοντας ότι κατανοεί για ποιο λόγο Τουρκία και Βραζιλία ψήφισαν κατά των κυρώσεων και λέγοντας ότι οι δύο χώρες μπορούν να βοηθήσουν στη διπλωματική προσέγγιση με το Ιράν.
Δεν είναι λίγοι, πάντως, οι αναλυτές που εκτιμούν ότι η ψήφος της Τουρκίας θα πλήξει τις ήδη τεταμένες σχέσεις Άγκυρας-Ουάσινγκτον.
Οι Financial Times σε άρθρο τους πριν την ψηφοφορία εκτιμούσαν ότι η απόφαση της Άγκυρας μπορεί να αποτελέσει σημείο καμπής στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις. «Οι αμερικανοτουρκικές σχέσεις έχουν αρχίσει δυστυχώς να επιδεινώνονται εδώ και αρκετό καιρό», επισημαίνει ο Ζμπίγκνιου Μπρεζίνσκι, πρώην σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας. «Η αφετηρία αυτής της πορείας ήταν η προσπάθεια της κυβέρνησης Μπους να πείσει την Άγκυρα να διευκολύνει την αμερικανική επέμβαση στο Ιράκ».
Λίγο πριν την απόφαση της Τουρκίας, ο Αμερικανός υπουργός Άμυνας, Ρόμπερτ Γκέιτς είχε δηλώσει ότι η αυξημένη επιθετικότητα της Τουρκίας εναντίον του Ισραήλ μπορεί να οφείλεται εν μέρει στην απόρριψή της από την ΕΕ, και κατηγόρησε «ορισμένους στην Ευρώπη» ότι ωθούν την Τουρκία μακριά από τη Δύση και σε στενότερη συνεργασία με κράτη όπως το Ιράν.
Η δήλωση προκάλεσε την άμεση αντίδραση της ΕΕ. Η εκπρόσωπος της Κάθριν Άστον, επικεφαλής της Ευρωπαϊκής διπλωματίας, δήλωσε ότι η ΕΕ έχει καλές σχέσεις τόσο με την Τουρκία, όσο και με το Ισραήλ και ότι «η πρόοδος των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Τουρκία εξαρτάται αποκλειστικά από την πρόοδο και τις μεταρρυθμίσεις που συντελούνται στη χώρα».
Μία μέρα μετά, η Τουρκία και ορισμένες αραβικές χώρες (Συρία, Ιορδανία, Λίβανος) συμφώνησαν να σχηματίσουν μια ελεύθερη ζώνη για τη μετακίνηση εμπορικών αγαθών και προσώπων. Ο Τούρκος ΥΠΕΞ τόνισε, ωστόσο, ότι η κίνηση αυτή δεν αποτελεί μια εναλλακτική επιλογή στην ΕΕ.
Ο Τούρκος πρωθυπουργός, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, σχολιάζοντας τις δηλώσεις του Αμερικανού υπουργού Άμυνας, ανέφερε πως γίνεται προσπάθεια να δημιουργηθεί η εντύπωση ότι η Τουρκία προτιμά την Ανατολή έναντι της Δύσης και σημείωσε: «Η επιλογή μας είναι ξεκάθαρη. Πρώτα από όλα έχουμε ανθρωπιστικές επιλογές. Είμαστε εναντίον των πυρηνικών όπλων. Και δεύτερον έχουμε τα εθνικά μας συμφέροντα. Η ύπαρξη πυρηνικών όπλων, είτε αυτά είναι στο Ιράν, είτε στο Ισραήλ, είτε σε άλλη χώρα, είναι εναντίον των εθνικών συμφερόντων της Τουρκίας».
«Δεν θα γίνουμε το μικρόφωνο ή το μεγάφωνο κανενός» συμπλήρωσε.
ΔΥΣΑΡΕΣΚΕΙΑ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΕΙΣ?
Η Άγκυρα είναι δυσαρεστημένη με την “χλιαρή” αντίδραση των ΗΠΑ στο θέμα της Ισραηλινής επίθεσης ενάντια στο “Στόλο της Ελευθερίας”, ενώ με συνεχείς δηλώσεις τους, Τούρκοι αξιωματούχοι, επιμένουν για την επιβολή κυρώσεων κατά του Ισραήλ.
Λίγες ημέρες μετά τη σαφή απειλή του Ερντογάν ότι “το Ισραήλ πρέπει να πληρώσει”, οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις αποφάσισαν να πραγματοποιήσουν άσκηση έρευνας και διάσωσης, από τις 14 μέχρι τις 17 Ιουνίου, στην Ανατολική Μεσόγειο και συγκεκριμένα, στην περιοχή όπου σημειώθηκε η επίθεση των ισραηλινών δυνάμεων στον στόλο που μετέφερε ανθρωπιστική βοήθεια στη Γάζα.
Στην άσκηση με την επωνυμία, «Caner Ganyeli», του αξιωματικού που έχασε τη ζωή του κατά την ειρηνευτική επιχείρηση, θα συμμετέχουν μια φρεγάτα, μια κορβέτα και ένα πλοίο της Ακτοφυλακής των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων, καθώς και μια ομάδα από άνδρες των δυνάμεων υποθαλάσσιων καταδρομών [SAT].
Η άσκηση αυτή γίνεται κάθε χρόνο και συνήθως σχεδιάζεται στη θαλάσσια περιοχή των τουρκικών ακτών και βόρεια της Κύπρου, αλλά φέτος ειδικά η άσκηση μεταφέρθηκε νοτιότερα, προς τον χώρο όπου σημειώθηκε η ισραηλινή επίθεση.
78% των Εβραίων θεωρούν
“εχθρό” την Τουρκία
Περισσότερα από τα τρία τέταρτα των Ισραηλινών εβραίων θεωρούν την Τουρκία, “εχθρικό κράτος” μετά την κρίση που ξέσπασε μεταξύ των δύο χωρών, σύμφωνα με δημοσκόπηση της δεξιάς εφημερίδας του Ισραήλ, “Ισραέλ Χαγιόμ”.
Στην ερώτηση “πιστεύετε ότι υπό το φως των πρόσφατων γεγονότων, η Τουρκία έγινε ένα εχθρικό κράτος;”, το 78% απάντησε “ναι”, ενώ μόνο το 22% είχε αντίθετη άποψη. Σύμφωνα πάντα με την ίδια σφυγμομέτρηση, μόνον το 13% των ερωτηθέντων τάσσεται υπέρ της σύστασης μιας διεθνούς επιτροπής έρευνας για το αιματηρό αυτό επεισόδιο που στοίχισε τη ζωή σε 9 ανθρώπους, 8 Τούρκους και έναν Αμερικανό τουρκικής καταγωγής, ενώ η πλειοψηφία, το 71% των Ισραηλινών εβραίων υποστηρίζει τη διεξαγωγή μιας εσωτερικής έρευνας.
Επίσης το 91% των ερωτηθέντων τάσσεται υπέρ της αναχαίτισης στο μέλλον των στολίσκων που θα προσπαθήσουν να σπάσουν τον αποκλεισμό που έχει επιβάλει το Ισραήλ στη Λωρίδα της Γάζας. Τέλος, σύμφωνα πάντα με την ίδια δημοσκόπηση, το 73% των Ισραηλινών εβραίων κρίνει ότι δεν θα πρέπει να αρθεί ο αποκλεισμός της Γάζας, έναντι ποσοστού μόνον 16% που πιστεύει το αντίθετο. Οι υπόλοιποι δεν εξέφρασαν άποψη.
