Του ΛΕΥΤΕΡΗ ΝΤΟΥΝΤΟΥΝΑΚΗ*
Στο ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ (ΓΕΩΤ.Ε.Ε.) ΚΡΗΤΗΣ αλλά και στον ΣΥΝΔΕΣΜΟ ΓΕΩΠΟΝΩΝ ΧΑΝΙΩΝ θεωρούμε ότι η καταπολέμηση του δάκου είναι μια σημαντική και πολύπλοκη δραστηριότητα που αφορά:
1. Τους ελαιοπαραγωγούς και το εισόδημά τους.
2. Τους καταναλωτές και τη δημόσια υγεία.
3. Την ποιότητα και τη φήμη του κρητικού ελαιολάδου.
4. Την προστασία του περιβάλλοντος.
5. Τους εκατοντάδες εργαζομένους στη δακοπροστασία.
6. Την πολιτεία που δαπανά κάθε χρόνο σημαντικά ποσά για τη προστασία ενός πολύ σημαντικού και εξαγώγιμου αγροτικού προϊόντος μας.
Για αυτό πιστεύουμε ότι η δακοπροστασία είναι:
1) Μια επιστημονική διαδικασία που πρέπει να καθοδηγείται (επόπτες, τομεάρχες) από γεωπόνους Π.Ε.
2) Μια σοβαρή και υπεύθυνη εργασία που πρέπει να εφαρμόζεται από ανθρώπους με γνώσεις, μεράκι και εμπειρία.
3) Συλλογική δραστηριότητα, για αυτό από το 1953 εφαρμόζεται εθνικό πρόγραμμα καταπολέμησης του δάκου -με οικονομική επιβάρυνση των ελαιοπαραγωγών- στους ελαιοκομικούς Νομούς της χώρας.
4) Ευθύνη του Υπ. Αγροτ. Ανάπτ. και Τροφίμων (ΥΠΑΑΤ) προκειμένου α) να προστατεύσει το εισόδημα των παραγωγών και β) να διαφυλάξει τη δημόσια υγεία και το περιβάλλον.
5) Δυσκολότερη στην Κρήτη από άλλες ελαιοκομικές περιοχές. Για αυτό απαιτούνται περισσότεροι δολωματικοί ψεκασμοί (4 – 5) σε σχέση με τη Πελοπόννησο (2 – 3) ή την Ισπανία.
ΓΙΑ ΝΑ ΠΕΤΥΧΕΙ ΤΟ ΔΥΣΚΟΛΟ ΕΡΓΟ ΤΗΣ ΔΑΚΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΑΠΑΙΤΕΙΤΑΙ:
1. Η καθιέρωση ενός αντικειμενικού συστήματος αξιολόγησης όλων όσων ασχολούνται με τη δακοπροστασία
2. Η έγκαιρη πρόσληψη κάθε χρονιά έμπειρου, εξειδικευμένου και αξιολογημένου εργατοτεχνικού προσωπικού προηγούμενων ετών, ώστε να περιοριστούν τα λάθη, οι προχειρότητες και οι παραλήψεις κατά την εφαρμογή των ψεκασμών από το έδαφος.
3. Η αναλογία μόνιμου – εποχιακού επιστημονικού προσωπικού από 10% – 90% να γίνει 25% – 75%. Οι συμβασιούχοι γεωπόνοι να προσλαμβάνονται (μέσω ΑΣΕΠ) έναν μήνα πριν αρχίσει η δακοκτονία (για αναγνώριση τομέα, επιλογή εργατικού προσωπικού, καθοδήγηση παγιδοθετών, σωστή τοποθέτηση παγίδων, συνεργασία με εργολάβους) με σύμβαση εξάμηνης διάρκειας.
4. Να εξασφαλίζονται έγκαιρα οι αναγκαίες πιστώσεις ώστε να γίνεται έγκαιρα η καταβολή των δεδουλευμένων σε τομεάρχες, παγιδοθέτες και εργολάβους. Η πολύμηνη καθυστέρηση στις πληρωμές μειώνει τη σοβαρότητα του κράτους και είναι συχνά σε βάρος της ποιότητας δουλειάς των εργαζομένων.
5. Να προωθήσουμε με επιστημονικά κριτήρια την εφαρμογή της ολοκληρωμένης αντιμετώπισης του δάκου με φάρμακα νέας γενιάς με λιγότερα υπολείμματα και πιο φιλικά στο άνθρωπο και το περιβάλλον.
6. Να δοθεί ιδιαίτερη σημασία στον πρώτο ψεκασμό που είναι καθοριστικής σημασίας για την επιτυχία της δακοπροστασίας συνολικά.
7. Να εκσυγχρονιστεί και να βελτιωθεί το σύστημα της δακοπροστασίας (π.χ. GPS στα τρακτέρ) με βάσει τα νεώτερα επιστημονικά δεδομένα.
8. Να τροποποιηθεί ο νόμος για τη δακοκτονία ώστε να συμπεριλαμβάνονται στη δακοπροστασία τα ελαιοκτήματα που είναι ενταγμένα στα προγράμματα βιολογικής γεωργίας. Ετσι και μεγαλύτερη επιτυχία θα έχουν οι ψεκασμοί στα συμβατικά ελαιοκτήματα, αλλά και θα καλύπτονται τα βιολογικά με κατάλληλες βιολογικές δακοπροστατευτικές μεθόδους ή ουσίες.
9. Να αξιοποιούνται περισσότερο οι προτάσεις των γεωπόνων (μόνιμων και συμβασιούχων) που ασχολούνται με τη δακοπροστασία.
10. Να εγκατασταθεί ένα μηχανογραφικό σύστημα καταγραφής μετεωρολογικών δεδομένων και δεδομένων του δάκου υποστηριζόμενο από πυκνό δίκτυο σταθμών στους ελαιώνες.
Τις θέσεις μας αυτές είχαμε γνωστοποιήσει στη νέα πολιτική ηγεσία του ΥΠΑΑΤ, επισημαίνοντας ότι η φετινή πρώιμη ανθοφορία θα απαιτούσε πρόωρους δολωματικούς ψεκασμούς και κατά συνέπεια προμήθεια φυτοφαρμάκων και πρόσληψη του αναγκαίου προσωπικού νωρίτερα από τις άλλες χρονιές.
Ακολούθησε η μεγάλη δημοσιονομική κρίση, το ΔΝΤ και οι περικοπές σε όλα τα επίπεδα.
Στο πλαίσιο αυτό η ηγεσία του ΥΠΑΑΤ φαίνεται ότι προσπαθεί να εφαρμόσει καθυστερημένα, αυθαίρετα και χωρίς σοβαρή μελέτη ένα «δήθεν» πρόγραμμα δακοπροστασίας με 25 – 30% μειωμένες πιστώσεις για τον ίδιο αριθμό ελαιοδέντρων.
Έτσι στον Ν. Χανίων θα προσληφθούν με μεγάλη καθυστέρηση 113 εργατοτεχνίτες από 207 που έπρεπε να προσληφθούν κανονικά και 20 ? 25% λιγότεροι γεωπόνοι. Τα ίδια περίπου ισχύουν και στους άλλους τρεις Νομούς του νησιού.
Εξαιτίας όλων των παραπάνω ανησυχούμε και προβληματιζόμαστε ιδιαίτερα για την επιτυχία και την αποτελεσματικότητα του προγράμματος δακοπροστασίας 2010. Διότι:
? Πώς μπορεί με 25 – 30% περικοπές πιστώσεων να γίνει σωστή δουλειά;
? Πώς μπορεί να ξεκινά η δακοπροστασία στις 2 Ιούνη και οι συμβασιούχοι γεωπόνοι να προσλαμβάνονται στα μέσα – τέλη Ιούλη;
? Πώς θα γίνεται ο έλεγχος των ψεκασμών;
? Πώς θα πληρωθεί -χωρίς τη συμμετοχή των τομεαρχών γεωπόνων- ο πρώτος ψεκασμός που έγινε (ή γίνεται) πριν υπογραφούν οι συμβάσεις; Ποιος και με τι προσόντα αναλαμβάνει την ευθύνη;
? Πώς θα καλυφθούν και θα εξυπηρετηθούν οι υπάρχοντες τομείς με σημαντικά μικρότερο αριθμό γεωπόνων; Όλοι γνωρίζουν ότι τους τομείς αυτούς, τα προηγούμενα χρόνια, οι συνάδελφοι τους κάλυπταν με μεγάλη δυσκολία.
? Πώς οι τομεάρχες της δακοπροστασίας (συχνά με οικονομικά προβλήματα) θα βάζουν το αυτοκίνητο τους για ελέγχους, όταν θα αποζημιώνονται μόνο μετά τα 40 χιλιόμετρα και μάλιστα με μεγάλη καθυστέρηση;
? Αληθεύουν όσα γράφονται για περικοπές ακόμα και στους ψεκασμούς και τα φυτοφάρμακα;
? Αληθεύει ότι τεχνηέντως το ΥΠΑΑΤ καθυστερεί τις προσλήψεις των τομεαρχών για να απαξιώσει το έργο τους και να γλιτώσει μισθούς;
? Αληθεύει ότι το ΥΠΑΑΤ επιθυμεί να «ξεφορτωθεί» τη δακοπροστασία και να την αναθέσει, με διάφορα προσχήματα, στον ιδιωτικό τομέα;
Κατανοούμε τη μεγάλη δημοσιονομική κρίση της χώρας. Όμως διαφωνούμε με τις περικοπές αυτές, διότι γνωρίζουμε ότι οι μεγάλοι χαμένοι θα είναι οι ελαιοπαραγωγοί και το ισχνό εισόδημά τους. Για αυτό πιστεύουμε ότι στο ΥΠΑΑΤ πρέπει να καταλάβουν αμέσως ότι το οικονομικό κόστος από τη πιθανή μεγάλη ζημιά της ελαιοπαραγωγής από τον δάκο θα είναι μεγαλύτερη από την όποια εξοικονόμηση από τις περικοπές. Και επειδή δεν είμαι αισιόδοξος ότι θα το καταλάβουν, εναποθέτω τις ελπίδες μου για ικανοποιητική δακοπροστασία φέτος στην καλοκαιρινή λειψυδρία και στην ευσυνειδησία και το φιλότιμο των εργαζομένων. Μαζί μου είναι απαισιόδοξοι έως αγανακτισμένοι και οι άνεργοι γεωπόνοι που ενώ κάθε χρόνο απασχολούνταν κάποιους μήνες στις 1.500 – 2.000 θέσεις συμβασιούχων (ΕΛΓΑ, ΟΠΕΚΕΠΕ, δακοκτονία) που προκηρύσσονταν, με το δίδυμο Μπατζελή ? Καρχιμάκη ακόμα περιμένουν?
*Αντιπροέδρου του ΓΕΩΤ.Ε.Ε. Κρήτης, προέδρου του Συνδέσμου Γεωπόνων Χανίων και ελαιοπαραγωγού
