Γράφει ο
ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΒΑΣΙΛΟΜΑΝΩΛΑΚΗΣ*
www.polygnosi.gr
Η παθητική αντιμετώπιση -χωρίς στρατηγικές σκέψης- καθημερινών καταστάσεων οδηγεί τα παιδιά μας σε εθισμό στη ρηχή σκέψη.
Η αδυναμία πολλών παιδιών να δημιουργήσουν, να κάνουν τις σωστές επιλογές και κρίσεις οφείλεται στην έλλειψη επαρκούς εκπαίδευσης στη σκέψη. Κάθε παιδί και έφηβος εκπαιδεύεται στη σκέψη καθημερινά σε διαφορετικά περιβάλλοντα από το υποστηρικτικό του δίκτυο. Μέλη του δικτύου είναι η οικογένεια του, οι συγγενείς του, οι φίλοι του και οι εκπαιδευτικοί του.
Το Υπουργείο Παιδείας ορθά προβληματίζεται πως θα ενισχύσει την εκπαίδευση των μαθητών σε τρόπους σκέψης, γι? αυτό και καλεί τη δημόσια διαβούλευση στο θέμα. Ας δούμε τη συνοπτική πρόταση του Υπουργείου και μερικές χαρακτηριστικές διαστάσεις του θέματος.
Ο δεκάλογος
Στον δεκάλογο του νέου Λυκείου, όπως δημοσιεύτηκε την περασμένη εβδομάδα στην εφημερίδα “Τα Νέα”, το 4ο στοιχείο αναφέρεται στη δημιουργικότητα με την υποσημείωση ότι?
?Εξετάζονται νέες μέθοδοι διδασκαλίας που θα εκπαιδεύουν τον μαθητή πώς να μαθαίνει, πώς να διαχειρίζεται τη γνώση και την πληροφορία που αποκτά, πώς να ερευνά, πως να αναλύει και να συνθέτει?.
Η ένστασή μου είναι ότι η έκθεση και η άσκηση στις ?νέες μεθόδους διδασκαλίας? πρέπει να γίνει συστηματικά σε όλο το φάσμα της εκπαίδευσης.
Σημειώνω ότι οι ?νέες μέθοδοι? χρησιμοποιούνται εδώ και 20 χρόνια στο εξωτερικό.
Επίσης, ο φάκελος αξιολόγησης του μαθητή, στοιχείο 10 του δεκαλόγου, θεσμοθετήθηκε στην Ελλάδα πριν από 15 χρόνια, χωρίς να εφαρμοστεί.
Η δημιουργική σκέψη
Κάποτε ένας γονιός, στα πλαίσια μιας ενημερωτικής συνάντησης, με ρώτησε: Tι είναι δημιουργικότητα; Τι είναι δημιουργική σκέψη;
Η απάντηση δεν είναι ούτε απλή ούτε σύντομη.
Ας δούμε τρεις διαφορετικούς τρόπους για τον ορισμό της:
1. Δημιουργική είναι η σκέψη η οποία οδηγεί σε δημιουργικά προϊόντα.
2. Δημιουργική σκέψη είναι ο ιδιαίτερος τρόπος επίλυσης προβλημάτων.
3. Δημιουργική σκέψη είναι η ικανότητα η οποία αποκαλύπτεται και μετριέται μέσα από την επίδοση σε ορισμένου τύπου έργα.
Η εμπειρία μου από τα παιχνίδια που παίζω με παιδιά είναι ότι τα περισσότερα αναδεικνύουν τη δημιουργική τους ικανότητα σε ένα τομέα. Ελάχιστα είναι τα παιδιά που έχουν τα χαρακτηριστικά της μεγαλοφυΐας, δηλαδή, ιδιαίτερα πρωτότυπη συμβολή σε περισσότερους από έναν τομείς.
Η δημιουργική σκέψη των παιδιών ενισχύεται αν εκτεθούν από νωρίς σε πλούσια απαιτητικά περιβάλλοντα που καλλιεργούν την ανακάλυψη και τη λύση προβλημάτων.
Δημιουργικό έργο
Τα κύρια χαρακτηριστικά ενός δημιουργικού έργου είναι η πρωτοτυπία και η ηγετικότητα που το κάνουν να ξεχωρίζει έναντι των συνυπαρχόντων. Επίσης, η αποδοχή του από την ομάδα του παιδιού που ορίζει αν το έργο είναι ?ανακάλυψη? ή όχι. Ένα δημιουργικό έργο αποδεικνύει την αξία του όταν ανοίγει νέους δρόμους, λύνει ένα νέο πρόβλημα της καθημερινότητας μας, είναι πρακτικό, χρήσιμο και κατάλληλο για την περίσταση.
Τέλος, το δημιουργικό έργο ξεχωρίζει από την ευρύτητα εφαρμογής του και τα ασυνήθιστα μέσα ή τρόπους που χρησιμοποιήθηκαν για να επιτευχθεί κάτι το μοναδικό, το ξεχωριστό κι όχι απλά το καινούργιο.
Ασκήσεις δημιουργικής σκέψης στα Χανιά
Το πρώτο 15ήμερο του Ιουλίου θα πραγματοποιηθούν γίνουν δύο δραστηριότητες για παιδιά 8 – 12 ετών στις οποίες θα παίξουμε πολλά παιχνίδια δημιουργικής σκέψης.
Η πρώτη εκδήλωση θα γίνει στο Κέντρο Παιδικής Δημιουργίας Άη Γιάννη τηλέφωνο 2821059903 και η δεύτερη στην Παιδική Βιβλιοθήκη της Σούδας τηλέφωνο 2821341221.
Αν ενδιαφέρεστε να συμμετάσχετε τηλεφωνήστε να σας κρατήσουν θέση.
* Ο Κυριάκος Βασιλομανωλάκης, πτυχ. Ψυχολογίας – Ανάπτυξης Παιδιού, Master Εκπαίδευσης στη Μάθηση, διευθύνει το κέντρο Αγγλικής Γλώσσας ?Πολύγνωση?
