ΣΤΟΝ ΚΑΤΣΟΜΑΤΑΔΩ

Του ΓιΑννη Η. ΚΑκανου
“Ενα από τα πιο σοβαρά αντιστασιακά γεγονότα, όπου άστραψαν και βρόντηξαν τα όπλα του ΕΛΑΣ ήταν και η μάχη της σήραγγας, έτσι όπως καταγράφηκε στην τοπική ιστορία της εθνικής μας αντίστασης”.
“Η μάχη αυτή όπως και το σοβαρό κτύπημα που έδωσαν πριν λίγες ημέρες δυνάμεις του μόνιμου και εφεδρικού ΕΛΑΣ στον Αναβο, προβλημάτισε σοβαρά τους χιτλερικούς κατακτητές και τους έδωσε να καταλάβουν πως δεν ήταν εύκολο πια να κινούνται ελεύθερα και με πολύ άνεση όπως πριν, να ληστεύουν, να τρομοκρατούν και να εκτελούν ακόμα εν ψυχρώ τους κατοίκους της υπαίθρου”, αναφέρει σ? ένα από τα βιβλία του ο συγγραφέας Λευτέρης Ηλιάκης, παλιός αγωνιστής. Με επιμνημόσυνη δέηση, ομιλίες και κατάθεση στεφάνων ολοκληρώθηκε χθες το πρωί στον Κατσοματάδω των Εννιά χωριών Κισάμου δημοτική περιφέρεια Μηθύμνης, η εκδήλωση στη μνήμη των νεκρών της μάχης αυτής. Στη μακρά ομιλία του ο αγωνιστής Λευτέρης Ηλιάκης επεσήμανε μεταξύ άλλων, τα εξής: “Η βάση του τάγματος ΕΛΑΣ Κισάμου είχε την έδρα του στο χωριό Καλάθαινες μ? επικεφαλής το Νίκο Τσαμαντή από τα Μεσκλά Κυδωνίας, από τους πρώτους αντάρτες του ΕΛΑΣ στο νομό Χανίων και το Μιχάλη Κλεάνη (κουμπάρο) ικανότατο στέλεχος του ΚΚΕ από τον Αγιο Παντελεήμονα Αμυνταίου Μακεδονίας. Ο Κλεάνης εκρατείτο εξόριστος στη Γαύδο και με την κατάληψη της Κρήτης από τους Γερμανούς, δραπέτευσε μαζί με άλλους και επιδόθηκε αμέσως στο ύψιστο πατριωτικό καθήκον της οργάνωσης του αγώνα ενάντια του βάρβαρου κατακτητή. Η εντολή που έδωσε ο Τσαμαντής ήταν να μη ριχτεί κανένας πυροβολισμός αν δε δοθεί το σύνθημα από τον ίδιο, που ήταν κρυμμένος σ? ένα σκίνο και θα έριχνε μια χειροβομβίδα Μιλς. Οπως προέβλεπε το σχέδιο, όταν θα περνούσε μπροστά από τον Τσαμαντή το πρώτο αυτοκίνητο, το τελευταίο θα έφτανε στο πέτρινο τείχος και θα γινόταν πραγματικός χαλασμός στον εχθρό. Η εντολή όμως δεν εισακούσθηκε κι ένας μαχητής ανυπόμονος πυροβόλησε πρώτος και άθελά του έσωσε τους Γερμανούς από το μεγάλο σκοτωμό?”
Εξάλλου, ο δήμαρχος Μηθύμνης κ. Γεώργιος Μυλωνάκης επισήμανε: “Η σημερινή τελετή μνήμης είναι υποχρέωση τιμής για τη διατήρηση της πραγματικής ιστορίας της Εθνικής Αντίστασης. Για τους ήρωές της, για τους μαχητές ενάντια στο φασισμό, για τους πατριώτες από τα μαρτυρικά χωριά του Δήμου Μηθύμνης που τιμούμε σήμερα ως άξιους της πατρίδας?”. Στο ίδιο μήκος κύματος μίλησε εκ μέρους των μαρτυρικών πόλεων ο κ. Σπύρος Δαράκης και άλλοι. Μετά το τέλος της τελετής ο Δήμος Μηθύμνης παρέθεσε γεύμα σε ταβέρνα του χωριού.
Συγκλονιστικές όμως και οι μαρτυρίες ηλικιωμένων σήμερα, παιδιά ανταρτών, όπως είναι ο κ. Ιωάννης Ραϊσάκης γιος του αντάρτη παπα- Σπύρου από τη Λίμνη που μας είπε: “Δεν τον γνώρισα τον πατέρα μου γιατί τον σκότωσαν οι?πατριώτες της περιοχής μετά τη μάχη της σήραγγας”.
“Οι Γερμανοί μετά την απώλεια των δυνάμεών τους στον τόπο αυτό, κάθε που περνούσαν με τα φορτηγά είχαν φροντίσει να έχουν νεαρά κορίτσια, ομήρους, στην καρότσα των φορτηγών, στα οποία επέβαλλαν να φορούν κόκκινα μαντήλια για να φαίνονται από τις κρυψώνες και τα σπηλιάρια των απόκρημνων βουνών του φαραγγιού”, υπογράμμισαν άλλοι ηλικιωμένοι που συμμετείχαν στην τελετή μνήμης.