Λύση στο πρόβλημα της κυκλοφοριακής συμφόρησης σε αυτοκινητόδρομους μπορεί να δώσει η ρύθμιση της εισόδου οχημάτων από τις ράμπες μέσω ειδικής φωτεινής σηματοδότησης, αλλά και η μεταβολή
του ορίου ταχύτητας, ανάλογα με την κίνηση.
Αντίθετα, δεν ενδείκνυται η άκριτη επέκταση ή κατασκευή νέων αυτοκινητόδρομων καθώς αυτό συνεπάγεται υψηλό οικονομικό κόστος αλλά και περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Τις επισημάνσεις αυτές κάνουν ερευνητές του Πολυτεχνείου Κρήτης οι οποίοι συμμετείχαν στον διαγωνισμό YEAR 2010 (Young European Arena of Research).
Το Πολυτεχνείο Κρήτης ήταν το μόνο Ευρωπαϊκό Πανεπιστημιακό Ιδρυμα που εκπροσωπήθηκε με δύο ερευνητές στην τελική φάση για την κατηγορία ´Κινητικότητα και Διατροπικότητα´ που αφορά σε ερευνητικά ενδιαφέροντα του Εργαστηρίου Δυναμικών Συστημάτων και Προσομοίωσης του Τμήματος Μηχανικών Παραγωγής & Διοίκησης του Πολυτεχνείου Κρήτης. Πρόκειται για τους υποψήφιους διδάκτορες του Εργαστηρίου Δυναμικών Συστημάτων και Προσομοίωσης Αναστασία Σπηλιοπούλου και Rodrigo Castelan Carlson στον οποίο απονεμήθηκε, μάλιστα, Χρυσό Μετάλλιο καθώς αναδείχθηκε νικητής του διαγωνισμού στη συγκεκριμένη κατηγορία.
Οπως επισημαίνουν οι ερευνητές του Εργαστηρίου, «οι αστικοί αυτοκινητόδρομοι είχαν αρχικά σχεδιαστεί με σκοπό να παρέχουν απεριόριστη κινητικότητα στους χρήστες, με υψηλές ταχύτητες και χωρίς καθυστερήσεις λόγω φωτεινών σηματοδοτών. Ομως η συνεχής και ραγδαία αύξηση του αριθμού των οχημάτων οδήγησε σταδιακά στην εμφάνιση του φαινομένου τής
κυκλοφοριακής συμφόρησης. Κυκλοφοριακή συμφόρηση δημιουργείται όταν η κυκλοφοριακή ζήτηση είναι μεγαλύτερη από αυτή που μπορεί να εξυπηρετήσει η υποδομή και είναι συνήθως επαναλαμβανόμενη καθημερινά στις ώρες αιχμής.
Η λύση στο πρόβλημα της κυκλοφοριακής συμφόρησης σε αυτοκινητοδρόμους δεν μπορεί να είναι απλά η επέκταση της υπάρχουσας υποδομής ή η κατασκευή νέας.
Το οικονομικό κόστος, οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις και η έλλειψη χώρου είναι μόνο μερικές από τις αιτίες.
Αντίθετα, η βέλτιστη χρήση και πλήρης αξιοποίηση της ικανότητας των αυτοκινητοδρόμων μπορεί να επιτευχθεί με την εφαρμογή ήπιων μέτρων κυκλοφοριακού ελέγχου.
Ο έλεγχος ραμπών εισόδου αυτοκινητοδρόμων είναι ο πιο άμεσος και αποτελεσματικός τρόπος για τον έλεγχο της κυκλοφορίας αυτοκινητοδρόμων και εφαρμόζεται με χρήση ειδικών φωτεινών σηματοδοτών στις ράμπες εισόδου με σκοπό τη ρύθμιση της ροής οχημάτων από τη ράμπα στον
κυρίως αυτοκινητόδρομο.
Η πρακτική αυτή είναι συνήθης σε οδικά δίκτυα του εξωτερικού και πιθανόν θα αρχίσει σύντομα να εφαρμόζεται και στο ελληνικό οδικό δίκτυο, όπου αυτό κρίνεται απαραίτητο.
Ενα εναλλακτικό ή και συμπληρωματικό μέτρο κυκλοφοριακού ελέγχου των αυτοκινητοδρόμων είναι ο έλεγχος της κύριας ροής των αυτοκινητοδρόμων με χρήση μεταβλητών ορίων ταχύτητας ανάλογα με τις κυκλοφοριακές συνθήκες. Τα δύο αυτά μέτρα ελέγχου αυτοκινητοδρόμων στοχεύουν στη βελτίωση των κυκλοφοριακών συνθηκών, στη μείωση της κυκλοφοριακής συμφόρησης που παρατηρείται στα δίκτυα αυτοκινητοδρόμων και στη μείωση των καθυστερήσεων που αντιμετωπίζουν οι χρήστες των δικτύων αυτών καθημερινά.
Η μείωση εξάλλου της συμφόρησης οδηγεί συνήθως σε λιγότερους περιβαλλοντικούς ρύπους και βελτιωμένη ασφάλεια κυκλοφορίας».
Η εργασία που παρου-
σιάστηκε στο διαγωνισμό YEAR2010 από την Αναστασία Σπηλιοπούλου βασίζεται στην διερεύνηση που πραγματοποίησε στο πλαίσιο τής μεταπτυχιακής της εργασίας και αφορούσε μία επέκταση της
εφαρμογής ελέγχου ραμπών εισόδου αυτοκινητοδρόμων λαμβάνοντας επιπλέον υπόψη το μήκος της ουράς οχημάτων στη ράμπα, που σχηματίζεται αναπόφευκτα λόγω της λειτουργίας των φωτεινών σηματοδοτών, ώστε αυτό να μην
υπερβεί το πραγματικά διαθέσιμο μήκος της ράμπας.
Η εργασία που παρουσιάστηκε στο διαγωνισμό YEAR2010 από το Rodrigo Castelan Carlson αποτελεί τμήμα της έρευνας που πραγματοποιήθηκε για τη διδακτορική του διατριβή και αφορά στην εφαρμογή ελέγχου στην κύρια ροή των αυτοκινητοδρόμων με χρήση απλών στρατηγικών που είναι εύκολα υλοποιήσιμες στο πεδίο.
Ο διαγωνισμός YEAR 2010
Ο διαγωνισμός YEAR 2010 (Young European Arena of Research) (http://year2010.fehrl.org), ο οποίος υποστηρίζεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αφορά εργασίες νεαρών Ευρωπαίων ερευνητών με αντικείμενο τις επίγειες μεταφορές και δίνει τη δυνατότητα σε υποψήφιους διδάκτορες να παρουσιάσουν τη δουλειά τους ενώπιον ειδικών τόσο στο διαδίκτυο όσο και, για τους καλύτερους από αυτούς, στο Transport Research Arena Conference TRA2010 (Βρυξέλλες, 7-10 Ιουνίου 2010). Οι υποβαλλόμενες εργασίες κατατάσσονται σε 6 θεματικές κατηγορίες, μεταξύ αυτών και η κατηγορία ´Κινητικότητα και Διατροπικότητα´ που αφορά σε ερευνητικά ενδιαφέροντα του Εργαστηρίου Δυναμικών Συστημάτων και Προσομοίωσης του Τμήματος Μηχανικών Παραγωγής & Διοίκησης του Πολυτεχνείου Κρήτης.
Μεταξύ των 63 εργασιών από πανεπιστημιακά ιδρύματα όλης της Ευρώπης που υποβλήθηκαν στην κατηγορία αυτή, επελέγησαν οι εργασίες 8 ερευνητών, οι οποίοι προσκλήθηκαν να συμμετάσχουν στην τελική επιλογή των νικητών παρουσιάζοντας τις εργασίες τους στους 1500 συμμετέχοντες του συνεδρίου TRA 2010.
Τα άλλα 6 κορυφαία Ευρωπαϊκά Iδρύματα που εκπροσωπήθηκαν με έναν ερευνητή το κάθε ένα στην τελική φάση είναι τα: Ecole des Mines Paris Tech (Γαλλία), KTH-Royal Institute of Technology (Σουηδία), Ecole des Ponts Paris Tech (Γαλλία), Halmstad University (Σουηδία), University of Southampton (Η.Β.), INRETS (Γαλλία).
