Απειλούμενο είδος παραμένει το ´στολίδι των παραλιών´, το περίφημο κρινάκι της θάλασσας (Pancratium Maritimum), που εντοπίζεται σε περισσότερες από 40 τοποθεσίες στην Κρήτη. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, έχουν γίνει σοβαρές προσπάθειες τόσο για την προστασία του οικοσυστήματος που αναπτύσσονται (Δήμος Ιναχωρίου) όσο και για την ενημέρωση κατοίκων και παραθεριστών σε Νέα Κυδωνία και Ακρωτήρι. ´Είναι ίσως από τις πιο εντυπωσιακές εικόνες που συναντάμε στις παραλίες μας μέσα στον Αύγουστο´, τονίζει η κα Χριστίνα Φουρναράκη, βιολόγος στη Μονάδα Διατήρησης Μεσογειακών Ειδών του ΜΑΙΧ, που ειδικεύεται σε θέματα προστασίας της σπάνιας χλωρίδας.
Οπως υπογραμμίζει η κα Φουρναράκη ´το κρινάκι είναι ένα γεώφυτο με βολβούς που τον περισσότερο καιρό δεν το βλέπουμε στις παραλίες. Βγάζει τα φύλλα του, που ξεραίνονται και μέσα στον Ιούλιο – Αύγουστο βγαίνει το λουλούδι που είναι πραγματικά εντυπωσιακό. Είναι εξαιρετική η εικόνα να ξεπηδά ένας κρίνος μέσα από την καυτή άμμο των παραλιών. Οπως επίσης ξεχωριστό είναι και το άρωμά του´.
Ομως η κακή τουριστική αξιοποίηση πολλών παραλιών και στην Κρήτη έχει ως αποτέλεσμα μεγάλοι πληθυσμοί κρινακιών να πλήττονται σοβαρά. Κυρίως όμως υπό απειλή βρίσκονται οι μικροί οικότοποι, αμμοθίνες, όπου αναπτύσεται το κρινάκι.
ΟΙ ΑΠΕΙΛΕΣ
Οι απειλές που αντιμετωπίζει το κρινάκι έχουν να κάνουν κυρίως με την ανεξέλεγκτη τουριστική κίνηση και τη δράση των ανθρώπων. Ειδικότερα:
– Πριν αρχίσει η τουριστική σαιζόν οι Δήμοι, τα ξενοδοχεία βάζουν μηχανήματα προκειμένου να καθαρίσουν τις παραλίες, ωστόσο πολλές φορές ξεριζώνουν τους βολβούς και διαλύουν τις αμμοθίνες. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι αριθμοί του φυτού να μειώνονται. Οι ειδικοί συνιστούν σήμανση, οριοθέτηση ομπρελών, διακριτική περίφραξη των αμμοθινών και ιδιαίτερα προσεκτική χρήση των μηχανημάτων. Επίσης την απαγόρευση κίνησης οχημάτων σε παραλίες.
– Αρκετοί πολίτες που δεν γνωρίζουν τη σημασία και τη σπουδαιότητα του Pancratium Maritimum το κόβουν. Κάτι που αποδεικνύεται μεγάλο λάθος γιατί δεν διατηρείται πολύ. Εξάλλου το λέει και η… μαντινάδα: ´Ψεύτικη είναι η αγάπη σου σαν κρίνο της θαλάσσης, που μαραίνεται αμέσως μόλις το πιάσεις´.
Το φυτό διαιωνίζεται χάρη στα σπόρια που αφήνει και μοιάζουν με μαύρα καρβουνάκια. Μπορούν να επιπλέουν στη θάλασσα και να πηγαίνουν από μια παραλία σε άλλη. Ελάχιστα δε από αυτά επιβιώνουν.
Στην Κρήτη εντοπίζεται κυρίως στις περιοχές Γραμπούσα, Κίσαμος, Δραπανιάς, Κριός, Γραμμένο, Παλιόχωρα, Πλατανιάς, Ν. Κυδωνία, Ροδάκινο, Πλακιάς, Αγ. Γαλήνη, παραλίες Ηρακλείου, Χερσόνησος, Μάλια, Γαϊδουρονήσι, Μακρύς Γιαλός, Ιεράπετρα κ.α.
ΣΤΙΣ ΠΑΡΑΛΙΕΣ ΤΗΣ Ν. ΚΥΔΩΝΙΑΣ
Σημαντική προσπάθεια στην κατεύθυνση της ενημέρωσης και της προστασίας του φυτού αυτού καταβάλλει τα τελευταία χρόνια ο Δήμος Νέας Κυδωνίας, οι παραλίες του οποίου συγκεντρώνουν καθημερινά τον μεγαλύτερο αριθμό τουριστών. Ωστόσο ένας μεγάλος αριθμός φυτών διατηρείται παρά την έντονη τουριστικοποίηση. Η κα Στέλλα Χριστινάκη, γεωπόνος του Δήμου, έχει συμβάλει σημαντικά στην προσπάθεια ενημέρωσης. ´Ξεκινήσαμε το 2001 με το τύπωμα ενός ενημερωτικού φυλλαδίου για το κρινάκι, το οποίο και μοιράσαμε μαζί με μια αφίσα στους επαγγελματίες του Δήμου μας. Αυτό το ανατυπώσαμε 2 – 3 φορές και φέτος βγάλαμε ένα ακόμα καλύτερο και στα Αγγλικά. Επίσης σε διάφορα σημεία τοποθετήσαμε ενημερωτικές πινακίδες καλώντας τους λουόμενους να προστατεύσουν το απειλούμενο αυτό είδος´, τονίζει η κα Χριστινάκη.
Η προσπάθεια του Δήμου έχει ως αποτέλεσμα να μην παρουσιάζεται μείωση των αριθμών των κρινακιών. ´Δεν έχουμε παρατηρήσει πτωτική τάση ειδικά σε περιοχές όπως στη Χρυσή Ακτή και στην Κακιά Στροφή στον Σταλό, όπου είναι πάρα πολλά. Πιστεύουμε ότι οφείλεται και στην καλύτερη ενημέρωση του κόσμου και των πολιτών. Οπως επίσης στο γεγονός ότι σε όλες τις περιβαλλοντικές μας δραστηριότητες, σε όποια εκδήλωση και να κάναμε με αφορμή το περιβάλλον, υπήρξε ενημέρωση σε μικρούς και μεγάλους γι? αυτό το θέμα´.
Στη Ν. Κυδωνία πληθυσμοί κρινακιών συναντιούνται στη Χρυσή Ακτή, στον κόλπο των Αγίων Αποστόλων, κάτω από το γήπεδο, στον Σταλό και στην Αγία Μαρίνα.
´Πρότυπο
προστασίας
το Λαφονήσι´
Πρότυπο προστασίας σπάνιων οικοσυστημάτων αποτελεί το Λαφονήσι καθώς με τα έργα που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια η περιοχή ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους συνεχίζει να διατηρείται παρά τη μεγάλη επισκεψιμότητα. Οπως εξηγεί η κα Φουρναράκη ´ο Δήμος Ιναχωρίου στο Λαφονήσι έχει κάνει πραγματικά εξαιρετική δουλειά. Εχει οριοθετήσει τον χώρο των ομπρελών στην παραλία, έχει προστατεύσει του κέδρους, τις αμμοθίνες και τα κρινάκια με διακριτική περίφραξη και ο κόσμος δεν πηγαίνει ανεξέλεγκτα στις παραλίες αλλά πάνω από τους ξύλινους διαδρόμους. Αυτές οι ενέργειες μπορούν να αποτελέσουν παράδειγμα και για άλλους Δήμους´.
Στη
Μινωική
Κρήτη
Ενδεικτική της σημασίας του κρίνου της θάλασσας από την εποχή της αρχαιότητας κιόλας είναι η χρησιμοποίησή του από τους αρχαίους Μινωίτες σε τοιχογραφίες στη Θήρα και στην Κρήτη. Στο βιβλίο του για την ελληνική χλωρίδα ο Μπάουμαν παραθέτει φωτογραφία της τοιχογραφίας της Θήρας με τα κρινάκια και την αντιπαραβάλει με ένα κρινάκι το οποίο άνοιξε.
