Ο πλάτανος του? Νίκου Καζαντζάκη

Με περίμετρο ριζικού κορμού 24 μέτρα, ο πλάτανος στο χωριό Κράσι του Δήμου Μαλίων, χαρίζει απλόχερα τη δροσιά του για περισσότερα από 1.000 χρόνια σε ντόπιους και περαστικούς, ανάμεσά τους και ο Νίκος Καζαντζάκης, ο οποίος έγραψε μερικά από τα αριστουργήματά του κάτω από το παχύ φύλλωμα του υπεραιωνόβιου δέντρου.
Ο Καζαντζάκης περνούσε τα καλοκαίρια του στο Κράσι και σύμφωνα με τις διηγήσεις, αρεσκόταν να μελετά και να  γράφει στη σκιά του πλατάνου.
Ορισμένοι συγγραφείς αναφέρουν πως ο πλάτανος έχει σήμερα ηλικία 2.000 ετών, όμως αυτό δεν φαίνεται να προκύπτει από κάποια ερευνητική εργασία. Από μόνος του ο πλάτανος αποτελεί ένα ολόκληρο οικοσύστημα και είναι πόλος έλξης, όχι μόνο για τους ντόπιους αλλά και για χιλιάδες επισκέπτες.
Λόγω της αμφιθεατρικής θέσης του οικισμού, η παρουσία του δέντρου γίνεται αντιληπτή από μεγάλη απόσταση και το εντυπωσιακότερο τμήμα είναι ο κορμός του, όπως συνήθως συμβαίνει με τα αιωνόβια δένδρα. Υπολογίζεται, μάλιστα, πως για το αγκάλιασμα τού γιγάντιου κορμού του, που έχει περίπου κωνικό σχήμα, απαιτούνται πάνω από δέκα άνθρωποι.
“Το δέντρο είναι αγνώστου ηλικίας και υπολογίζεται πως είναι πάνω από 1.000 έτη, ενώ αποτελεί το σήμα κατατεθέν του οικισμού”, δήλωσε στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό πρακτορείο ειδήσεων, ο δήμαρχος Μαλίων, Κωνσταντίνος Λαγουδάκης, τονίζοντας πως έχει γίνει προσπάθεια από τη δημοτική αρχή κι άλλους φορείς της περιοχής και βρίσκεται στην τελική φάση το ζήτημα να ανακηρυχθεί το δέντρο διατηρητέο Μνημείο της Φύσης. Αλλωστε, ο πλάτανος αποτελεί μάρτυρα ιστορικών γεγονότων και της συλλογικής μνήμης του συγκεκριμένου τόπου της Κρήτης.
Εξάλλου, ο οικισμός Κρασίου ανήκει σε προστατευόμενη φυσική περιοχή NATURA 2000, η οποία χρήζει συνολικής προστασίας και διαχείρισης.
“Με ευθύνη του Δήμου Μαλίων, ο πλάτανος προστατεύεται και ραντίζεται τέσσερις φορές το χρόνο για την αποφυγή των ασθενειών, ενώ κλαδεύονται τα ξερά κλαδιά. Σε συνδυασμό με τις πετρόχτιστες βρύσες, που βρίσκονται απέναντι από την πλατεία, αποτελούν ένα αρμονικό σύνολο”, προσθέτει ο κ. Λαγουδάκης.
Σύμφωνα με τους δασολόγους, ο πλάτανος Κρασίου, στη σημερινή του κατάσταση (μετά την επίχωση), έχει στηθιαία περιφέρεια 14,60 μέτρα και συγκαταλέγεται στα πέντε μεγαλύτερα δέντρα της Ευρώπης. Οπως αναφέρει ο Ολλανδός δασολόγος, Jeroen Pater, στην Ευρώπη υπάρχουν 200 δέντρα με στηθιαία περιφέρεια μεγαλύτερη των 10 μέτρων.
ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ΔΕΚΑΕΤΙΩΝ
Στο πέρασμα της κρητικής ιστορίας, στην πλατεία του οικισμού, υπό τη σκέπη του πλατάνου πραγματοποιούνταν εκδηλώσεις, συνελεύσεις και γιορτές των κατοίκων. Στις αρχές του προηγούμενου αιώνα, σημαντικοί άνθρωποι των τεχνών και των γραμμάτων, όπως οι: Νίκος Καζαντζάκης, Μάρκος Αυγέρης, Κώστας Βάρναλης και η οικογένεια Αλεξίου που καταγόταν από το Κράσι, διέμειναν για κάποιο χρονικό διάστημα στο χωριό για να αναπαυθούν και να δημιουργήσουν.
Η μοναδικότητα της περιοχής προσέλκυσε στο Κράσι για παραθερισμό, αυτούς τους σημαντικούς πνευματικούς ανθρώπους, οι οποίοι συγκρότησαν τη λεγόμενη “λογοτεχνική συντροφιά του Κρασίου”. Το χωριό, ο πλάτανος και η φύση αναφέρονται τακτικά σε έργα της Ελλης Αλεξίου και της Γαλάτειας Καζαντζάκη. Στο Κράσι λειτουργεί και το Σπίτι της Λογοτεχνίας, σε συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Κέντρο Μετάφρασης και Λογοτεχνίας, το δεύτερο που υπάρχει στην Ελλάδα μετά τις Λεύκες της Πάρου. Στεγάζεται σ? ένα παλιό σχολείο του 1882, που λειτουργούσε έως το 1975 στο χωριό και φιλοξενεί Ελληνες συγγραφείς και μεταφραστές ελληνικών έργων σε κάποια ξένη γλώσσα.
“Τη διαμόρφωση -εσωτερικά και εξωτερικά- ανέλαβε η Τεχνική Διεύθυνση του Δήμου, με χρήματα από εθνικούς πόρους και μπορεί να φιλοξενηθεί όποιος έχει εκδώσει ένα βιβλίο από την Ελλάδα και το εξωτερικό”, κατέληξε ο δήμαρχος Μαλλίων.