Ήταν ένα μικρό αλλά σωστό Εμπορικό Κέντρο της εποχής μου, προπολεμικά δηλαδή, προ του 1940. Το πρόσφατο παρελθόν όμως με τον πόλεμο, ακολούθησε όπως ήταν επόμενο η σχετική ύφεση, όπως και σε όλη τη χώρα γενικότερα. Τα χρόνια πέρασαν, ξαναήλθε η πολυπόθητη λευτεριά και η γαλήνη παντού, τα χωριά άρχισαν να εξελίσσονται σιγά ? σιγά, δεν ακολούθησε όμως την τύχη των Καλυβών, των Βρυσών και της Γεωργιούπολης στην εξέλιξη. Οι λόγοι είναι γνωστοί, θα αναφέρω μόνο δύο, η τοποθεσία και η χωροθέτηση του χωριού μου του Φρε από τη μια πλευρά και ο ανθρώπινος παράγων από την άλλη. Δεν θα μπω σε λεπτομέρειες, θα καταλάβετε…
Δεν χάνω όμως τις ελπίδες μου, ο Φρες θα γίνει και πάλι μεγάλος όπως ήταν και πρώτα, ο λόγος είναι ότι πρέπει και επιβάλλεται. Υπάρχουν όλα τα αίτια και τα δικαιολογητικά για να φτιαχτεί ξανά και να μεγαλουργήσει όπως στο παρελθόν, αρκεί να υπάρξει θέληση και ο ανάλογος προγραμματισμός και φυσικά και ο οικονομικός παράγων.
Θα μου πείτε όμως και δικαίως, δεν έγινε τότε πριν από λίγα χρόνια, θα γίνει τώρα με την κρίση που μαστίζει όλο τον κόσμο και ιδιαίτερα τη χώρα μας, την πατρίδα μας…
Τώρα όχι, το αποκλείω κι εγώ, είναι δύσκολο τώρα. Αναγκαστικά θα το αφήσουμε για αργότερα εν ευθέτω χρόνο.
Αισιοδοξώ όμως ότι το σχέδιό μου για την εγκατάσταση μέρους του χωριού στην Καμάρα και μέχρι το Λουτρό αλλά και επί του εθνικού δρόμου θα πραγματοποιηθεί αργά ή γρήγορα στο μέλλον, να μου το θυμάστε, θα αργήσει ίσως αλλά θα γίνει και να σας πω τους λόγους:
1ον Το χωριό μας, ο Φρες, δεν έχει συρρικνωθεί σε σημείο τελμάτωσης.
2ον Έχει αρκετούς νέους, εύρωστους και εργατικούς, έξυπνους και με όρεξη για δουλειά αρκεί να βρεθεί ο κατάλληλος να τους κατευθύνει και
3ον και σπουδαιότερον, ο Φρες υπήρξε ανέκαθεν κεφαλοχώρι, δεν του έλειπε τίποτα, δεν θα τα αναφέρω λεπτομερώς.
Λοιπόν, αυτό που υποστήριζα στο παρελθόν, θα συνεχίσω να το υποστηρίζω και σήμερα, ότι τα χωριά, οι κωμοπόλεις, που βρίσκονται στις ακτές, πλησίον στη θάλασσα αλλά και απ? όπου διέρχεται η εθνική οδός θα αναπτυχθούν και θα εξελιχθούν ασφαλώς και πιο ικανοποιητικά, όπως απεδείχθη τα τελευταία χρόνια και έχουν την προοπτική.
Και θα με ρωτήσετε το χωριό μας, ο Φρες, έχει μια τέτοια προοπτική; Ναι, έχει θα σας έλεγα, αρκεί να βρεθούνε οι κατάλληλοι άνθρωποι στις κατάλληλες θέσεις και να υπάρχει θέληση και όραμα δημιουργίας.
Θα επαναλάβω αυτό που πιστεύω, ότι η εθνική οδός που συνδέει τη Δυτική Κρήτη, δηλαδή τον Νομό Χανίων με την υπόλοιπη, Ανατολική Κρήτη, δηλαδή Ρέθυμνο, Ηράκλειο και Άγιο Νικόλαο (Λασίθι) διέρχεται σε αρκετά μεγάλο μήκος δια μέσω της περιουσίας της Φρεδιανής επικράτειας και ουδείς δύναται να το αμφισβητήσει αυτό.
Και ερωτώ, είναι αυτό ένα τρανταχτό επιχείρημα και ντοκουμέντο για να παρακινήσει τους καταξιωμένους επιχειρηματίες του Φρε και άλλους; Το τόλμημα δεν είναι ριψοκίνδυνο τόσο πολύ, η αρχή έχει γίνει. Αργά ή γρήγορα θα δούμε πολλά, μέχρι και σιδηρόδρομο θα δούμε σε λίγες δεκαετίες. Είμαι αισιόδοξος νομίζω, ίσως διερωτάστε! Ε, ναι είμαι το λέγω και το παραδέχομαι, προτιμώτερον παρά απαισιόδοξος.
Και τώρα μπαίνω στην ουσία, στην καρδιά του θέματός μου. Απευθύνομαι αυτή τη στιγμή σε 2 οικογένειες Φρεδιανών μεγάλων επιχειρηματιών, τους πιο εύρωστους σήμερα. Δόξα τω Θεώ πάνε πολύ καλά και εύχομαι και στο μέλλον ακόμα καλύτερα.
Αυτές είναι η οικογένεια των αφών Γιαννούλη, τους κ. Χαράλαμπο και Βασίλη, ως και τον καθ? όλα άξιον υιό του πρώτου, τον Εμμανουήλ, άξιο συνεχιστή στην εργατικότητα και εξυπνάδα του παππού του, αείμνηστου Εμμανουήλ Γιαννουλάκη (Γιαννουλομανώλη), όπως τον ήξερα όταν ήμουνα μικρός, προ του πολέμου, αλλά και στη διάρκεια της βάρβαρης Κατοχής.
Όπως επίσης και στην καθ? όλα άξια οικογένεια των αφών Κουκουράκη, εξίσου δραστήριων και εργατικών, τους κ. Μιχαήλ και Ιωάννη, συνεχίζοντας την εργατικότητα του αειμνήστου πατρός των Στυλιανού, ως και του θείου τους Ιωάννη Κουκουράκη?
Το χωριό μας, ο Φρες, το μεγάλο και ιστορικό χωριό, περιμένει από σας και τις δύο οικογένειες αλλά και απ? όλους μας τη βοήθειά σας για να προχωρήσει μπροστά. Το πώς θα το αποφασίσετε εσείς και όχι κανείς άλλος. Για να επανακτήσει και πάλι το προβάδισμα, όπως το είχε και προπολεμικά που δεν του έλειπε τίποτα, παρά και τις τότε δυσκολίες. Να επανέλθει ξανά στο χωριό η ζωντάνια και η χαρά.
Στα χέρια και στο φιλότιμο που σας διακρίνει και τις δύο οικογένειες, αναμένει το χωριό μας, ο Φρες, για να ξεφύγει από το τέλμα και τη μιζέρια του σήμερα όπου αργοσβήνει σιγά ? σιγά σαν τον ´Καποδίστρια´.
Δεν θα εισέλθω σε λεπτομέρειες, είστε αρκετά έξυπνοι να διακρίνετε τι λείπει και τι πρέπει να γίνει για να αποφύγουμε τη συρρίκνωση.
Να είστε σίγουροι και απόλυτα βέβαιοι ότι στην προσπάθειά σας αυτή θα έχετε τη μεγάλη βοήθεια της Παναγίας μας, της Ευαγγελίστριας, τη γνωστή στον Αποκόρωνα και στην Κρήτη γενικότερα.
Επίσης, τα ονόματά σας, και των δύο οικογενειών, θα γραφτούν με χρυσά γράμματα στο ιστορικό αρχείο του τέως Δήμου Φρε.
Και λίγο θάρρος χρειάζεται να σας δώσω, εσείς τι λέτε;
Επίσης θα προτείνω για πρόεδρο της Επιτροπής, του Συλλόγου ή Σωματείου, όπως θέτε πέστε το, για συνεργάτη τον καταξιωμένο καθηγητή του Πανεπιστημίου Κρήτης τον κ. Αρη Οικονομόπουλο, που είναι ο μόνος κατάλληλος γι? αυτή τη θέση. Θα εισακούγεται από όλους τους κατοίκους του Φρε αλλά ίσως και παρά έξω.
Όσον αφορά τους συνεργάτες σας θα αποφασίσετε εσείς οι δύο οικογένειες, οι καταξιωμένες, των κ. Κουκουράκη και Γιαννούλη.
Δεν θα το παραλείψω, θα σας το πω κι αυτό. Φίλε Κανάκη, είσαι σίγουρος ότι αυτός ο σκοπός σου θα γίνει αποδεκτός ή θα απορριφθεί;
Όχι, είμαι πάντοτε αισιόδοξος και ο σκοπός μου θα στεφθεί με επιτυχία, άλλωστε η πείρα μου των 25 χρόνων στα πολιτιστικά δρώμενα στον Σύλλογο Φρεδιανών της Αθήνας, αλλά και η συμμετοχή μου στην Ομοσπονδία Αποκορώνου, λέει πολλά, άλλωστε διανύω το 90ό έτος της ηλικίας μου και δόξα τω Θεώ κάτι μπορώ να προσφέρω ακόμα.
Και μην ξεχνάτε ότι αρκετά έχουν δώσει, έχουν κουραστεί να κρατάνε ακόμα οι κ. δήμαρχος του Φρε Νίκος Γιαννούλης, Μανώλης Μακριδάκης, πρόεδρος του Συλλόγου Αθηνών, όπως και ο Μανώλης Βολουδάκης, πρόεδρος του Συλλόγου ´Παναγία των δύο βράχων Χανίων´.
Δεν νομίζετε ότι έχουν εργαστεί αρκετά…
Ευχαριστώ για τη φιλοξενία
Κανάκης Γιακουμινάκης
