´Ο περιφερειάρχης δεν μπορεί να είναι τροχονόμος ιδιωτικών συμβολαίων´ υπογραμμίζει ο Γιώργος Σταθάκης, ο Χανιώτης πανεπιστημιακός και επικεφαλής του συνδυασμού ´Ριζοσπαστική Συνεργασία´ στην Περιφέρεια Κρήτης.
Οι θέσεις για την ´κοινωνική οικονομία´, η αντίθεση στο σημερινό μοντέλο ανάπτυξης αλλά και τα ερωτήματα κατά πόσο οι προτάσεις του συνδυασμού του είναι υλοποιήσιμες τίθενται στη συνομιλία που κάναμε μαζί του.
– Πώς εκφράζεται ο ριζοσπαστισμός
στην Περιφέρεια Κρήτης;
´Ριζοσπαστισμός στην Περιφέρεια σημαίνει έναν τρόπο προσέγγισης των προβλημάτων με μια περιβαλλοντική οπτική, στην κατεύθυνση της κοινωνικής οικονομίας, με στόχο μια διαφορετική οικονομική ανάπτυξη για όλες τις κοινωνικές ομάδες´.
– Υπάρχει και ο αντίλογος ότι οι προτάσεις σας δεν φέρνουν ανάπτυξη, πλούτο, επενδύσεις;
´Υπάρχει ένας τεράστιος τομέας, όπως οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η ανακύκλωση απορριμμάτων, η κοινωνική οικονομία σε ό,τι αφορά τον αγροτικό τομέα, τον τουρισμό, τη μεταποίηση που σηματοδοτεί κάτι εντελώς διαφορετικό και που φτιάχνει έναν νέο οικονομικό κύκλο στον οποίο χωράνε επενδύσεις, δημιουργούνται θέσεις εργασίας και ανάπτυξη´.
– Λέγοντας κοινωνική οικονομία τι εννοείται ακριβώς;
´Εχει να κάνει με το περιβάλλον (ενέργεια, ανακύκλωση) και όχι μόνο και συγκροτείται από επιχειρήσεις που μπορεί να είναι συνεταιριστικές, δημοτικές, ομάδες παραγωγών αποφεύγοντας το κλασικό δίπολο ιδιωτική ή κρατική επιχείρηση´.
– Σε αυτούς που λένε ότι επιθυμούν για την Περιφέρεια ένα πολιτικό πρόσωπο ή έναν τεχνοκράτη, έναν… πρακτικό άνθρωπο και τι δουλειά μπορεί να έχει ένας πανεπιστημιακός τι απαντάτε;
´Θα έλεγα ότι ούτε ο πανεπιστημιακός ούτε καμία από τις ιδιότητες που αναφέρατε μπορεί να προβάλλει ως λύση. Αντίθετα ένα σύστημα ιδεών μπορεί να συμβάλλει στο να βρεθούν αξιόπιστες λύσεις για την Περιφέρεια. Στον ευρύτερο χώρο της Αριστεράς που κινείται η προσπάθειά μας λειτουργούν πάντα πολύ πιο συλλογικές διαδικασίες και στον τρόπο επιλογής υποψηφίων και στο πρόγραμμα και στις προτάσεις. Οι περισσότερες από τις προτάσεις μας δεν μπορούν να υλοποιηθούν με μια διοικητική πράξη του περιφερειάρχη. Απαιτείται η συμμετοχή και η κινητοποίηση του κόσμου´.
ΤΟΠΙΚΙΣΜΟΣ
– Μέχρι στιγμής είστε ο μοναδικός Χανιώτης υποψήφιος για την Περιφέρεια. Σημαίνει αυτό κάτι για σας;
´Δεν νομίζω ότι το τοπικό στοιχείο είναι κάτι το ιδιαίτερο. Τα θέματα που αφορούν την Κρήτη και η πολιτική ατζέντα που προβάλλουμε μπορεί να υλοποιηθεί με υποψήφιο από οποιαδήποτε Νομό´.
– Ο τοπικισμός κρατάει ´πίσω την Κρήτη´;
´Δεν είναι το κυρίαρχο στοιχείο αλλά όπου και όταν εκδηλώνεται μάλλον μπλοκάρει παρά διευκολύνει τη λύση ενός προβλήματος´.
– Εχουμε συνηθίσει στο μοντέλο περιφερειάρχη – φεουδάρχη, που μοιράζει τα χρήματα του ΠΕΠ συνήθως κατά το δοκούν, που χαρακτηρίζει και αποχαρακτηρίζει δασικές εκτάσεις, που λειτουργεί με την πελατειακή νοοτροπία…
´Προφανώς δεν μας εκφράζει αυτό το μοντέλο που πήγαζε από την απόλυτη εξουσία που έχει ο διορισμένος περιφερειάρχης. Μέχρι στιγμής η μεταρρύθμιση του «Καλλικράτη» είναι ημιτελής σε ό,τι αφορά την Περιφέρεια, καθώς θα υπάρχουν οι Γενικές Διευθύνσεις διορισμένες από την κυβέρνηση με τις ίδιες αρμοδιότητες με τον εκλεγμένο περιφερειάρχη. Το μοντέλο της εκλεγμένης περιφέρειας είναι θετικό βήμα, όμως δεν επιλύεται οριστικά το πρόβλημα των αρμοδιοτήτων και των εξουσιών και της αυτοδυναμίας από την κεντρική εξουσία´.
ΚΑΤΑΔΙΚΗ ΜΝΗΜΟΝΙΟΥ
– Οι εκλογές είναι αυτοδιοικητικές ή πολιτικές;
´Βεβαίως και είναι πολιτικές. Το μνημόνιο αποτελεί κομβικό σημείο στις πολιτικές εξελίξεις και αν δεν καταδικαστεί η πολιτική αυτή της κυβέρνησης υπάρχει ένα μείζον θέμα που θα το αξιοποιήσει προς όφελός της. Είναι όμως και αυτοδιοικητικές στις οποίες έχουν θέσεις τα κινήματα, οι θέσεις και οι απόψεις που μπορούν να εμπνεύσουν για έναν διαφορετικό τρόπο λειτουργίας της αυτοδιοίκησης´.
– Στην Κρήτη έχουν δυναμική αυτά τα κινήματα και αυτές οι απόψεις;
´Στο νησί μας έχουν δοθεί σοβαρές μάχες σε όλους τους Νομούς για θέματα δημόσιων χώρων και για την προάσπιση των οικότοπων και των περιοχών ιδιαίτερου φυσικού κάλλους. Επομένως αυτό δείχνει ότι η κοινωνία δεν είναι παθητική. Ισως δεν είναι στο βάθος και στην εμβέλεια που θα θέλαμε στα κοινωνικά ζητήματα αλλά σίγουρα δεν είναι στη φαντασία μας´.
ΒΟΑΚ, ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΙ, ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟ
– ΒΟΑΚ σε κακά χάλια, ανύπαρκτα χωροταξικά, ελλιπείς βιολογικοί καθαρισμοί. Οι θέσεις σας;
´Ξεκινώντας από το δεύτερο η θέση μας είναι χωροταξικά παντού. Περιφερειακά, τοπικά παντού. Για τους βιολογικούς καθαρισμούς και τον ΒΟΑΚ πρέπει να επισημάνω ότι με το μοντέλο που υπήρχε πριν και επιτείνεται με το μνημόνιο ο δημόσιος χαρακτήρας των έργων υποδομής έχει ακυρωθεί πρακτικά και έχει μετατραπεί σε ένα σύστημα αδειοδότησης ιδιωτικών επενδύσεων σε έργα που θα τα πληρώσουν οι χρήστες που θα τα χρησιμοποιήσουν. Αυτό μας βρίσκει ριζικά αντίθετους. Στην ιδιωτικοποίηση του ΒΟΑΚ, του αεροδρομίου, είμαστε κάθετα αντίθετοι. Οι Ελληνες δεν θα πληρώσουν μόνο τα 300 δισ. ευρώ του δημόσιου χρέους αλλά και άλλα 300 δισ. για τα ιδιωτικά έργα που έχουν γίνει όπως το αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος», η «Εγνατία», άλλοι δρόμοι. Αυτό το μοντέλο είναι απαράδεκτο. Τα έργα αυτά πρέπει να παραμείνουν δημόσια´.
– Ναι αλλά πώς θα ανακατασκευαστεί ο ΒΟΑΚ, όταν απαιτούνται 2 δισ. και το κεντρικό κράτος δεν δίνει πάνω από 400 εκατ. ευρώ;
´Και πως να δώσει περισσότερα το κράτος, όταν έχει σχεδόν μηδενίσει το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων; Για αυτό είναι και αναγκαία η αλλαγή πολιτικής και στήριξης ουσιαστικής των δημόσιων επενδύσεων. Ηδη το «Ελ. Βενιζέλος» που είναι ιδιωτικό αεροδρόμιο είναι το πιο ακριβό στην Ευρώπη όσο για τους δρόμους που έγιναν με συμβάσεις παραχωρήσεις και μπήκαν διόδια υπάρχουν αυξήσεις μέχρι 100% μέσα σε λίγα χρόνια. Η Κρήτη που δεν ξεκίνησε με αυτό το σύστημα είναι αναγκαίο να πιέσουμε για την εξασφάλιση των απαραίτητων δημόσιων πόρων για την ολοκλήρωση των έργων αυτών´.
– Ενεργειακό, απορρίμματα, ανεργία;
´Θεωρούμε ότι σε 20 χρόνια η Κρήτη μπορεί να στηρίζεται σε ποσοστό 90% από ΑΠΕ. Αυτό μπορεί να γίνει είτε με παραχώρηση του δικαιώματος σε μεγάλες ιδιωτικές εταιρείες, κάτι που για μας είναι απορριπτέο καθώς οδηγεί σε ένα κυκεώνα προβλημάτων. Αντίθετα προτείνουμε ΑΠΕ μέσα από μια Κρητική εταιρεία ενέργειας δημόσιου συμφέροντος, που θα σχεδιάσει και θα υλοποιήσει την αλλαγή αυτή. Μπορεί να έχει μετόχους τη ΔΕΗ, το κράτος, τους Δήμους, μικρούς ιδιώτες. Για τα απορρίμματα είμαστε αντίθετοι στην καύση. Εκτιμούμε ότι ένα μοντέλο μεσαίων μονάδων ανακύκλωσης περίπου στα πρότυπα της μονάδας των Χανίων, περίπου 9 μονάδες για όλη την Κρήτη, με διαχείριση από δημοτικές επιχειρήσεις. Είναι κάτι που γίνεται ήδη στη Γερμανία. Σε ό,τι αφορά το θέμα της ανεργίας και της εργασίας η κατάσταση είναι ανεξέλεγκτη. Και να ?θελαν οι Επιθεωρήσεις Εργασίας δεν μπορούν να κάνουν ελέγχους, αφού δεν έχουν προσωπικό με αποτέλεσμα η μαύρη εργασία να είναι τεράστια στον τουρισμό και στις κατασκευές. Οι ελαστικές μορφές εργασίας πρέπει να εκλείψουν. Η κοινωνική οικονομία μπορεί να εξασφαλίσει νέες θέσεις εργασίας, ενώ πρέπει να ανοίξει και η ατζέντα της κοινωνικής πολιτικής που σε επίπεδο Περιφέρειας είναι ανύπαρκτη´.
Αλλη ανάπτυξη;
– To μοντέλο της ανάπτυξης που θέλετε:
´Στον αγροτικό τομέα η άσχημη σημερινή κατάσταση έχει να κάνει με τη χρεοκοπία των συνεταιρισμών και εκεί υπάρχει ένα τεράστιο περιθώριο στα πλαίσια της κοινωνικής οικονομίας για την αναδιάρθρωσή της. Το ίδιο ισχύει και για την κτηνοτροφία. Στον τουρισμό το μοντέλο μας είναι φιλικό στο περιβάλλον και τον άνθρωπο. Εχουμε μέτωπο με τα ξενοδοχεία με γκολφ, με τα ξενοδοχεία all inclusive που δεν αφήνουν τίποτα στις τοπικές κοινωνίες και στην κατασκευή τους το κράτος συμμετέχει με ποσοστό 50%. Είμαστε κατά της χρηματοδότησης τους από το κράτος. Στο Real Estate και στις κατοικίες που προσανατολίζονται σε παραθεριστικές κατοικίες για πολίτες από το εξωτερικό αν δεν είχαμε την κρίση, με τον ρυθμό κατασκευής κατοικιών 10.000 περίπου τον χρόνο, σε 10 χρόνια θα είχαμε συν 100.000 κατοικίες στην Κρήτη, με ό,τι αντίκτυπο μπορεί να έχει αυτό για το περιβάλλον. Για μας είναι πολύ σημαντικό αυτές τις κατοικίες να τις έχουμε στον παραδοσιακό ιστό της Κρήτης, στα απομονωμένα και εγκαταλελειμμένα χωριά, και όχι να γίνουν στις πλαγιές, στις παραλίες και στα βουνά´.
– Πολλοί εκ των αντιπάλων σας έχουν ξεκινήσει την προεκλογική τους εκστρατεία από γάμους, βαπτίσεις, μνημόσυνα… θα ακολουθήσετε;
´Οχι θα προσπαθήσουμε να φέρουμε τις ιδέες μας στον κόσμο να τις συζητήσουμε να τις εμπλουτίσουμε. Δεν ακολουθούμε ποτέ τις παλαιοκομματικές μεθόδους´.
