Ρύπανση του περιβάλλοντος

Σοβαρές συνέπειες στο περιβάλλον και την υγεία προκαλεί η αλόγιστη χρήση-λόγω άγνοιας ή και αδιαφορίας- των αγροχημικών.
Αυτό επισημαίνει ο διδάκτωρ του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και του Πολυτεχνείου Κρήτης, διευθυντής της ΑΤΕ Χανίων κ. Γιάννης Πολυράκης, με αφορμή το νέο του βιβλίο ´Ρύπανση του περιβάλλοντος από αγροχημικά´ που παρουσιάζεται την ερχόμενη Δευτέρα στο Πολιτιστικό Κέντρο της Μητρόπολης. Σύμφωνα με τον κ. Πολυράκη, παρόλο που τα φυτοφάρμακα επέφεραν σημαντικό όφελος στον άνθρωπο συντελώντας στην αύξηση της φυτικής παραγωγής με την αντιμετώπιση ποικίλων επιβλαβών ασθενειών, η προσφορά αυτή δεν ήταν χωρίς συνέπειες. Συνέπειες στην υγεία ή το περιβάλλον, παρά την παγκόσμια ευαισθητοποίηση και αφύπνιση στο θέμα της περιβαλλοντικής διαχείρισής τους.
ΦΥΤΟΦΑΡΜΑΚΑ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΣ
Όπως ανέφερε ο κ. Πολυράκης, η επαγγελματική ενασχόληση συνιστά ένα ποσοστό 40% των τοξικών επιδράσεων των φυτοπροστατευτικών προϊόντων στην ανθρώπινη υγεία. Ειδικότερα, οι ασχολούμενοι στη γεωργία, κτηνοτροφία, δασοκομία παρουσιάζουν υψηλούς δείκτες εμφάνισης κακοηθών νεοπλασμάτων.
Ο κ. Πολυράκης επεσήμανε τις  χρόνιες επιδράσεις από τη χρήση φυτοπροστατευτικών προϊόντων στην ανθρώπινη υγεία όπως:
– Στο ενζυμικό σύστημα, όπου οι βλάβες εντοπίζονται στα περιφερικά νεύρα και τον νωτιαίο μυελό και χαρακτηρίζονται από εκφυλισμό των νευρικών κυττάρων. Αρχικά εμφανίζονται ήπιες αισθητικές διαταραχές, κινητική αδυναμία και αταξία, ενώ όσο η κατάσταση επιδεινώνεται εμφανίζεται έντονη αδυναμία, σοβαρές αισθητικές διαταραχές και τελικά παράλυση των κάτω και άνω άκρων.
– Στο ανοσοποιητικό σύστημα, με αυξημένες πιθανότητες εμφάνισης λοιμώξεων λόγω ελαττωμένης αντίστασης του οργανισμού, εμφάνιση αυτόματων μεταλλάξεων ή καρκινογένεση σε χρονίως εκτιθέμενα σε φυτοφάρμακα άτομα.
– Αναπαραγωγική ικανότητα – περιβαλλοντικά οιστρογόνα, που επηρεάζουν με πολλούς τρόπους τις ορμονικές λειτουργίες.
– Εμβρυοτοξικότητα: Η διοξίνη είναι δυνατόν να προκαλέσει βλάβη στη νοημοσύνη, στο ανοσοποιητικό σύστημα καθώς και στα επίπεδα ορμονών των εμβρύων.
– Καρκινογένεση: Αυξημένα κρούσματα καρκίνου του μαστού από υψηλές συγκεντρώσεις φυτοπροστατευτικών προϊόντων αλλά και καρκίνου του προστάτη λόγω της αυξημένης συχνότητας χρήσης φυτοφαρμάκων με βρωμιούχο μεθύλιο.
– Δερματίτιδες αγροτών καθώς οι περισσότερες χημικές ουσίες, όταν έλθουν σε επαφή με το δέρμα, προκαλούν ´φλεγμονώδεις αντιδράσεις´ μη αλλεργικού τύπου: Πρωτοπαθής ερεθιστική δερματίτιδα, αλλεργική δερματίτιδα κ.ά.
ΕΡΕΥΝΑ ΣΕ ΑΝΩΓΕΙΑ
ΚΑΙ ΤΥΜΠΑΚΙ
Όπως ανέφερε ο κ. Πολυράκης σε μια προκαταρκτική έρευνα που έκανε το Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος του Πολυτεχνείου Κρήτης πριν δύο χρόνια στο Τυμπάκι και στα Ανώγεια για τις αιτίες θανάτου στους πληθυσμούς των περιοχών τα τελευταία 25 χρόνια, φάνηκε μεγάλη θνησιμότητα σε άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών από βλάβες του κυκλοφορικού και νεοπλάσματα. ´Κάτι που οδηγεί σε προβληματισμό για τις μακροχρόνιες συνέπειες των φυτοφαρμάκων´, τόνισε. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την έρευνα, μεταξύ των αγροτών, η κύρια αιτία θανάτου ήταν τα νεοπλάσματα σε ποσοστό 63,5% στο Τυμπάκι και 66% στα Ανώγεια. Επίσης, άλλες αιτίες θανάτου στον αγροτικό πληθυσμό ήταν σοβαρές βλάβες στο αναπνευστικό, ουρογεννητικό, κυκλοφορικό και πεπτικό σύστημα. Αιτίες που παραπέμπουν στις χρόνιες επιδράσεις των φυτοφαρμάκων στην υγεία.
´Για τους λόγους αυτούς επιβάλλεται η λήψη προστατευτικών μέτρων από τους ψεκαστές (ειδική ολόσωμη φόρμα, μάσκα, γάντια, μπότες, κάλυμμα κεφαλής, έλεγχος των μηχανημάτων για τυχόν διαρροές)´, σημείωσε.
Όσον αφορά την ορθή χρήση των φυτοφαρμάκων έτσι ώστε να μην προκαλούν δυσμενείς συνέπειες ο κ. Πολυράκης επεσήμανε ότι ´είναι σημαντικό να χρησιμοποιείται το κατάλληλο φυτοφάρμακο, τη σωστή εποχή και στη σωστή δόση´.
ΦΥΤΟΦΑΡΜΑΚΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
Τα φυτοφάρμακα λόγω της χημικής δομής, του τρόπου δράσης αλλά κυρίως λόγω του τρόπου χρησιμοποίησης και εφαρμογής τους στην καθημερινή γεωργική πρακτική, αποτελούν σοβαρές πηγές ρύπανσης για τα οικοσυστήματα, σύμφωνα με τον κ. Πολυράκη.
Ο ίδιος τόνισε ότι μετά την εφαρμογή τους υφίστανται μια σειρά διαδικασιών (χημικών, φυσικών, βιολογικών), με αποτέλεσμα:
– Να ρυπαίνουν την ατμόσφαιρα, το έδαφος, τα νερά.
– Να διαταράσσουν την ισορροπία των οικοσυστημάτων.
– Να εμφανίζουν (κάποια από αυτά) επικίνδυνες συγκεντρώσεις στα τρόφιμα, ασκώντας βλαπτικές επιδράσεις στον ανθρώπινο οργανισμό´.
Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο κ. Πολυράκης για τη δράση των φυτοφαρμάκων ´ενώ στην πράξη χρησιμοποιούνται για τις ανάγκες ενός δεδομένου τόπου, για ένα συγκεκριμένο αίτιο σε ορισμένο χρόνο, στην πραγματικότητα η δράση τους επεκτείνεται σε τόπους μακρινούς σε σχέση με εκείνους στους οποίους αρχικά εφαρμόσθηκαν και πέρα από τον χρόνο χρησιμοποίησής τους´. Τέλος, ο κ. Πολυράκης επεσήμανε τις δυσμενείς συνέπειες από την υπερβολική χρήση αζωτούχων λιπασμάτων.