Σοβαρές διαφωνίες στην απόφαση του γενικού γραμματεά της Περιφέρειας Κρήτης, Αθανάσιου Καρούντζου, για την παραχώρηση στον Δήμο Κισάμου, έκτασης στην περιοχή της χερσονήσου της Γραμπούσας καθώς και στην έγκριση Κανονισμού Λειτουργίας του χώρου αναψυχής της χερσονήσου Γραμπούσας στην κτηματική περιφέρεια του Δήμου Κισάμου, εκφράζει το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Κρήτης.
Μάλιστα το Μουσείο -που αποτελεί ίσως τον πιο σημαντικό περιβαλλοντικό φορέα αυτή τη στιγμή στην Κρήτη- έχει προχωρήσει και σε ένσταση στο Υπουργείο Περιβάλλοντος ζητώντας την ανάκλησης της απόφαση του γ.γ. της Περιφέρειας.
Μάλιστα, όπως επισημαίνει, είναι απαραίτητο να τηρηθεί η νομοθεσία που προβλέπει ότι για περιοχές Natura, όπως η χερσόνησος της Γραμπούσας, απαιτείται Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη και σύσταση φορέα διαχείρισης κάτι που δεν έχει γίνει στη συντριπτική πλειοψηφία των περιοχών Natura αφήνοντάς τις έρμαιο στις διαθέσεις ιδιωτικών συμφερόντων.
Η ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗ
Στην απόφαση παραχώρησης του γ.γ. της Περιφέρειας Κρήτης σημειώνεται, μεταξύ άλλων, ότι στον Δήμο Κισάμου παραχωρείται για 20 χρόνια έκταση και στον Κανονισμό Λειτουργίας προβλέπεται μεταξύ άλλων:
– Η προσπέλαση των χώρων δασικής αναψυχής στο βόρειο τμήμα της χερσονήσου της Γραμπούσας επιτρέπεται μόνο διά μέσου των πέντε (5) διαμορφωμένων και με σήμανση μονοπατιών
– Η είσοδος στους χώρους αναψυχής επιτρέπεται καθ? όλη τη διάρκεια του έτους.
– Επιτρέπεται η τοποθέτηση πλωτής ξύλινης προβλήτας για την αποβίβαση των επισκεπτών από θαλάσσης στην περιοχή του Μπάλου, με προϋπόθεση την προηγούμενη σύμφωνη γνώμη της Δ/νσης Δασών Χανίων και την έγκριση των σχετικών περιβαλλοντικών όρων ή την απαλλαγή από αυτούς.
– Η διοργάνωση υπαίθριων εκθέσεων, καλλιτεχνικών δρώμενων και γενικά δραστηριοτήτων σε ενδεδειγμένες θέσεις, υπό τον όρο ότι συνάδουν με το φυσικό περιβάλλον, το τοπίο και τους σκοπούς ίδρυσης των χώρων αναψυχής. Παράλληλα, για τη διεξαγωγή τους απαιτείται η σύμφωνη γνώμη της Δ/νσης Δασών Χανίων και σχετική άδεια που χορηγεί ο Δήμος Κισάμου.
– Η λειτουργία, με ευθύνη του Δήμου Κισάμου, δύο μικρών ξύλινων λυόμενων οικίσκων, που θα χρησιμοποιούνται σαν αναψυκτήρια, μη επιτρεπόμενης της λειτουργίας των μετά τη δύση του ηλίου, ενός στον χώρο στάθμευσης και ενός στην παραλία του Μπάλου. Τα συγκεκριμένα αναψυκτήρια θα πρέπει να είναι εναρμονισμένα με το περιβάλλον, να μην προσβάλλουν την αισθητική και ακουστική του χώρου και να πωλούν τα εντελώς απαραίτητα για την εξυπηρέτηση των επισκεπτών (αναψυκτικά, σάντουιτς, το εντελώς αναγκαίο φαρμακευτικό υλικό, κ.λπ.). Επίσης, θα πρέπει να μην ρυπαίνουν και να μην προκαλούν οχλήσεις προς τους επισκέπτες.
– Η παραμονή επισκεπτών πάνω από τη φέρουσα ικανότητα της περιοχής, τόσο στην παραλία του Μπάλου, όσο και στο Τηγάνι. Σύμφωνα και με τις κατευθύνσεις της διαχειριστικής μελέτης, θα επιτρέπονται έως 800 επισκέπτες ανά ημέρα, στην περιοχή του Μπάλου – Τηγάνι, ενώ σε κάθε περίπτωση, ο μέγιστος αριθμός των επισκεπτών του χώρου αναψυχής, σε οποιαδήποτε ώρα της ημέρας, δεν θα υπερβαίνει τους 800. Επίσης δεν επιτρέπεται το άναμμα φωτιάς και η ρήψη αναμμένων τσιγάρων και σπίρτων σε οποιοδήποτε σημείο του χώρου. Οπως, επίσης, απαγορεύεται η ρύπανση των υδατικών πόρων και του ευρύτερου χώρου γενικά, η απόρριψη σκουπιδιών σε χώρους άλλους εκτός από τα δοχεία απορριμμάτων. Σε κάθε άλλη περίπτωση, τα απορρίμματα θα μεταφέρονται με ευθύνη των ίδιων των επισκεπτών εκτός της προστατευόμενης περιοχής. Η αποκομιδή των απορριμμάτων θα γίνεται με ευθύνη του Δήμου Κισάμου.
ΤΙ ΛΕΕΙ ΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ
Στην ένσταση που κατέθεσε το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης σημειώνει ότι με την απόφαση Καρούντζου “επιτρέπονται (σύμφωνα με ποια ΕΠΜ ή έστω άλλη μελέτη;) μεταξύ άλλων τα εξής:
– Η τοποθέτηση πλωτής προβλήτας (Αντί δηλαδή να τιμωρηθούν αυτοί που ληστρικά εκμεταλλεύονταν την περιοχή μέχρι σήμερα, τους επιβραβεύουμε)
– Η διοργάνωση υπαίθριων εκθέσεων, καλλιτεχνικών δρώμενων… (στην περιοχή που το Σχέδιο Διαχείρισης προτείνει για χαρακτηρισμό ως «Προστασίας της Φύσης» σύμφωνα με τον ν. 1650, προβλέποντας ελάχιστες συμβατές δραστηριότητες, θα μπορούμε πια ελεύθερα να απολαμβάνουμε συναυλίες και πανηγύρια με τις συνοδές υπαίθριες ψησταριές, τα φώτα, τις βενζινογεννήτριες…)
– Η λειτουργία με ευθύνη του Δήμου Κισάμου δυο μικρών(;) ξύλινων λυόμενων οικίσκων, οι οποίοι προτείνει να ηλεκτροδοτηθούν από φωτοβολταϊκά. Στην πράξη αυτό μεταφράζεται σε καντίνες με ηλεκτρικές ψησταριές με ρεύμα από βενζινογεννήτριες και ενοικίαση ομπρελών και καθισμάτων.
– Ορίζει (με ποια κριτήρια;) τη φέρουσα ικανότητα σε 800 άτομα χωρίς να αναφέρει πώς θα ελέγχεται αυτός ο αριθμός
– Για τη διαχείριση των απορριμμάτων αναφέρει: [Απαγορεύεται] «Η απόρριψη σκουπιδιών σε χώρους άλλους εκτός από τα δοχεία απορριμμάτων. Σε κάθε άλλη περίπτωση, τα απορρίμματα θα μεταφέρονται με ευθύνη των ίδιων των επισκεπτών εκτός της προστατευόμενης περιοχής. Η αποκομιδή των απορριμμάτων θα γίνεται με ευθύνη του Δήμου Κισάμου».
– Ο Δήμος Κισάμου ορίζεται ως ο Φορέας Διαχείρισης της περιοχής και μάλιστα η απόφαση ορίζει και δράσεις διαχείρισης του φυσικού περιβάλλοντος τις οποίες ο Δήμος (χωρίς να έχει ανάγκη από ΕΠΜ) οφείλει να πραγματοποιεί . Η πράξη αυτή αντιβαίνει κάθε υφιστάμενη νομοθεσία (Οδηγία 92/43, Ν. 1650, Ν. 2742) για τις προστατευόμενες περιοχές.
– Για τους παραπάνω λόγους θεωρούμε ότι η εν λόγω απόφαση του γ.γ. της Περιφέρειας Κρήτης θα πρέπει να ανακληθεί άμεσα. Αντ? αυτής θεωρούμε ότι θα πρέπει να ακολουθηθούν τα προβλεπόμενα από τη νομοθεσία: Σύνταξη ΕΠΜ στη βάση των δεδομένων και των προβλέψεων της ήδη υπάρχουσας μελέτης και ορισμός Φορέα Διαχείρισης κατά τα πρότυπα που προβλέπονται στο ν. 2742.”
Σχέδιο διαχείρισης και ΕΠΜ
Το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας υπογραμμίζει στην ένστασή του πως ήδη από το 1998 έχει συνταχθεί στο πλαίσιο προγράμματος LIFE, Σχέδιο Διαχείρισης για την περιοχή από τους ΟΑΔΥΚ (Οργανισμός Ανάπτυξης Δυτικής Κρήτης), ΜΦΙΚ (Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης – Πανεπιστήμιο Κρήτης) και ΜΑΙΧ (Μεσογειακό Αγρονομικό Ινστιτούτο Χανίων). Εξάλλου η περιοχή έχει μελετηθεί επίσης στο πλαίσιο άλλου προγράμματος LIFE, που αφορούσε στο γεράκι της Ελεωνόρας”. Κατά τη διάρκεια και των δύο προγραμμάτων καταγράφονταν σοβαρές περιβαλλοντικές πιέσεις στην περιοχή με κύρια την ανεξέλεγκτη μεταφορά επισκεπτών με πλωτά μέσα. Το Σχέδιο Διαχείρισης συντάχθηκε με βάση τις ανάγκες προστασίας αλλά και την εξυπηρέτηση της ανάγκης της τοπικής κοινωνίας για οικονομική δραστηριότητα. Η μη σύνταξη ΕΠΜ και συνεπακόλουθα ορισμού Φορέα Διαχείρισης είχε ως αποτέλεσμα την ένταση των πιέσεων στην περιοχή τόσο από κρατικούς φορείς (π.χ. στρεβλή εφαρμογή του προγράμματος «Κάστρων Περίπλους» από το Υπ. Πολιτισμού -περίπτωση που καταγγέλθηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή από το ΜΦΙΚ μετά από άκαρπες προσπάθειες τριών ετών για τη διαμόρφωση παραδεκτών όρων εφαρμογής του εκεί- όσο και, κυρίως, από ιδιώτες που μετέφεραν επισκέπτες. Μάλιστα είναι χαρακτηριστικό ότι παρά το υψηλό αντίτιμο που εισέπρατταν, ουδέποτε αποδόθηκε έστω και 1 ευρώ στην Τοπική Αυτοδιοίκηση ούτε αυτοί συνέβαλαν με άλλον τρόπο στην προστασία της περιοχής (π.χ. μεταφορά σκουπιδιών που οι ίδιοι μέσω της μεταφοράς επισκεπτών δημιουργούσαν). Σε διαμαρτυρία του ΜΦΙΚ προς τον Δήμο Κισάμου, ο τελευταίος δήλωσε αδυναμία ελέγχου των επιχειρηματιών καθότι οι επιχειρηματίες υποστηρίζουν ότι δεν αποβιβάζουν επιβάτες αλλά αυτοί «πηδάνε από τα πλοία»…”Μάλιστα γίνεται αναφορά και στην περίπτωση θαψίματος απορριμάτων στην περιοχή του Μπάλου πριν από ένα χρόνο, που εξετάζεται από τον Εισαγγελέα των Χανίων.
