Αναπτύσσονται οι ?λαγοί? της Frontex

Θεσσαλονίκη
Αναπτύσσεται από σήμερα, στην περιοχή του Εβρου, η ομάδα ταχείας αντίδρασης (Rapid) της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Φύλαξης των Συνόρων (Frontex), υπό ελληνική διοίκηση.
Στους Ευρωπαίους συνοριοφύλακες θα γίνει ενημέρωση από τις ελληνικές αρχές κατά την άφιξή τους, επιτόπου, στην περιοχή της Ορεστιάδας, για τις προβλέψεις της κοινοτικής και της εθνικής νομοθεσίας σχετικά με τις μεταναστευτικές ροές και την παράνομη μετανάστευση, για νομικά θέματα (χρήση όπλων, χειροπέδηση, καθεστώς συλλήψεων κ.ά.) καθώς και για το γεωγραφικό ανάγλυφο των 12,5 χιλιομέτρων, στο οποίο τις επόμενες ημέρες θα αναπτύξουν τη δράση τους.
Οι «λαγοί», όπως αποκαλούνται εξαιτίας της κωδικής ονομασίας τους (RABIT= Rapid Border Intervention Team), θα περιπολούν στην παρεύρεια περιοχή μαζί με τις ελληνικές δυνάμεις για να συνδράμουν στο έργο της αντιμετώπισης της λαθρομετανάστευσης. Οι Ευρωπαίοι συνοριοφύλακες θα τελούν υπό τον έλεγχο και τον συντονισμό της ελληνικής διοίκησης, θα φέρουν τα διακριτικά των χωρών τους και οπλισμό, τον οποίο θα χρησιμοποιούν μόνο για αυτοάμυνα.
Οι δυνάμεις ταχείας αντίδρασης της Frontex θα κινούνται στις προκαθορισμένες περιοχές που έχουν συμφωνηθεί στο καταρτισθέν επιχειρησιακό πλάνο. Η άφιξη της ομάδας, που αριθμητικά έχει προσδιοριστεί, όπως και ο εξοπλισμός τους (οχήματα, θερμικές κάμερες κ.ά.), στους 175 άνδρες, θα συνδράμει ως δύναμη αποτροπής και αποθάρρυνσης του φαινομένου της λαθρομετανάστευσης, που ιδιαίτερα στην περιοχή του Έβρου έχει προσλάβει εκρηκτικές διαστάσεις.
Αυξημένη
η μεταναστευτική
ροή στον Εβρο
Δεκάδες είναι οι συλλήψεις μεταναστών καθημερινά στον Έβρο, με τις γεωγραφικές ιδιομορφίες της περιοχής και το μεγάλο μήκος των συνόρων, να καθιστούν αδύνατο τον αποτελεσματικό έλεγχο και τη διαρκή παρουσία δυνάμεων σε κάθε σημείο, ώστε να αποθαρρύνεται η λαθρομετανάστευση. Τις περισσότερες φορές, οι μετανάστες βρίσκονται και συλλαμβάνονται εντός του ελληνικού εδάφους.
Αδιάψευστος μάρτυρας τα στοιχεία της ΕΛ.ΑΣ. για το εννεάμηνο του 2010. Οι συλλήψεις των παράνομων μεταναστών από τον Έβρο, από τον Ιανουάριο έως τον Σεπτέμβριο, αυξήθηκαν σε σύγκριση με το περσινό αντίστοιχο εννεάμηνο του 2009, κατά 371,94%! Φέτος, συνελήφθησαν στα σύνορα με την Τουρκία 31.219 παράνομοι μετανάστες, ενώ πέρσι κατά το αντίστοιχο διάστημα ήταν 6.615.
Ο ποταμός έγινε ´υγρός τάφος´ για εκατοντάδες που προσπάθησαν κατά καιρούς να τον περάσουν χωρίς χαρτιά, αλλά και αφετηρία ελπίδας για όσους το κατάφεραν. Σήμερα, έχει καταστεί φρούριο, που ραγίζει υπό την πίεση των τεράστιων μεταναστευτικών ροών. Το ταξίδι προς την ελπίδα για εκατοντάδες χιλιάδες δυστυχισμένους ανθρώπους, που φεύγουν από τις χώρες καταγωγής τους σε αναζήτηση μιας καλύτερης τύχης στις πλουσιότερες «πολιτισμένες δημοκρατίες της Δύσης», αρχίζει μόλις περάσουν τις όχθες του. Και πλέον φαίνεται ότι αυτό το αντιλαμβάνεται καλύτερα σήμερα και η Ε.Ε., που στρέφει την προσοχή της εδώ, συνδράμοντας την Ελλάδα.
Οι αριθμοί της λαθρομετανάστευσης
Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι από την Ανατολή επιχειρούν κατά κύματα, κάθε ημέρα, να περάσουν προς τη χώρα μας. Σε τριακόσιους, ημερησίως, κατά μέσο όρο, τους υπολογίζει η ΕΛ.ΑΣ. Συγκλονιστικός, ο αριθμός, αντιστοιχεί σε μαζική μετακίνηση των κατοίκων μια μεγάλης ´πόλης´. Συνολικά, μέσα στο εννεάμηνο του 2010 συνελήφθησαν 96.398 (94.747 από τη στεριά και 1.651 από τη θάλασσα) παράνομοι μετανάστες στη χώρα, έναντι 96.085, που ήταν το αντίστοιχο διάστημα του 2009. Επίσης, φέτος, στο ίδιο χρονικό διάστημα, έγιναν συνολικά 924 (878 στη στεριά και 46 στη θάλασσα) συλλήψεις διακινητών παράνομων μεταναστών.
Τα στοιχεία για τις συλλήψεις του εννιαμήνου του 2010, που δημοσιοποιήθηκαν από το Αρχηγείο της Ελληνικής Αστυνομίας και τη Διεύθυνση Αλλοδαπών, ήταν αρκετά για να θορυβήσουν, όχι μόνο εγχώρια, αλλά και ευρωπαϊκά κέντρα αποφάσεων. Ενώ καταγράφηκε σχετική μείωση της λαθρομετανάστευσης από το Αιγαίο, λόγω και της βοήθειας της Frontex, η αύξησή της στον Έβρο ήταν εντυπωσιακή. Περίπου 4,5 φορές πάνω από τον αντίστοιχο αριθμό του περσινού εννεάμηνου.
Υψηλή, σε απόλυτους αριθμούς (25.814 φέτος, αντί 29.786 το 2009) παραμένει και η λαθρομετανάστευση από τα ελληνοαλβανικά σύνορα, που καταγράφει πάντως μεγάλη ποσοστιαία μείωση                  (-13,34%). Στη μεθόριο Ελλάδας – ΠΓΔΜ συνελήφθησαν 1.269, αντί 1.931 το 2009           (-34,28%) και στην ελληνοβουλγαρική μεθόριο 789, αντί 925 πέρυσι (-4,70%). Μικρή αύξηση εισόδου παράνομων μεταναστών παρατηρήθηκε πάντως και στις Κυκλάδες (11,26%) όπου πέρσι εντοπίστηκαν 231 και φέτος 257, ενώ αντίθετα, μείωση της λαθρομετανάστευσης σημειώθηκε από τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, στη Λέσβο          (-75,6%), στη Σάμο (- 77,3%), στη Χίο (-9%) και στα Δωδεκάνησα (-78,5%) σε μικρούς ωστόσο απόλυτους αριθμούς. Στην Κρήτη παρατηρήθηκε μείωση συλλήψεων κατά 23,31% (1.773 φέτος, αντί 2.312 το 2009). Σε άλλες περιοχές της χώρας συνελήφθηκαν φέτος 30.748, έναντι 34.560 πέρυσι (-11,3%).
Ωστόσο, η τάση μείωσης της λαθρομετανάστευσης στο Αιγαίο, παρά την ενίσχυση της θαλάσσιας φρούρησης, μπορεί να οφείλεται και σε συγκυριακά αίτια καθώς τα ποσοστά εξαρτώνται από μικρούς απόλυτους αριθμούς, σε σχέση με τον αριθμό των μεταναστών που εισέρχεται από τα χερσαία σύνορα.
Οι αρχές και η πολιτική ηγεσία δεν επαναπαύονται και επιθυμούν η τάση αυτή να συνεχίσει να βαίνει συνεχώς μειούμενη. Σ? αυτή την κατεύθυνση έχει εξαγγελθεί η λειτουργική και η επιχειρησιακή αναβάθμιση της ελληνικής ακτοφυλακής.
Τα «λύτρα» της λαθρομετανάστευσης
Η ταρίφα των διακινητών των λαθρομεταναστών, των σύγχρονων δουλεμπόρων, υπολογίζεται σε αρκετές χιλιάδες δολάρια το ´κεφάλι´. Οικονομίες μιας ζωής για το κόστος του συναλλάγματος στις χώρες προέλευσης. Θα το βρουν όμως και θα το δώσουν χωρίς δεύτερη σκέψη για μία θέση στη βάρκα, στο φορτηγό. Για να αγοράσουν το απαγορευμένο εισιτήριο για τη… γη της επαγγελίας τους.
Οι ίδιοι οι λαθρομετανάστες εισέρχονται στη χώρα, με μικροποσά στις τσέπες τους, της τάξης των 70 – 80 ευρώ, όσα περίπου χρειάζονται για να διακινηθούν οδικώς με τα ΚΤΕΛ μέχρι την Αθήνα.
Υπάρχει, ωστόσο, μια ανεξήγητη πτυχή στα όσα συμβαίνουν στα σύνορα σε σχέση με την οικονομική δυνατότητα που απαιτείται, παρά τη φαινομενική τους ένδεια, για να διακινηθούν οι παράνομοι μετανάστες.
Η θαλάσσια διέλευση «αγοράζεται», σύμφωνα με εκτιμήσεις, αλλά και με κατά καιρούς δηλώσεις των ίδιων των συλληφθέντων λαθρομεταναστών, με 5.000 – 6.000 δολάρια, το άτομο.
Από τα χερσαία σύνορα, τα «λύτρα» υπολογίζονται σε περίπου 1.000 δολάρια, κατ? άτομο. Συνεπώς, το ποσό που απαιτείται για τη μετακίνησή τους είναι αρκετά μεγάλο για την οικονομία των χωρών προέλευσής τους, πόσο μάλλον εάν αναλογιστεί κάποιος ότι ορισμένοι μεταφέρουν μαζί τους κι άλλα μέλη της οικογενείας τους (συζύγους, παιδιά κ.ά.). Τόσο μεγάλο, που εάν το κατείχαν στις χώρες τους δεν θα είχαν κανέναν απολύτως λόγο να μεταναστεύσουν?
Άνθρωποι που ζουν στα σύνορα αδυνατούν να συλλάβουν «πώς εξαθλιωμένοι άνθρωποι από χώρες του τρίτου κόσμου είναι δυνατόν να βρίσκουν τόσα χρήματα» για να «εξαγοράσουν» τη μετακίνησή τους.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις τους, ένα μεγάλο μέρος των χρημάτων αυτών είναι «βρώμικο χρήμα», που χρησιμοποιείται από «κυκλώματα» για τη «στρατολόγηση» ανθρώπων από τις χώρες καταγωγής τους, προκειμένου να συμμετάσχουν σε δραστηριότητες παρεμπορίου ή λαθρεμπορίου στις χώρες υποδοχής.
Οι ίδιοι οι παράνομοι μετανάστες αναλαμβάνουν την υποχρέωση να ξεπληρώσουν τους «ευεργέτες» τους, εργαζόμενοι γι? αυτούς δωρεάν στις χώρες προέλευσης, για κάποιο χρονικό διάστημα. Χωρίς να μπορούν να αποδείξουν αυτά που μας λένε, κάτοικοι με τους οποίους μιλήσαμε τονίζουν ότι, η «ανωνυμία» τους, η έλλειψη αναστολών μπροστά στην επιθυμία τους να φύγουν από τη χώρα τους, τους καθιστά εύκολα θύματα για το οργανωμένο έγκλημα.
Μειώνονται οι αιτήσεις για άσυλο
Αν και πολλοί από τους λαθρομετανάστες προέρχονται από χώρες από τις οποίες τυπικά έχουν τη δυνατότητα να θεωρηθούν «πρόσφυγες» (θύματα πολεμικών συρράξεων ή διωγμών για το χρώμα, τη φυλή, το θρήσκευμα και τις πεποιθήσεις) τελευταία, όλο και περισσότεροι αποφεύγουν να υποβάλουν αίτηση ασύλου καθώς γνωρίζουν ότι η διαδικασία είναι χρονοβόρα και ενδεχομένως να τους καθηλώσει για δύο ή και παραπάνω χρόνια στη χώρα μας.
Η Ελλάδα δεν είναι ο προορισμός τους, αλλά ο τόπος εγκλωβισμού τους, στην προσπάθειά τους να εισέλθουν στο εσωτερικό της Ε.Ε.
Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι από τους 96.328 παράνομους μετανάστες, φέτος, μόλις 6.500 αιτήματα ασύλου έχουν υποβληθεί και τα περισσότερα από υπηκόους χωρών που δεν πληρούν τα κριτήρια χορήγησής του (Μπαγκλαντές, Πακιστάν, Γεωργία). Ο αριθμός των φετινών αιτήσεων είναι περίπου ο μισός σε σχέση με τις αιτήσεις του 2009.
Από την άλλη, η επεξεργασία των στοιχείων απαιτεί χρόνο. Το 2009 δόθηκε μόνο σε 36 πολιτικό άσυλο, σε 26 ανθρωπιστικό καθεστώς και σε 102 επικουρική προστασία.
Το αίτημα για τη χορήγηση ασύλου σήμερα ελέγχεται σε Α? και Β? βαθμό από 53, ορισμένα γι? αυτό τον σκοπό αστυνομικά κέντρα σε όλη τη χώρα, που έχουν επιφορτιστεί τόσο για την παραλαβή των αιτήσεων όσο και για την εξέταση των στοιχείων από μικτές ειδικές επιτροπές (συμμετέχουν υπηρεσιακοί παράγοντες από τις περιφέρειες κ.ά.).
Συνήθως, όμως για διάφορους λόγους δεν συμπληρώνουν πάντοτε απαρτία, με αποτέλεσμα να παρατείνεται ο χρόνος εξέτασης της υπόθεσης.
Όπως δήλωσε στο ΑΠΕ – ΜΠΕ ο εκπρόσωπος Τύπου της Αστυνομίας, αστυνόμος Α? Αθανάσιος Κοκκαλάκης, γίνεται προσπάθεια, με νέο προεδρικό διάταγμα, που προωθείται προς υπογραφή, να αποσυγκεντρωθεί η διαδικασία και να διαχωρίζεται η παραλαβή των αιτήσεων και των δικαιολογητικών από την επεξεργασία των αιτημάτων, ιδίως σε Β? βαθμό, που θα γίνεται πλέον από δεκατρείς ειδικές επιτροπές.
Σε ό,τι αφορά τα ισχύοντα μέχρι σήμερα, ο αιτών άσυλο, αμέσως μετά την κατάθεση της αίτησής του, αποκτά αυτομάτως τη ροζ κάρτα, που ανανεώνεται κάθε εξάμηνο, έως ότου εκδικαστεί το αίτημά του και μ? αυτήν στην κατοχή του μπορεί να παραμένει και να κινείται ελεύθερος στο εσωτερικό της χώρας. Σε περίπτωση που η αίτησή του απορριφθεί, έχει δικαίωμα να προσφύγει στο Συμβούλιο της Επικρατείας.
Η ολοκλήρωση της διαδικασίας μπορεί να διαρκέσει πολλά χρόνια, γεγονός που αποτρέπει ολοένα και περισσότερους παράνομους μετανάστες να ενεργοποιήσουν αυτό το δικαίωμα.
Η ελληνική πλευρά προσπαθεί να ανταποκριθεί και κάνει ήδη σημαντικά βήματα στην κατεύθυνση εναρμόνισης των υποχρεώσεών της, στο πλαίσιο των διεθνών κανονισμών και συνθηκών για τους πρόσφυγες.
Από την άλλη πλευρά, η επιτυχία των όποιων προσπαθειών θα κριθεί και από τη θέληση της Ε.Ε. να συμβάλει ουσιαστικά στη δημιουργία προϋποθέσεων για το κοινό πλαίσιο παροχής ασύλου στην επικράτειά της.
Η θέση της ελληνικής κυβέρνησης είναι ότι ένα ολοκληρωμένο Κοινό Ευρωπαϊκό Σύστημα Ασύλου προϋποθέτει και θα πρέπει να συνδυαστεί με μέτρα προώθησης της αρχής της δίκαιης κατανομής ευθυνών, κοινής διαχείρισης, ανάληψης υποχρεώσεων, θεσμικά κατοχυρωμένης αλληλοβοήθειας μεταξύ των κρατών – μελών, στο πλαίσιο της ενδοκοινοτικής αλληλεγγύης.